یک هفته‌ای از تقدیم لایحه بودجه سال ۹۸ توسط آقای روحانی به مجلس گذشته است و در این یک هفته سرویس‌های اقتصادی رسانه‌های مختلف درباره نقاط قوت و ضعف بودجه آینده نظرات کارشناسی و تخصصی را منتشر کرده‌اند؛ از تعاریف حمایتی گرفته درباره وقت‌شناسی رئیس‌جمهور در تقدیم به موقع بودجه تا تعاریف انتقادی مثل کاهش بودجه‌های دفاعی کشور و وابستگی بیش از حد بودجه به نفت. در میانه این نقد و تمجید‌ها گویا یک نکته بیش از حد ذهن رسانه‌های نزدیک به دولت را به خودش جلب کرده است و آن اینکه آستان قدس رضوی در سال آینده تنها ۱۰۰هزار تومان مالیات پرداخت خواهد کرد! به پیوست این شایعه تصویری نصف‌ونیمه از یکی از جداول پیوست بودجه منتشر شده که در مقابل نام شرکت‌های آستان قدس رضوی عدد «۱» را درج کرده است. هرچند این خبر توسط مقامات رسمی کشور اعلام نشده و صرفاً در فضای مجازی بازنشر شده است، اما فرصت و بهانه خوبی را فراهم کرد تا سراغ مدیران سازمان اقتصادی رضوی برویم و نظر آن‌ها را درباره این شایعه جویا شویم. در ادامه با دفتر آقای یعقوب‌نژاد، مدیر کل امور مالیاتی خراسان رضوی هم تماس گرفتیم، اما هر بار به در بسته خوردیم و سرانجام گفت‌وگو با ایشان یا مدیران این اداره میسر نشد.
به دغدغه شفافیت پاسخ داده ایم
محمد حسن آخوند‌زاده، مدیر امور مجامع و حسابرسی داخلی مؤسسه سازمان اقتصادی رضوی، آستان قدس را یکی از شفاف‌ترین نهادهای اقتصادی کشور معرفی می‌کند و می‌گوید: «همه ما می‌دانیم که آستان قدس رضوی به وسیله منابع موقوفاتی اداره می‌شود، یعنی به هیچ عنوان از منابع عمومی کشور و از بودجه کشور استفاده نمی‌کند و از طرفی هم اجازه ندارد پول وقف را در امور جاری کشور هزینه کند. آنچه به دست می‌آورد باید صرف امور زائران و تسهیل امر زیارت کند. با همین تفسیر حضرت امام دستور دادند، آستان قدس رضوی و شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به آن از پرداخت مالیات معاف باشند. با ورود تولیت جدید به آستان قدس، ایشان ضمن احترام به فرمان حضرت امام (ره) تصمیم گرفتند، فضای مالی داخل آستان را برای عموم متخصصان شفاف کنند، در نتیجه در تعاملی مثبت با دولت محترم، سازوکار اداری این شفاف‌سازی را طراحی کردند که در نهایت منجر به صدور بخشنامه ۱۰۶/۹۶/۲۰۰ سازمان امور مالیاتی کشور گردید. به این ترتیب به دغدغه بسیاری از دوستداران انقلاب اسلامی و امام رضا (ع) که مطالبه شفافیت داشتند پاسخ داده شده است.»
طبق بخشنامه‌های قانونی عمل کرده‌ایم
مجید نادریان، دبیر کمیته راهبری حسابرسی مؤسسه سازمان اقتصادی رضوی هم با اشاره به بخشنامه شماره ۱۰۶/۹۶/۲۰۰ سازمان امور مالیاتی کشور مورخ ۲۲ مهر ۱۳۹۶ می‌گوید: «طبق این بخشنامه، آستان قدس رضوی کماکان و شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به آن تا پایان عملکرد سال ۱۳۹۵ از پرداخت مالیات عملکرد (درآمد) معاف می‌باشند، موضوع این بخشنامه که به امضای آقای نقوی‌نژاد، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور رسیده است، معافیت مالیاتی شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به آستان قدس رضوی از مالیات بر درآمد عملکرد لغایت پایان سال ۱۳۹۵ است. بنابراین تا این سال آستان قدس رضوی هیچ‌گونه بدهی مالیاتی از بابت عملکرد شرکت‌ها و مؤسسات تابعه ندارد. البته حتی در قبل از آن هم بعضی شرکت‌ها با وجود معافیت مانند شرکت مسکن و عمران قدس رضوی اظهارنامه مالیاتی تسلیم کرده‌اند.» وی ادامه می‌دهد: «با ورود حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی به آستان قدس و تعامل مثبتی که ایشان با دولت داشتند، روند متفاوت شد و دستور دادند همه شرکت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی اظهارنامه مالیاتی تکمیل کنند. به‌این ترتیب از سال ۱۳۹۴ آستان قدس رضوی هم به جرگه تسلیم کنندگان اظهار نامه مالیات بر درآمد عملکرد پیوست و همه شرکت‌های اقتصادی آستان قدس که حدود ۴۱شرکت می‌شوند، طبق آنچه قانون برایشان تعیین کرده، اظهارنامه مالیاتی تکمیل می‌کنند.» از نادریان درباره مبلغ مالیات بر درآمد عملکرد آستان در سال ۹۶ هم می‌پرسیم که می‌گوید: «مجموع اظهارنامه‌هایی که شرکت‌های آستان قدس برای عملکرد سال ۱۳۹۶ خود تکمیل کرده‌اند مبلغ ۱۵۸ میلیارد ریال است، همه این مبلغ پرداخت یا ترتیب پرداخت آن داده شده و اسناد آن هم در دفاتر ما موجود است. علاوه بر این، در نامه‌ای هم که آقای یعقوب‌نژاد، مدیر کل امور مالیاتی خراسان رضوی در تاریخ ۱۵آذر ۱۳۹۷به معاون پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل رئیس‌جمهور زده‌اند موضوع پیش بینی مالیات
جمعی – خرجی شرکت‌ها و مؤسسات تابعه آستان قدس رضوی جهت سال ۱۳۹۸ به مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال، جهت درج در بودجه ۱۳۹۸ به عنوان مالیات بر درآمد لحاظ شده است.»
ماجرای «۱»های بودجه ۹۸
با وجود این توضیحات هنوز یک سؤال باقی‌مانده است؛ پس چرا در متن لایحه بودجه تقدیمی به مجلس، در مقابل نام آستان قدس عدد «۱» درج شده است و ماجرای این عدد که اتفاقاً به کرات در بودجه ۹۸ آورده شده، چیست؟
خبرگزاری تسنیم در گزارشی به این مسئله پرداخته و از دولت خواسته است درباره آن شفاف‌سازی کند. بنابراین گزارش عدد «۱» یعنی اعتباری به عنوان هزینه یا منبعی به‌عنوان درآمد در ردیف مربوطه لحاظ نشده است و احتمالاً در جریان اجرای بودجه جزئیات آن مشخص خواهد شد، بر این اساس سقف منابع درآمدی بودجه مغشوش خواهد بود. این تکنیک که فقط در ایران استفاده می‌شود و از چند سال قبل آغاز شده، در بودجه سال ۹۸ به اوج رسیده است.این درحالی است که حداقل در مورد آستان قدس رضوی، طبق نامه مدیرکل امور مالیاتی خراسان رضوی، میزان اظهارنامه معلوم بوده و دولت در جریان آن بوده است، پس چرا از آوردن مبلغ در بودجه خودداری کرده است؟
مهم‌ترین «۱»های لایحه بودجه مربوط به منابع حاصل از استفاده از صندوق توسعه ملی، انتشار اوراق صکوک اجاره به‌منظور تسویه مطالبات و منابع واریزی بودجه از محل مازاد منابع صادرات نفت خام و گاز می‌باشد. همچنین دولت برای منابع ارزی ناشی از افزایش صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز نسبت به پیش‌بینی چه برای مصارف جاری و چه عمرانی عدد «۱» قرار داده و مجموع آن نیز ۲ شده است. طبق استدلالی که شایعه‌پردازان مطرح کرده‌اند اگرچه خنده‌دار به نظر می‌رسد اما میزان درآمد دولت در سال آینده از منابع ارزی ناشی از افزایش صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گازی نسبت به پیش‌بینی چه برای مصارف جاری و چه عمرانی فقط ۱۰۰هزار تومان خواهد بود!
نوای رودبار