برنامه‌های سازمان میراث فرهنگی برای تبدیل سیستان و بلوچستان به مقصد گردشگران؛
کارت سبز ورود گردشگران به چابهار
آیا سازمان میراث فرهنگی این بار صنعت گردشگری سیستان و بلوچستان را به سر منزل مقصد می‌رساند تا از این رهگذر «چابهار» جایگاهی مثل «کیش» و «قشم» در جذب توریست پیدا کند.
«علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در گام نخست برنامه‌ریزی برای سفر به جنوب شرق ایران، به چابهار رفت. رئیس عمارت آزادی در این سفر از طراحی برنامه‌های ویژه برای تحول گردشگری این استان خبر داد.
«محمد ابراهیم لاریجانی» مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری کشور برگزاری همایش‌های دولتی را که تا پیش از این در قشم و کیش برگزار می‌شد یکی از راهکاری شکستن طلسم ورود گردشگر به چابهار می‌داند. ساکنان عمارت آزادی، گوشه چشمی هم به کنسرسیوم ایران، افغانستان، عمان و پاکستان برای جذب گردشگران این کشورها به دلیل قرابت و نزدیکی فرهنگی دارند.
«آرش نورآقایی» کارشناس گردشگری ایجاد کمپین برای معرفی زیبایی‌های سیستان و بلوچستان را راه‌حل حضور توریست‌ها در این استان می‌داند. او می‌گوید: «زمان آن رسیده که به کمپین‌های ناامید کننده که یک چهره فقیر از سیستان و بلوچستان ساخته‌اند، پایان دهیم.»
پیش از علی اصغر مونسان، زهرا احمدی‌پور رئیس پیشین عمارت آزادی امسال را سال سفر به سیستان و بلوچستان معرفی کرد. گروهی از خبرنگاران را هم به این استان فرستاد تا از زیبایی‌های استان بنویسند. جوانان سیستان و بلوچستان هم آستین همت را بالا زدند و بسیاری از مناطق ناشناخته استان را در شبکه‌های مجازی از جمله توئیتر معرفی کردند. صنعت گردشگری سیستان و بلوچستان اما از انزوا بیرون نیامد. هرچند «لاریجانی» اعتقاد دارد که این فعالیت‌ها بی‌اثر نبوده و سیستان و بلوچستان به مقصدی چند باره برای برخی از گردشگران داخلی تبدیل شده است.
او می‌گوید: «هر گردشگری که به سیستان و بلوچستان می‌آید دوست دارد این سفر را تکرار کند.» آمارهایی که «فریدون محمدی» دبیر ستاد تسهیلات نوروزی کشور بیان می‌کند، نشان می‌دهد سواحل سیستان و بلوچستان در جذب گردشگر ناکام ماندند. این استان امسال در لیست 5 استان کم گردشگر قرار گرفت. سیستان و بلوچستان در دور اول سفرهای نوروزی تنها میزبان 6 هزار گردشگر بود، در حالی که بوشهر با بیش از یک میلیون گردشگر در همان زمان در صدر استان‌های توریست پذیر ایستاد. به رغم ناامیدی‌ها، لاریجانی می‌گوید این بار میراثی‌ها طرح نویی برای تبدیل جنوب شرقی به مقصد گردشگران داخلی، دارد.
خرید ارزان
لاریجانی می‌گوید راهکارهای مختلفی برای رونق گردشگری در سیستان و بلوچستان وجود دارد. او «خرید ارزان» را یکی از این روش‌ها می‌داند و از هماهنگی با گمرک و نیروی انتظامی خبر می‌دهد. «کارت سبز» در دهه‌های گذشته از جمله بهانه‌هایی بود که ایرانی را به سمت کیش برد. تعداد بسیار زیادی از ایرانی در فهرست «گردشگران خرید» قرار دارند. کشورهای همسایه از جمله ترکیه، امارات و عربستان از این ویژگی برای جذب گردشگران ایرانی سود برده و آنها را به توریست‌های ثابت کشور خود تبدیل کرده‌اند.
لاریجانی معتقد است که چابهار دارد خودش را به یک مقصد ثابت برای سفر تبدیل می‌کند. او درباره علت انتخاب سیستان و بلوچستان به عنوان مقصد کم شناخته شده، هم از برنامه‌ریزی مونسان برای جلب توجه گردشگران داخلی به این استان و دو استان کردستان و سمنان خبر می‌دهد و می‌گوید: «آمار‌ها نشان می‌دهد که ورود گردشگران، اقامت و ماندگاری آنها در این استان‌ها به رغم ظرفیت‌های بالای تاریخی ـ طبیعی و گردشگری کم است.»
او نوار بکر ساحلی گواتر، دَرَک، کوه‌های مریخی و منطقه آزاد چابهار و... را از جمله جاذبه‌های گردشگری استان می‌داند و می‌گوید: «این ساحل با همه سواحل ایران فرق دارد.»
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری کشور از وجود یک برنامه اجرایی روی میز مدیران معاونت گردشگری خبر می‌دهد که 25 بند دارد. به گفته لاریجانی این برنامه‌ها کوتاه مدت و ضربتی است.
او تأکید می‌کند: «برنامه رؤیایی و درازمدت برای جنوب شرق ایران طراحی نکرده‌ایم. این برنامه قرار است در طول یک سال انجام بشود.» این کارشناس فراخوان طرح ایده برای معرفی استان در فضای مجازی، برگزاری تورآشناسازی با تمرکز بر استان‌های همجوار، تور آشناسازی برای آژانس‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی، تور آشناسازی رسانه‌ها، بلاگرها و فعالان مجازی، برگزاری هفته فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان در کرمان، بیرجند، گرگان، مشهد و تهران و... را از جمله برنامه‌های ضربتی می‌خواند.
سفر از هفت استان به مقصد شهرسوخته
عمارت آزادی به گفته لاریجانی می‌خواهد گردشگران استان‌های همجوار یعنی هرمزگان، کرمان، یزد، خراسان جنوبی را به سیستان و بلوچستانی‌ها وصل کند. این گام نخست برنامه‌ریزی برای حضور گردشگران داخلی در جنوب شرق ایران است. لاریجانی می‌گوید: «در گام دوم استان‌های خراسان رضوی، گلستان و تهران را در نظر گرفته‌ایم.» گلستان پناهگاه سیستان و بلوچستانی‌هایی است که خشکسالی و هجوم شن‌های روان، آنها را به ترک خانه‌شان وادار کرد. آنها سال‌ها است که در گلستان ساکن شده‌اند. بخشی از مهاجران جنوب شرق ایران در گلستان، روی زمین‌های کشاورزی کار می‌کنند. لاریجانی این حضور را باعث ایجاد قرابت میان گلستانی‌ها با سیستان و بلوچستانی‌ها می‌داند. او این هفت استان را مبدأ سفر به سیستان و بلوچستان معرفی می‌کند.
فروش تبلیغاتی
استفاده از ظرفیت‌های تبلیغاتی بناهای تاریخی به نظر می‌رسد یکی از راهکارهای مالی سازمان میراث فرهنگی برای تأمین هزینه تبلیغات سیستان و بلوچستان باشد. به گفته لاریجانی شرکت‌ها به جای خرید بیلبوردهای گران شهر، می‌توانند از فضای بناها و آثار تاریخی برای تبلیغ محصول خود استفاده کنند. درآمد حاصل از این واگذاری‌ها می‌تواند بخشی از مشکلات مالی استان را برای آوردن گردشگر حل کند. تهاتُر فضای تبلیغاتی بین استان‌های مختلف هم از دیگر برنامه‌های میراث فرهنگی است. لاریجانی می‌گوید: «برای مثال در این روش سازمان میراث فرهنگی در همدان فضا را برای تبلیغات در اختیار کرمانشاه قرار می‌دهد و کرمانشاه هم در اختیار همدان.»
لاریجانی اجرای روشی را که پیش از این قشم و کیش را به مقصد گردشگران تبدیل کرده بود راهکار قابل اجرا در چابهار اعلام می‌کند. او می‌گوید: «در این روش به مجتمع‌های تجاری، رستوران‌ها و... به ازای هر مسافری که می‌آورند یارانه می‌دهند.» او از این روش به «زنجیره تأمین» یاد می‌کند.
جشنواره ساحل نشینان
جشنواره ساحل نشینان به گفته لاریجانی قرار است رویدادی برای دعوت کشورهای ساحلی حاشیه خزر و خلیج فارس با هدف معرفی جاذبه‌های استان، باشد. میزبانی سومین نشست وزرای کشورهای حاشیه اقیانوس هند (آئورا) نیز از دیگر برنامه‌های عمارت آزادی برای مردمی است که 5 هزار سال پیش نخستین چشم مصنوعی را در حدقه یک زن کاشتند. همچنین «لاریجانی» می‌گوید: «مکاتباتی در جریان است تا با افزایش تورها امکان چارتر پروازها بوجود بیاید. این روش کاهش قیمت بلیت پروازها به استان را در پی خواهد داشت.»
روزنامه ایران