نخستین دقایق اعلام افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین
بازار سهمیه‌فروشی بنزین در روزهای آخر‌ماه داغ شده و جایگاه‌داران هم وارد گود شده‌اند. تا پیش از این در هر پمپ بنزینی امکان پیدا کردن کسی که می‌خواست سهمیه خود را با قیمتی کمتر از بنزین آزاد بفروشد، وجود داشت اما حالا، جایگاه‌داران با قطع ارتباط سهمیه‌فروشان و کسانی که بنزین آزاد می‌زنند، شخصاً سهمیه اضافی وانت‌بارها و تاکسی‌ها را می‌گیرند و آن را به جای سهمیه آزاد با همان نرخ ۳هزار تومان می‌فروشند.
در جریان اجرای طرح بنزینی دولت و احیای کارت سوخت، اعلام شد سهمیه واریز شده به کارت‌های سوخت تا ۶ماه منقضی نمی‌شود اما در ادامه مشخص شد این قاعده فقط شامل حال کارت سوخت خودروهای شخصی و موتورسیکلت می‌شود و سهمیه تاکسی‌ها و وانت‌بارها که سهمیه بالاتری نیز دارند، در آخر هر ماه، صفر خواهد شد. این مسئله در آخر آبان‌ماه باعث شد بسیاری از صاحبان تاکسی و وانت‌بار که تمام یا بخشی از سهمیه خود را ذخیره کرده بودند، غافلگیر شوند و همین مسئله باعث شد در روزهای پایانی آذر، بازار سهمیه فروشی بیش از پیش داغ شود.
نازل‌هایی که قرق می‌شوند
با وجود این که چند روزی است طرح زوج و فرد از در منازل اجرا می‌شود و ترافیک خودروها در معابر شهر به شکلی ملموس کاهش یافته، باز هم اغلب پمپ بنزین‌ها با صف خودروهای متقاضی بنزین مواجه هستند. گزارش میدانی خبرنگاران از چند جایگاه توزیع سوخت در سطح شهر تهران نشان می‌دهد، جدا از این که بوروکراسی استفاده از کارت سوخت شخصی به کند شدن روند سوختگیری خودروها منجر شده، روی آوردن برخی متصدیان جایگاه‌های سوخت به سهمیه‌فروشی بنزین نیز به کندتر شدن روند سوختگیری خودروها دامن زده است. در برخی جایگاه‌های سوخت شهر تهران، متصدیان پمپ بنزین، نازل میانی هر ردیف از پمپ‌های جایگاه را به فروش سهمیه تاکسی‌ها و وانت‌بارها اختصاص داده‌اند و فقط به مشتریانی که قصد خرید بنزین آزاد دارند اجازه توقف در مقابل این نازل را می‌دهند. در این قبیل جایگاه‌های سوخت، روند کار به این صورت است که کارگر پمپ بنزین بعد از پر شدن باک خودروی هر مشتری، نازل را سر جایش نمی‌گذارد، زیرا هر کارت سوخت شامل محدودیت ۳ بار سوختگیری در روز است و با این کار می‌توان ۱۸۰لیتر از سهمیه ماهانه خودرو را فروخت. نکته دیگر این که خریداران سهمیه بنزین این کارت‌ها باید پول آن را نقدی بپردازند یا تراکنش بانکی خود را از طریق کارتخوان سیاری که به سیستم مالی پمپ‌بنزین متصل نیست، انجام دهند تا هم حساب سهمیه‌فروشی از کل حساب پمپ بنزین جدا باشد و هم هر ردی که بتواند جایگاه‌دار را به فروش سهمیه متهم کند، پاک شود.
فروش سهمیه با کارمزد ۵۰۰تومانی
با توجه به اختلاف ۱۰۰درصدی قیمت بنزین سهمیه‌ای و آزاد، فروش هر لیتر بنزین سهمیه‌ای در پمپ بنزین ۱۵۰۰تومان سود بادآورده نصیب فروشنده می‌کند که به گفته یکی از کارگران پمپ بنزین، تا ۵۰۰تومان از این مبلغ به جیب متصدی جایگاه یا کارگری می‌رود که سهمیه مازاد تاکسی و وانت‌بارها را خریدوفروش می‌کند. البته پیگیری‌ها از رانندگان تاکسی و مشتریان پمپ بنزین حاکی از این است که در روزهای عادی، امکان خرید سهمیه بنزین مازاد تاکسی‌ها به قیمت هر لیتر ۲هزار و ۵۰۰تا ۲هزار و ۸۰۰تومان وجود دارد اما خرید این سهمیه‌ها منوط به این است که صاحب کارت نیز در زمان سوختگیری حضور داشته باشد زیرا با این کار، صاحب کارت هم می‌تواند میزان استفاده از سهمیه را بررسی کند و هم مانع سرقت احتمالی کارت سوخت شود. پیگیری خبرنگاران از یکی از کارگران پمپ بنزین نشان می‌دهد در روزهای پایانی ماه که اکثر خودروها سهمیه خود را مصرف کرده‌اند و بازار فروش بنزین آزاد داغ‌تر می‌شود، متصدیان پمپ بنزین نسبت به فروشندگان سهمیه سختگیری می‌کنند و با تهدید به ارسال گزارش سهمیه‌فروشی آنها به شرکت پخش، مانع فروش مستقیم سهمیه به مردم می‌شوند اما راه دیگری هم برایشان می‌گذارند و با پیشنهاد فروش سهمیه و دریافت پورسانت، راسا نسبت به فروش سهمیه‌ها اقدام می‌کنند.
دوگانه‌سوزها متهمند
رانندگان تاکسی می‌گویند چنانچه یک خودروی تاکسی دوگانه‌سوز نباشد، در نهایت سهمیه ۴۰۰لیتری آن تا اواسط ماه تمام می‌شود و عملاً سهمیه‌ای برای فروش باقی نمی‌ماند اما درصورت دوگانه‌سوز بودن تاکسی، می‌توان بخش زیادی از سهمیه ۲۰۰لیتری آن را ذخیره کرد و فروخت. البته رانندگان تاکسی‌های دوگانه‌سوز هم به‌راحتی زیر بار این اتهام نمی‌روند و وانت‌بارها را به سهمیه‌فروشی متهم می‌کنند. رانندگان تاکسی‌های دوگانه‌سوز می‌گویند به‌واسطه دسترسی نامناسب به جایگاه‌های سوخت CNG، مجبور هستند بخش زیادی از پیمایش روزانه خود را با سوخت بنزین انجام دهند.
دکان تازه سهمیه‌فروشی چگونه کار می‌کند؟
کارگر پمپ بنزین بعد از پر شدن باک خودروی هر مشتری، نازل را سر جایش نمی‌گذارد تا مشمول محدودیت ۳ بار سوختگیری در روز نشود.
خریداران سهمیه بنزین یا باید پول آن را نقدی بپردازند یا این که تراکنش بانکی خود را از طریق کارتخوان سیاری که به سیستم مالی پمپ بنزین متصل نیست، انجام دهند تا هم حساب سهمیه‌فروشی از کل حساب پمپ بنزین جدا باشد و هم هر ردی که بتواند جایگاه‌دار را به فروش سهمیه متهم کند، پاک شود.
با توجه به اختلاف ۱۰۰درصدی قیمت بنزین سهمیه‌ای و آزاد، فروش هر لیتر بنزین سهمیه‌ای در پمپ‌بنزین ۱۵۰۰تومان سود بادآورده نصیب فروشنده می‌کند که تا ۵۰۰تومان از این مبلغ به جیب متصدی جایگاه می‌رود.
منبع:دنیای اقتصاد