در حالی دولت بر حذف چهار صفر از پول ملی اصرار دارد که کارشناسان حوزه بودجه‌نویسی معتقدند این تغییر موجب بهم ریختگی سری زمانی بودجه و پیچیدگی‌هایی در این رابطه می‌شود؛ آن هم در شرایطی که تاثیر مثبتی در کاهش هزینه یا مصارف بودجه‌ای نداشته و محدود به آثار روانی خواهد بود.
اخیرا هیات دولت کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی را تصویب کرد که در نتیجه آن ریال برداشته و تومان، واحد پول ملی می‌شود؛ به طوری که هر ۱۰ هزار ریال یک تومان خواهد شد.
در این میان، یکی از بخش‌هایی که با اعداد و ارقام کلان سر و کار دارد و به طور حتم درگیر این تصمیم دولت خواهد شد، حوزه بودجه‌ریزی کشور است که پرس و جوی ماجرا از برخی مسئولان و کارشناسان مرتبط با بودجه در مورد اینکه حذف چهار صفر چه اثری در این زمینه خواهد داشت، با این توضیحات همراه بود که با این اقدام، بسیار کار سخت و پیچیده‌ای پیش روی دولت است و باید تمامی اطلاعات مربوط به حوزه مالی در خزانه و بودجه تغییر کند، چراکه برای محاسبات، سری زمانی تمامی اطلاعات مورد استفاده باید تغییر کند و بر اساس مدل جدیدی که بر مبنای تومان است، تهیه شود.
به گفته کارشناسان حوزه بودجه‌ریزی، برای اینکه آمار و ارقام قابل مقایسه باشد و سری‌های زمانی بعد از تبدیل ریال به تومان قابل استفاده و قابل قیاس باشند، لزوم تغییر تمامی آنها وجود دارد. این در حالی است که حساب‌های مورد نظر از سال ۱۳۳۸ تاکنون وجود داشته و باید تمامی آنها تبدیل شود که خود بسیار موضوع پیچیده‌ای خواهد بود، چراکه به هر حال در گذر زمان اعداد تغییر کرده و تبدیل آنها کار آسانی نیست.
آنچه در توضیح بودجه‌ریزان دیده می‌شود، این است که تغییر پول ملی و حذف چهار صفر تغییری در هزینه‌ها ایجاد نخواهد کرد و فقط آثار روانی را به همراه دارد که در برخی موارد مثبت و در برخی موارد منفی است.
در مجموع کارشناسان حوزه بودجه‌ریزی تاکید دارند که در شرایط ثبات اقتصادی می‌توان دست به حذف صفر از پول ملی زد، اما اکنون وضعیت اقتصاد ایران در ثبات و فضای آرامی قرار ندارد که چنین تصمیمی، عقلانی به نظر برسد. از سوی دیگر حتی اگر این موضوع در مجلس نیز مصوب شود، بسیار زمان‌بر بوده و این گونه نیست که زیرساخت‌ها آماده باشد و بلافاصله صفر از پول ملی حذف شود.
اما اگر چهار صفر از پول ملی حذف شود، در رابطه با اعداد و ارقام بودجه باید گفت که در حال حاضر سقف کلی بودجه تا ۱۵ صفر دارد. به عنوان نمونه برای سال جاری سقف کلی بودجه کشور ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان است که با حذف چهار صفر به ۱۷۰ میلیارد تومان می رسد.
البته به تبع آن در سایر بخش‌های درآمدی و هزینه‌ای نیز ارقام کاهش می‌یابد؛ به طوری که ۴۴۸ هزار میلیارد تومان منابع و مصارف بودجه به ۴۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان کاهش خواهد یافت که فقط تغییری در ظاهر ارقام و عملیات حسابداری است، نه منابع و مصارف.
گفتنی است؛ در پی تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی، کارشناسان و مسئولان مجموعه های اقتصادی کشور اظهارات متفاوتی همراه بر ضرورت اصلاحات ساختاری پیش از اجرای این امر داشته‌اند. به‌طوری‌که بغزیان، یکی از کارشناسان اقتصادی در این باره تاکید کرد که برداشتن صفرهای پول ملی باعث به وجود آمدن ثبات قیمت و رونق اقتصادی نمی‌شود. اگر هم این موضوعات مقطعی و کوتاه مدت رخ دهد مربوط به مسائل روانی است. همچنین این اقدام نه قیمت‌ها را کاهش می‌دهد و نه اشتغال ایجاد می‌کند.
به اعتقاد وی، ثبات نرخ ارز، افزایش اشتغال، افزایش سرمایه‌گذاری از لازمه های اقتصاد ماست که باید اول به آنها رسیدگی شود.
این کارشناس نیز تاکید کرد که کلی اطلاعات آماری داریم که اگر برداشتن صفرهای پول ملی عملی شود وقتی یک محقق بخواهد برای تحقیقی آمار و ارقام را جمع کند با مشکلاتی مواجه می شود. در نتیجه تحقیقات اقتصادی با مشکل بر می‌خورد.
در این میان کارشناسان دیگر نیز ضمن تایید این موضوع معتقد هستند که مرکز آمار، بانک مرکزی و دیگر ارگان‌ها باید بتوانند تمام آمارها را به واحد پول جدید تبدیل و آرشیو کنند و سپس این اقدام اجرایی شود.
ایسنا