رشد جمعیت فعال زنان و بیکاری

زنان همچنان در جستجوی کار

دامنه تغييرات در سهم زنان از جمعيت بيكار نشان مي دهد زنان در استان هاي كرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی بيشترين تغييرپذيري را داشته اند.

یکی از وعده های مهم حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری افزایش مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان در جامعه و دادن سهم 30 درصد از مشاغل و به خصوص پست های مدیریتی به زنان بود؛ اما این افزایش سهم مشارکت اقتصادی زنان که نماد اصلی آن اشتغال است تا چه حد برآورده شده است؟ آمارهایی که مرکز آمار ایران و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرده اند، نشان می دهد جمعيت فعال كشور از 23,387,633 نفر در سال 1390 با متوسط نرخ رشد 2 درصد به 26,588,819 نفر در سال 1396 رسيده است كه جمعيت فعال زنان به جز سال هاي 1392 و 1393 در مابقي سال ها با روندي صعودي مواجه بوده است. به طوري كه از 3,968,916 نفر در سال 1390 به 5,232,661 نفر در سال 1396 رسيده است. به عبارت ديگر از متوسط نرخ رشد سالانه 4.7 درصد برخوردار بوده است. سهم زنان از جمعيت فعال طي اين سال ها بين 16.2 درصد (سال 1393 ) تا 19.7 درصد(سال 1396 ) در نوسان بوده است. برخي علل اين ميزان رشد در جمعيت فعال زنان را مي توان به تغيير دولت، اعمال سياست ها و رويكردهاي دولت جديد به اشتغال زنان، تغيير فضاي اقتصادي كشور، افزايش تعداد زنان تحصيلكرده و ... مرتبط دانست.

از سوي ديگر با نگاهي به جمعيت بيكار طي سال هاي 1390 تا 1396 مشاهده مي شود كه جمعيت بيكار نيز 1.8 درصدي از 2,877,608 نفر در سال 1390 به 3,210,206 نفر در سال 1396 افزايش يافته است. همچنين جمعيت زنان بيكار نيز با نرخ رشد سالانه 3.8 درصدي از 830,996 نفر در سال 1390 به 1,037,516 نفر در سال 1396 افزايش يافته است. سهم زنان از جمعيت بيكار طي سال هاي 1390 تا 1396 (به جز سال 1393 ) روند افزايشي داشته و كمترين ميزان آن 28.9 28 درصد در سال 1390 و بيشترين مقدار 32.2 درصد در سال 1396 بوده است.

بررسی های صورت گرفته از سوی مرکز آمار ( 1390 تا 1396) نشان می دهد در حداقل 30 درصد استان هاي كشور حدود يك سوم جمعيت بيكار را زنان تشكيل مي دهند و در بین این سال ها سهم زنان از جمعيت بيكار در برخي استان ها مانند گلستان (سال 1390 )، مازندران (سال 1392 ) و کرمان (1395 تا 1396) از نصف جمعيت بيكار نيز فراتر رفته است.

دامنه تغييرات در سهم زنان از جمعيت بيكار نشان مي دهد استان هاي كرمان 26.5 واحد، سیستان و بلوچستان 24.7 واحد، و خراسان جنوبی 19.9 واحد بيشترين تغييرپذيري را داشته اند. به عبارت ديگر مي توان گفت بيشترين نوسان در سهم زنان در جمعيت بيكار مربوط به منطقه جنوب شرق ايران بوده است. در مقابل كمترين ميزان تغيير طي اين سال ها مربوط به استان هاي اردبيل (5.4 واحد)، البرز (5.9 واحد)، اصفهان (6.1 واحد) و ایلام (6.8 واحد) بوده است. به عبارت ديگر سهم زنان از جمعيت بيكار در اين استان ها، رويه تقريبا ثابتي داشته است. همچنين از سال 1392 تا 1396، سهم زنان از جمعيت بيكار در استان هاي بوشهر، سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي، كردستان و كهگيلويه و بويراحمد روند صعودي داشته است. در این بین جمع بندی این اعداد نشان می دهد که باوجود تلاش های صورت گرفته در سال های گذشته برای افزایش حضور و مشارکت اجتماعی زنان در جامعه عوامل متعددي از جمله تفاوت هاي قوميتي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي استان ها از يك سو و نيز ظرفيت ها و پتانسيل هاي اشتغالزايي استان ها از سوي ديگر نقش مهمي در تفاوت ميزان عرضه نيروي كار زنان در استان ها داشته است.

بيكاري اكنون به يكي از مهم ترين چالش هاي اقتصاد ايران تبديل شده است. بيكاري هم در سطح خرد (فردي و خانوادگي) و هم در سطح كلان (اجتماعي) عوارض منفي بسياري به همراه دارد و فرد و جامعه را با چالش ها و آسيب هاي متعددي روبه رو مي سازد. در سطح خرد، بيكاري موجب تنزل سطح رفاه خانواده، ايجاد آسيب هاي روحي، رواني و اجتماعي ( ظهور زمينه هاي بزهكاري مانند دزدي و اعتياد و ...) واماندگي از دريافت آموزش و ارتقا مهارت و ... مي شود. همچنین در سطح كلان بيكاري موجب هدر رفتن سرمايه هاي انساني جامعه مي شود.

اتاق تهران