اگر مسافر متروی تهران باشید این روزها با تبلیغات پر سروصدای شرکت‌های بیمه‌ای برای بازنشستگی‌تان مواجه می‌شوید.

وسوسه‌برانگیز است اینکه بتوانید با پرداخت ١٠‌ سال حق بیمه بازنشسته شوید و تا پایان عمر مستمری بگیرید. این بازنشستگی ١٠ ساله و دریافت مستمری تا آخر عمر پیشنهادی وسوسه‌انگیز است که حتی وقتی با عجله قصد سوارشدن به قطارهای مترو را دارید، ذهن شما را قلقلک می‌دهد. پیشنهاد اغواکننده دریافت مستمری مادام‌العمر تنها با پرداخت ١٠‌ سال حق بیمه، پیشنهادی است که شاید هر آدمی از هر قشری را وسوسه کند. تبلیغ این بیمه‌های بازنشستگی را این روزها همه جا می‌بینیم؛ از پیامک‌های تبلیغاتی و در فضای مجازی گرفته تا در ایستگاه‌های مترو وعده‌های وسوسه‌برانگیز این بازنشستگی‌ها را می‌بینیم اما همه چیز هم به این سادگی و به این خوشایندی نیست.

چطور بازنشسته‌تان می‌کنند؟

ایستگاه‌های شلوغ مترو پر شده‌اند از دکه شرکت‌های بیمه معتبر. این شرکت‌ها در هر دکه یکی دو نفر کارگزار دارند تا مردم را با صدای بلند بخوانند و آنها را به خرید بیمه‌های عمر تشویق کنند. به سراغ یکی از این دکه‌ها می‌روم تا در جریان بازنشستگی‌های ١٠ ساله و حقوق‌های مادام‌العمر قرار بگیرم.

بازاریاب شرکت بیمه ... از سابقه بیمه و شغل و سن می‌پرسد و با هیجان خاصی درباره ماجرای حقوق‌های مادام‌العمر توضیح می‌دهد: «اگر از الان تا ١٠‌ سال دیگر ماهی ٢٠٠‌هزار تومان پرداخت کنید، می‌توانید بعد از پایان ١٠‌ سال ماهی ٢‌میلیون تومان حقوق دریافت کنید. بسته به بودجه‌تان و تورمی که هر ‌سال اتفاق می‌افتد اگر قسط ماهیانه‌تان را هر سال افزایش دهید، می‌توانید بعد از ١٠‌سال حقوق بیشتری دریافت کنید که البته همه چیز بستگی به اقساط ماهیانه‌تان دارد.»

او ادامه می‌دهد: «مثلا اگر ١٠‌ سال ماهیانه ٥٠٠‌هزار تومان پرداخت کنید، حقوقی که به شما بعد از ١٠‌ سال پرداخت می‌شود، ماهیانه ٥‌میلیون تومان است و شما می‌توانید با این حقوق بازنشسته شوید.» از خانم بازاریاب بیمه می‌پرسم آیا می‌شود میزان بازنشستگی را طولانی کرد، پاسخ می‌دهد: «شما هر چقدر که بخواهید می‌توانید اقساط پرداخت کنید و سال‌های بازنشستگی‌تان را طولانی کنید. درواقع هر چه بیشتر قسط پرداخت کنید، حقوقی هم که به شما داده می‌شود، بیشتر است. ضمن این‌که ما در کنار این مستمری مادام‌العمر شما را بیمه عمر می‌کنیم که بعد از فوت به وراث شما هم سرمایه زیادی تعلق می‌گیرد.»

و البته تأکید می‌کند: «برای بیمه عمر و بیمه سلامت از بیمه‌شده‌ها هیچ مالیاتی دریافت نمی‌شود که البته این مسأله  شامل حال کسانی می‌شود که بیمه عمر را با طرح مستمری مادام‌العمر بخواهند وگرنه برای خرید یک بیمه‌نامه عمر باید مالیات هم پرداخت شود.»

جالب است که بدانید بازنشستگی شرکت‌های بیمه‌ای هم شرط سنی ندارد و این یعنی شما می‌توانید حتی برای نوزاد یک روزه خود هم اقساط پرداخت کنید؛ اما حداکثر سنی که برای دریافت مستمری مادام‌العمر در نظر گرفته شده بین ٦٥ تا ٦٧‌ سال است.

وام بدون ضامن و امکان بازخرید

اگر از بازنشستگی پشیمان بشوید، می‌توانید پول‌تان را پس بگیرید؛ این موضوع را شرکت‌های بیمه‌ای به مشتریان‌شان می‌گویند و توضیح می‌دهند که اگر بیمه‌گذاری نخواهد این طرح را ادامه دهد، می‌تواند بعد از ٥‌ سال اصل و سود پول خود را دریافت کند.

یکی دیگر از پیشنهادهایی که شرکت‌های بیمه به شما می‌دهند تا برای خرید بیمه مستمری وسوسه شوید، این است که بعد از ٥‌ سال ٩٠‌درصد اندوخته شما را در قالب وام بدون ضامن و چک و سفته با سود ٤‌درصد به شما ارایه می‌کنند که اقساطش هم بین یک تا ٣‌ سال تسویه می‌شود. جالب اینجاست که شرایط دریافت حقوق مادام‌العمر در شرکت‌های بیمه تقریبا مثل هم است و فقط در موارد جزیی مثل زمانی که وام به بیمه‌شده تعلق می‌گیرد یا این‌که بعد از چند ‌سال می‌توانید خود را بازخرید کرده و اصل و سود پول خود را دریافت کنید، تفاوت دارند.

سودی هم که شرکت‌های بیمه و سرمایه‌ای به ورثه‌تان می‌دهند، بین ١٨ تا ٢١‌درصد است. برخی از بیمه‌های خصوصی حتی تا ٢١‌درصد هم سود می‌دهند.

به جای ٣٠‌ سال ١٠ ساله بازنشسته شوید

شرکت‌های بیمه برای این‌که شما را ترغیب به خرید بیمه‌نامه مستمری دایم‌العمر کنند، بازنشستگی تأمین اجتماعی را برای‌تان مثال می‌زنند. توجیه این شرکت‌ها این است که در تأمین اجتماعی شما بعد از پرداخت ٣٠‌ سال حق بیمه بازنشسته می‌شوید و دست آخر هم حقوقی بیشتر از دومیلیون تومان دریافت نمی‌کنید اما شرکت‌های بیمه بعد از حداقل ١٠‌سال به شما مستمری می‌دهند. این شرکت‌ها با چنین توجیهی و این‌که ما در ١٠ ‌ سال آینده به شما حقوق‌های بالای دو میلیون می‌دهیم، افراد را برای گرفتن بیمه‌نامه‌های مستمری مادام‌العمر وسوسه می‌کنند؛ اما ماجرا اینجاست که حقوق‌هایی که شرکت‌های بیمه ادعا می‌کنند بعد از ١٠‌ سال قرار است به شما پرداخت کنند هم چندان بالا نیست و اگر رشد تورم و افزایش قیمت‌ها را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ارزش حقوق‌های بالای دو ‌میلیون برای ١٠ ‌سال آینده هم چندان بالا نیست. با کمی حساب‌وکتاب ساده اگر افزایش حقوق کارگران در بازه ١٠ ساله را ٥ برابر در نظر بگیریم، ارزش حقوق ٥‌ میلیون تومانی بازنشستگی ١٠ ساله رقمی معادل یک‌میلیون تومان خواهد بود. با این حساب و کتاب می‌توانیم به سادگی قضاوت کنیم که بیمه‌های دریافت مستمری مادام‌العمر به سود بیمه‌گذاران است یا بیمه‌شونده‌ها؟

شرکت‌های بیمه‌ای مردم را فریب می‌دهند

امیررضا شکوهی، کارشناس بیمه، درباره بیمه‌نامه‌های مستمری مادام‌العمر می‌گوید: «طرح‌های بیمه‌های مستمری اشکالات زیادی دارند و منش و رفتار شرکت‌های بیمه در این بیمه‌نامه‌ها عوام‌فریبانه است و دروغ‌های زیادی به مشتریان می‌گویند.»

او توضیح می‌دهد: «شرکت‌های بیمه‌گذار به شما پیشنهاد می‌دهند حداقل برای ١٠ ‌سال ماهیانه به آنها ٢٠٠‌هزار تومان پرداخت کنید تا بعد از سپری‌شدن این مدت به شما مادام‌العمر دو میلیون تومان حقوق بدهند. شاید این پیشنهاد در ابتدا وسوسه‌کننده به نظر برسد اما واقعیت اینجاست که شما باید هر ماه این مبلغ را پرداخت کنید تا ١٠‌ سال بعد در شرایطی ماهی دو میلیون حقوق بگیرید که ارزش دو ‌میلیون در ١٠‌ سال آینده از همین ٢٠٠‌هزار تومانی که قرار است در این مدت پرداخت کنید، بسیار کمتر است.»

شکوهی تأکید می‌کند: «در این میان فقط شرکت‌های بیمه هستند که با این حجم قابل توجه از پول مردم سود گزافی به جیب‌شان واریز می‌شود. ای کاش شرکت‌های بیمه به جای ارایه این طرح‌ها که فقط برای خودشان سود دارد، به فکر نوآوری بودند تا مشتریان‌شان هم در این میان سودی برده باشند.»

در واقع اگر شما در مدت ١٠ سال، ماهیانه مبلغ دو میلیون و ٤٠٠‌ هزار تومان به بیمه بدهید (یعنی چیزی حدود ٣٠٠ میلیون تومان) بعد از ١٠‌ سال با احتساب سود پول‌تان که شرکت بیمه از آن استفاده زیادی هم برده انگار فقط ٥٠‌ میلیون تومان سرمایه دارید که با افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم این پول دیگر ارزش چندانی ندارد.

شکوهی معتقد است: «اجرای چنین طرح‌هایی در کشورهای اروپایی که رشد نرخ تورم‌شان صفر یا حداکثر یکی ٢‌درصد است، می‌تواند به سود مردم باشد اما واقعا به درد مردم کشور ما نمی‌خورد؛ چون تورم به صورت ماهانه رشد دارد و قدرت خرید مردم هم هر روز کمتر و کمتر می‌شود. درواقع اجرای چنین طرح‌هایی در کشور ما فقط به سود شرکت‌های بیمه است که از پول مردم سود می‌برند؛ نه به سود مردم.»

شکوهی ادامه می‌دهد: «این‌که وام‌هایی هم که شرکت‌های بیمه ادعا می‌کنند در این طرح‌ها به مشتریان خود ارایه می‌دهند هم برای‌شان سود بالایی دارد و میزان وام و اقساط هم با یکدیگر تناسب ندارد. قدرت خرید ٥‌میلیون تومانی در شرایط فعلی هیچ تناسبی با ١٥‌ سال آینده ندارد اما شرکت‌های بیمه این نکات را به مردم گوشزد نمی‌کنند و بیشتر به فکر اغواکردن و فریب‌دادن آنها هستند. درواقع شرکت‌های بیمه بعد از ١٠‌سال پول شما را به خودتان پس می‌دهند، اما با ادبیاتی پوپولیستی طوری القا می‌کنند که در چنین بیمه‌نامه‌هایی ١٠٠‌درصد سود به مشتری اختصاص پیدا می‌کند؛ در صورتی که این‌طور نیست. درواقع بهتر است شرکت‌های بیمه ادعا کنند که بعد از ١٠‌ سال اندوخته شما را به خودتان پس می‌دهند تا این‌که فریب‌تان دهند و بگویند به شما مستمری مادام‌العمر می‌دهیم.»

روزنامه شهروند