در آبان‌ماه سال ۱۳۹۶ درکل کشور بالغ بر ۹.۶ ميليون فقره چک به ارزشی بیش از ۶۱۵ هزار ميليارد ريال مبادله شد که از اين تعداد، حدود ۱.۵ ميليون فقره چک به ارزشی بالغ بر ۱۳۸هزار ميليارد ريال برگشت داده شده است.
به گزارش بانک مرکزی، سهم ارزشی چک های برگشتی در آبان ماه سال جاری نسبت به ماه قبل از ۲۱.۳ درصد به ۲۲.۵ درصد افزایش و سهم تعدادی آن از ۱۵.۷ درصد به ۱۵.۴ درصد کاهش یافت.
به اين ترتيب، ۱۵.۴درصد از تعداد و ۲۲.۵ درصد از ارزش کل چک‌هاي مبادله‌اي آبان‌ماه سال جاري را چک‌هاي برگشتي تشکيل مي‌دهد که سهم ارزشي اين چک‌ها نسبت به ماه قبل افزايش و نسبت به آبان‌ماه سال گذشته کاهش يافته است. سهم تعدادي چک‌هاي برگشتي نيز نسبت به ماه قبل کاهش و نسبت به آبان ماه سال گذشته افزايش داشته است (جدول شماره ۲).
بر طبق آمار موجود، بخش عمده‌اي از چک‌ها به دليل فقدان يا کسري موجودي برگشت داده شده است، به‌طوري‌که در آبان‌ماه سال جاري ۹۷.۱ درصد از تعداد و ۹۶.۳ درصد از ارزش کل چک‌هاي برگشتي به دليل کسري يا فقدان موجودي بوده است (جدول شماره ۳).
چک به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت همواره نقش قابل توجهی در تسویه مبادلات خرد و کلان جامعه داشته است. لیکن طی دو دهه اخیر به دلیل تداوم توسعه سامانه‌ها و تجهیزات پرداخت الکترونیکی، تراکنش‌های پردازش شده از طریق این ابزارها و سامانه‌ها رشد متناسبی داشته و ابزارهای پرداخت الکترونیکی به مرور زمان جایگزین ابزارهای پرداخت سنتی نظیر اسکناس و مسکوک و انواع چک شده است. با این‌وجود، به دلیل اهمیت کارکرد و امتیاز چک و به‌خصوص جایگاه اعتباری چک در مبادلات کشور، این ابزار پرداخت هنوز هم از مهم‌ترین ابزارهای نظام پرداخت کشور محسوب می‌شود.
بانک مرکزی در راستای مقاوم‌سازی اقتصاد، در کنار تکمیل زیرساخت پردازش و پذیرش الکترونیکی چک، پیاده‌سازی کامل سامانه‌های نظارتی مرتبط نظیر سامانه چک برگشتی، سامانه مرکز کنترل و نظارت اعتباری (مکنا) و به‌خصوص سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک (صیاد) را با هدف ایجاد زمینه نظارت مؤثر بر سازوکار صدور دسته چک در دستور کار قرار داده است. در سامانه صیاد علاوه بر مواردی نظیر ایجاد شفافیت اطلاعاتی و ایجاد محدودیت برای صدور چک‌های بلامحل، تدابیری جهت ارتقای ضرایب امنیتی چک نیز در نظر گرفته شده است. ضمن آن‌که بررسی صلاحیت دارنده دسته‌چک و همچنین ایجاد شفافیت اطلاعاتی و جلوگیری از سوءاستفاده به منظور اختصاص دسته‌چک به متقاضیان فاقد صلاحیت از دیگر قابلیت‌های سامانه‌های نظارتی مرتبط بوده و عملیاتی شدن کامل این سامانه‌ها می‌تواند موجب ایجاد شفافیت اطلاعاتی از طریق برپایی نظام استعلام همگانی شده و انتظار می‌رود با تکمیل سامانه مزبور، سهم چک‌های برگشتی در نظام پرداخت کشور به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد.