لوایح چهارگانه دولت در وضعیت مبهمی به سر می‌برند. از یک سو دولت و مجلس موافق اجرای آنها هستند و در حال حاضر تنها راه برون‌رفت از بحران مالی – سیاسی ایران در نظام بین‌الملل را اجرای این لوایح می‌دانند و از دیگر سو برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تصویب این لوایح صراحتا مخالفت کرده‌اند.

روزنامه سازندگی نوشت: استدلال اصلی این افراد این است که مشکلات کشور با اجرای این لوایح برطرف نمی‌شود. چنانکه با اجرای برجام نیز مشکلات ما حل نشد. با این حال آنها راهکار مشخصی نیز ارائه نمی‌دهند ولی تاکید دارند دولت باید برای حل مشکل ناکارآمدی از خود شروع کند.

با این حال چند روز پیش حسن روحانی رئیس‌جمهوری در جمع هیئت وزیران، در واکنش به معلق ماندن لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: «نمی‌شود کشور را به دست ۲۰-۱۰ نفر داد و هر تصمیمی که گرفتند، بگوییم تابعیم. صاحب این کشور ملت بزرگ است حتما ملت و بانک مرکزی و بانک‌های ما حرف خواهند زد».

یعنی با این وضعیت مشخص است که ۲۰ نفری را که رئیس‌جمهور آنها را خطاب قرار داده، می‌توانند از تصویب لوایح چهارگانه جلوگیری کنند. امری که باعث شد تا رئیس‌جمهور خطاب به آنها بگوید: «‌چرا امروز و فردا می‌کنید؟ تصمیم‌گیر در این کشور یا دولت است یا مجلس است یا رهبری است. رهبری چند بار به من گفتند، نه یک بار، گفتند با این لوایح چهارگانه من مخالفتی ندارم».

روحانی همچنین گفت: «‌اینکه رهبری است، دولت هم لایحه داده، مجلس هم تصویب کرده. پس چه کسی مخالف است؟ می‌خواهید چه کار کنیم؟ همین قدر که من حرف می‌زنم شما هم اگر معتقدید همه باید صحبت کنید و بگویید تا ما از این مشکلات عبور کنیم». صحبت‌های روحانی به وضوح به مخالفان لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره داشت. اما ۲۰ نفر مخالفی که روحانی از آنها یاد می‌کند، چه کسانی هستند و طیف سیاسی آنها چیست؟

آیت‌الله جنتی

آیت‌الله جنتی از چهره‌های حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و از مخالفان دولت روحانی است. او که در تیرماه امسال در اقدامی کم‌سابقه نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره لایحه پالرمو را پیش از نظر شورای نگهبان خواسته بود، حالا هم با این لایحه در مجمع تشخیص مخالف است. آیت‌الله جنتی چندماه پیش در سخنانی گفته بود: «مسئله لایحه بد پولشویی بسیار عجیب و غریب‌ است و واقعا نمی‌دانم با چه جراتی این را محرمانه امضا کرده‌اند. اینها می‌خواهند به بهانه مبارزه با پولشویی، اطلاعات بانکی ما را به دشمن بدهند. می‌خواهند ما خودمان را تحریم کنیم». گرچه شورای نگهبان برخی از لوایح مرتبط با FATF را تصویب کرده است، اما به نظر می‌رسد که نظر شخص دبیر شورای نگهبان که در مجمع هم حضور دارد چیز دیگری است.

 محمد باقر قالیباف

محمدباقر قالیباف هم مانند رئیسی از شکست‌خوردگان انتخابات سال ۹۶ است. او که از کنارکشیدن برای رئیسی گلایه‌مند بود پس از انتخابات با رونمایی از نو‌اصول‌گرایی سعی کرد تا راهش را از اصول‌گرایان سنتی جدا کند. اما این امر باعث نشد تا مخالفت با دولت روحانی را فراموش کند. او از مخالفان لوایح FATF است و معتقد است: «پذیرش عجولانه و رد چشم‌بسته دو روی یک سکه‌اند. برای گرفتن یک تصمیم بهتر باید علاوه‌بر «چرایی»، به «چگونگی» موضوع هم بپردازیم. حامیان تاکنون تصویر روشنی از وضعیت پس از پذیرش ارائه نداده‌اند». قالیباف در آخرین اظهاراتش درباره این لوایح هم گفت: «‌در قضیه تحریم‌ها اگر مردم باشند آمریکا را دور می‌زنند اما اگر دولت‌ها باشند آب را به برجام و حل مشکل گوشت یخی را به FATF گره می‌زنند».

سعید جلیلی

سعید جلیلی، چهره دیگر مخالف دولت در آخرین سخنرانی‌اش در دانشگاه شیراز در پاسخ به دانشجویان درباره این لوایح چهارگانه گفته است: «آن‌هایی که مدافع پیوستن به پالرمو و CFT هستند می‌گویند می‌خواهیم بهانه‌ها را کم کنیم! خب این مسیری است که شما یک‌بار طی کردید! چه تضمینی وجود دارد؟!» این درحالی است که مجید انصاری، از اعضای مجمع تشخیص مصلحت گفته بحث پیوستن به FATF اصلاً به دولت‌های یازدهم و دوازدهم مربوط نیست، در زمان احمدی‌نژاد مطرح بود. حتی زمانی که آقای جلیلی در شورای عالی امنیت ملی بود با دستخط ایشان توصیه شده تا این کار صورت بگیرد. اما حالا سعید جلیلی از مخالفان این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

غلامعلی حداد عادل

غلامعلی حدادعادل که از اصول گرایان مخالف دولت محسوب می‌شود، در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم این مخالفت را دنبال می‌کند و یکی از مخالفان لوایح FATF است. حدادعادل در آخرین اظهارات خود درباره تصویب این لوایح گفته: «‌آقای روحانی در روزهای اخیر گفته است که رهبر انقلاب مخالف تصویب پالرمو در مجمع هستند. اگر واقعاً اینگونه بود که ما حرفی نداشتیم ولی ایشان نظر ندادند و وظیفه جمع‌بندی و نظر نهایی را به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار کردند و گفتند در این اشکالاتی که گرفته‌اند و مطالبی که می‌گویند «امعان نظر» کنید. چه تضمینی وجود دارد که کاری که آمریکا در قضیه برجام کرد، درباره پالرمو هم تکرار نکند و پس از انجام تعهدات ایران کاری کند که ما هیچ نفعی از پیوستن به این کنوانسیون‌ها نبریم».

مصطفی میرسلیم

مصطفی میرسیلم هم یکی دیگر از مخالفان لوایح چهارگانه است که در انتخابات سال ۹۶ از رقبای روحانی محسوب می‌شد. او که در این انتخابات حتی حمایت حزب موتلفه را هم از دست داده بود، معتقد است: «لایحه دولت مخالف شرع و قانون اساسی است». او همچنین درباره برخی از نقاط مبهم لوایح FATF گفته: «با توجه به اینکه وزارت دادگستری امریکا مثلاً حزب‌الله لبنان را به عنوان گروه سازمان‌یافته جرائم فراملی اعلام کرده، نگرانی درباره موضوع یکسان دانستن گروه‌های آزادی‌بخش با گروه‌های جرائم سازمان‌یافته، با پذیرش پالرمو بسیار جدی است، زیرا ما را موظف به معاضدت قضائی درباره ارائه اسناد و سوابق بانکی و مالی و شرکتی یا تجاری می‌کند که نقطه مقابل آن متهم شدن است».

علی اکبر ولایتی

علی اکبر ولایتی که پس از درگذشت آیت‌الله هاشمی ریاست هیئت امنای دانشگاه آزاد را بر عهده گرفته است، از چهره‌هایی است که پیوستن به FATF را برای ایران زیان‌آور می‌داند. رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته: «‌FATF  به صلاح کشور نیست و آن کسی برنده است که بتواند مقاومت را ادامه دهد. ما ملزم به این نیستیم هر آنچه‌ نهادهای مالی بین‌المللی به‌ناحق درباره مسئولین جمهوری اسلامی ایران تصمیم بگیرند را اجرا کنیم».

 احمد توکلی

احمد توکلی که در دوره هفتم مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان عضو حقوقی منصوب شده است، از مخالفان تصویب لوایح FATF است. توکلی که پیش از این درباره دولت روحانی موضعی معتدلی داشت، پس از رونمایی از سازوکارهای مالی اروپا، تصمیمش درباره تصویب لوایح FATF در مجمع را تغییر داد و گفت: «درباره پذیرش FATF ابهام داشتم اما بیانیه وقیحانه اروپا و شرایط تحقیرآمیزش برای تجارت با ایران در اینستکس نشان داد در مقابل مستکبران، هرچه کوتاه بیاییم، طلبکارتر و گستاخ‌تر می‌شوند و پایانی هم ندارد. تجربه و منطق می‌گوید التماس از متکبر، معیشت را بر مردم تنگ‌تر خواهد کرد».

 پرویز داوودی

پرویز داوودی، از حلقه احمدی‌نژادی‌های  مجمع تشخیص مصلحت نظام است که با لوایح FATF مخالف است. او درباره اینکه رئیس‌جمهور در روزهای گذشته گفت که رهبر معظم انقلاب مخالفتی با لوایح مرتبط با FATF ندارند، باید گفت که بله! ایشان مخالفت نکردند ولی ما کدها و قرائن سخنان ایشان را داریم؛ ایشان در ۳۰ خرداد سال جاری در دیدار نمایندگان و کارکنان مجلس شورای اسلامی فرمودند: «این کنوانسیون‌ها در اصل در یک نقطه‌ای پخت‌وپز می‌شود که اطراف قضیّه، مِن‌باب مثال آن ۱۰۰ کشور یا ۱۵۰ کشور که بعداً به آن می‌پیوندند، هیچ تأثیری در آن پخت‌وپز اوّلیّه ندارند‌...» FATF مصداق بارز این فرمایشات مقام معظم رهبری است چون شامل موردی به‌ نام «قدم‌های بعدی» است، یعنی تازه بعد از اینکه بسته کنونی تمام شد، گام‌های بعدی باید از سوی کشورها برداشته شود، حال این گام‌های بعدی چیست؟ مبهم است؛ ممکن است فعالیت‌های موشکی باشد یا مسائل حقوق بشر باشد و در کل مباحث اشاعه در آن مطرح بشود».

 احمد وحیدی

سردار احمد وحیدی، وزیر دفاع و پشتیبانی دولت دهم بود که به نظر می‌رسد از مخالفان تصویب لوایح چهارگانه در مجمع است. وحیدی در سخنانی انتقادی درباره این لوایح گفته: «در موضوع FATF شاهد هستیم که آنها در پوشش یک سازمان مبارزه با پولشویی یک جریان شکل‌دهنده امنیتی را به‌وجود آورده‌اند و در حقیقت FATF یک سازمان اقتصادی نیست بلکه یک سازمان امنیتی است. آنها با شکل دادن بهFATF می‌خواهند قدرت علمی هسته‌ای ما را کاهش دهند، لذا دشمن وقتی مشاهده کرد نمی‌تواند با قطعنامه مانع پیشرفت هسته‌ای ما شود، مسائل هسته‌ای را هم جزئی از FATF قرار دادند تا به‌وسیله اجبار در پذیرش آن، مانع پیشرفت ما شوند».

 محسن رضایی

محسن رضایی که ناکام‌ترین چهره در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری است، در مقام دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌تواند تاثیر زیادی در تصویب یا رد لوایح FATF داشته باشد. اما شواهد نشان می‌دهد که او هم از مخالفان این لوایح است. او پس از تمدید مهلت FATF برای ایران گفت: «مجمع عمومی FATF چهار ماه دیگر به ایران برای تکمیل توصیه‌های چهل‌گانه‌اش فرصت داد. دو سال است این سیاست‌ها را در پیش گرفته‌اند. در دو ماه گذشته به جای بحث فنی و استدلال فشار‌های سیاسی و رسانه‌ای زیادی به مجمع تشخیص مصلحت وارد کردند تا تصمیم عجولانه‌ای گرفته شود. در حالی که سوالات و ابهامات زیادی درباره توصیه‌های‌FATF وجود دارد».

آیت‌الله محمدی‌عراقی

آیت‌الله محمود محمدی‌عراقی، داماد مصباح یزدی از دیگران چهره‌های مخالف تصویب لوایح چهارگانه در مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او که هم‌زمان در مجمع و خبرگان عضویت دارد در آخرین اظهاراتش درباره جلسه مجمع گفته بود: «به دلیل اقدامات اخیر اتحادیه اروپا دیدگاه‌های مخالفان کنوانسیون پالرمو تقویت شده است». او در صحبت‌هایش به تغییر نظر رئیس مجمع اشاره کرده و گفته بود: «استنباط من این است که رئیس محترم مجمع نیز نظرش نسبت به گذشته تغییر کرده بود. ۹نفر از اشخاصی که نوبت برای صحبت گرفته بودند، نوبت به آنها نرسید و با رای اعضا قرار شد در جلسه دیگری این موضوع بررسی شود که نماینده دولت نیز در این ‌رابطه رای مثبت داد؛ لذا امروز به رای‌گیری نرسیدیم».

محمدجواد ایروانی

محمد جواد ایروانی، یکی از استادهای اقتصاد عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در کارنامه خود ریاست ستاد اجرایی فرمان امام به مدت ده سال را دارد. از اظهارات او این‌گونه برمی‌آید که از مخالفان لوایح چهارگانه است. او گفته: «در اصل موضوع یعنی پالرمو اصلاً شفافیتی نیست. کشوری که مورد تحریم‌های زیادی قرار گرفته و ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، نفت ما را تحریم کرده، آیا ما هم باید بایستیم و نفتمان را نفروشیم؟ آیا باید تسلیم اینها شویم؟...». ایروانی همچنین در پاسخ به موافقان این لوایح گفته: «عده‌ای دوست دارند لوایح سی‌اف‌تی و پالرمو باز نشود، مرتباً برای تصویب فشار می‌آورند و مصاحبه می‌کنند. وقتی ابعاد این موضوعات به صورت کارشناسی و مبتنی بر اطلاعات واقعی روشن شود، آن موقع می‌توان به جمع‌بندی رسید».

حسین مظفر

 حسین مظفر هم به نظر می رسد یکی دیگر از مخالفان لوایح FATF است. او  گفته:«علت مخالفت بخشی از اعضای مجمع تشخیص با تصویب پالرمو این است که معتقدند ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای که به توافقنامه برجام ختم شد نیز با وجود اینکه به تمامی تعهدات خود پایبند بود ولی در نهایت این توافقنامه منفعت چندانی برای کشور نداشت. از آنجا که ما در دوران تحریم هستیم، دنیای استکبار به دنبال آن است که تمامی اطلاعات مالی کشور را به‌دست آورده و به این واسطه منافذ دور زدن تحریم‌ها را مسدود کند».

 آیت‌الله موحدی‌کرمانی

آیت‌الله موحدی‌کرمانی که در سال ۹۳ پس از درگذشت آیت‌الله مهدوی‌کنی به عنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز انتخاب شده است، همواره از مخالفان دولت محسوب می‌شده است. او به طور آشکار از لوایح مرتبط با FATF و خصوصا لایحه پالرمو انتقاد کرده و گفته: «بحث کمیسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته یا به اصطلاح پالرمو اکنون در مجمع مطرح است و خوشبختانه مجمع در حال بررسی دقیق نقطه‌های ضعف ورود به این کنوانسیون را بیان می‌کند. من در مجمع امیدوار هستم که این بحث‌ها ادامه پیدا کند و منجر به این شود که مجمع به این موضوع رای ندهد».

 مصباحی‌مقدم

غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز از مهم‌ترین تشکل‌های اصول‌گرایان است که این روزها در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مقام مخالفت با اظهارات رئیس‌جمهور مصاحبه می‌کند. به نظر می‌رسد مصباحی‌مقدم هم این روزها از مخالفان جدی تصویب لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت است. او چندی پیش درباره این لوایح گفته بود: «رئیسFATF  مسئول میز ایران در وزارت‌ خزانه‌داری آمریکا بوده است. همین فرد در پاسخ به یک نماینده کنگره می‌گوید، بگذارید ایران به FATF کامل بپیوندد، ما ابزار لازم برای جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها را به دست خواهیم آورد».

محمود احمدی‌نژاد

محمود احمدی‌نژاد را می‌توان سرحلقه مخالفان دولت در مجمع تشخیص مصلحت نظام دانست، هرچند، محمود احمدی‌نژاد پس از رد صلاحیت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ با همه مخالف شده است و جز حلقه محدودی از یارانش، حمایت هیچ‌کدام از طیف‌های اصول‌گرا را به همراه خود ندارد. او این روزها با تمامی قوا مخالفت می‌کند و لوایح مرتبط با FATF هم جزء مسائلی است که احمدی‌نژاد در استراتژی مخالفت‌هایش گنجانده است. مانند همیشه هم او تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم کشور را به ملت واگذار می‌کند و در توئیتی درباره این لوایح هم تاکید کرده: «هیچ توافقنامه بین‌المللی نباید بدون رای و تایید مردم ایران امضا شود».

 حسین صفارهرندی

محمد حسین صفارهرندی، که از سال ۸۴ تا ۸۸ وزیر فرهنگ و ارشاد احمدی‌نژاد بود، این روزها در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم از مخالفان دولت روحانی محسوب می‌شود. او هم مانند همتایانش در دولت احمدی‌نژاد که در مجمع حضور دارند از مخالفان لوایح چهارگانه است. صفارهرندی گفته: «اعلام می‌کنم که نه‌تنها معتقدم پیوستن ایران به FATF فایده‌ای برای مردم ایران ندارد بلکه مضراتی برای زندگی و اقتصاد آنها خواهد داشت. اینکه بگوییم کالاها با پذیرفتنFATF  درصد ارزان می‌شود، گروگان‌گیری معیشت و رفاه مردم با یک بازی سیاسی است و پشتوانه عقلانی ندارد».

 آیت‌الله مجتهدشبستری

آیت‌الله مجتهدشبستری، امام جمعه سابق تبریز که با حکم رهبر انقلاب در سال ۹۶ وارد مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است هم را می‌توان این روزها در ردیف مخالفان تصویب لوایح مرتبط با FATF دانست. به نظر می‌رسد آنچه بیش از همه روی نظر این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاثیر داشته، صحبت‌هایی است که در مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام شد؛ نکته‌ای که مجتهدشبستری خود به آن اشاره کرده و گفته: «فضای غالب در مجمع تشخیص مصلحت نظام مخالفت با پالرمو است و هرچه زمان می‌گذرد، مخالفان پالرمو در مجمع تشخیص بیشتر می‌شود چرا که استدلال‌های متقن مخالفان پالرمو نظر برخی اعضای مجمع که پیش‌تر موافق بودند را تغییر داده است».

 ابراهیم رئیسی

سیدابراهیم رئیسی که نامزد اصلی اصول‌گرایان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ بود، پس از شکست از روحانی به مجمع رفت تا آنجا رقابتش با دولت را پی بگیرد. حالا او از مخالفان لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام است و در آخرین اظهارات خود گفته: «برخی می‌گویند در این جنگ‌ها باید برای ندادن بهانه به دشمن، پیمان‌ها و کنوانسیون‌های آنها را عملی کنیم. چه کسی تضمین می‌کند که دشمن همچنان به دشمنی ادامه ندهد؟ می‌گویند ما تضمین نمی‌کنیم با امضای این کنوانسیون مشکل اقتصادی حل شود».

حسن فیروز آبادی

حسن فیروز آبادی، رئیس سابق ستاد کل نیروهای مسلح هم از مخالفان FATF در مجمع است. او با اشاره به تضاد تعاریف جمهوری اسلامی و طراحان FATF در خصوص این کنوانسیون گفته: یکی از مشکلات اساسی ما با این کنوانسیون معنا و مفهوم تروریسم از دید غربی‌ها است. عمده ایرادی که در این کنوانسیون وجود دارد تضاد در تعاریف جمهوری اسلامی و غربی‌ها در خصوص تروریسم و گروه‌های تروریستی است» .