خبر بازداشت شهاب‌الدین غندالی، با ذکر عنوان «مدیرعامل سابق صندوق ذخیره فرهنگیان» در حالی روز چهارشنبه، از سوي خبرگزاری‌ها منتشر شد که تا قبل از آن از او به‌عنوان رئیس صندوق ذخیره یاد می‌شد. خبرگزاری ایسنا هم‌زمان با اعلام خبر بازداشت غندالی، این توضیح را هم منتشر کرد که او پس از احضار از سوي شعبه اول بازپرسی دادسرای پولی بانکی (ناحیه ۳۶) و تفهیم اتهام درباره پرونده صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه با قرار بازداشت موقت روانه زندان شده است. این خبرگزاری همچنین در ادامه خبر خود آورده بود: «پیش از این همسر و فرزند همسر غندالی و قائم‌مقام سابق بانک سرمایه که نیمی از سهام آن متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان است، بازداشت شده بودند». درباره اینکه چرا او به‌عنوان رئیس «سابق» صندوق معرفی شده هم خبرگزاری فارس، این‌گونه توضیح داده است: «یک روز بعد از تصویب طرح تحقیق و تفحص مجلس از صندوق ذخیره فرهنگیان، وزیر آموزش‌وپرورش در حکمی علیرضا ناصری را که از اعضای جدید هیأت‌مدیره صندوق بود، به‌عنوان مدیرعامل این صندوق منصوب کرد؛ اما این موضوع هم‌زمان با عزل وزیر آموزش‌وپرورش اطلاع‌رسانی شد».
اگر خبر فارس صحت داشته باشد به این معناست که وقتی در ٢٥ مهر ، مجلس با ٢٠٠ رأی موافق، شش رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ٢٥٦ نماینده حاضر، تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره را تصویب کرد، فانی دست به کار شده و فردای آن روز غندالی را برکنار و ناصری را جایگزین او کرده است. هرچند این تغییرات هم نتوانست کمکی به فانی کند و در نهایت دو روز بعد از این تغییر در زیرمجموعه وزارتخانه‌اش، او نیز از سمت وزارت کنار رفت؛ البته علیرضا سلیمی، نماینده اصولگرای محلات و از اعضای کمیسیون آموزش که پیگیر استیضاح فانی هم بود، به تسنیم گفته کنار‌رفتن فانی و بازداشت غندالی، موضوع تحقیق‌وتفحص از صندوق ذخیره را منتفی نمی‌کند و مي‌گويد این کار با قدرت انجام خواهد شد. او درباره علت بازداشت غندالی هم گفته چون او متهم بود و ما خاطره خوشی از فرار متهمانی مانند خاوری نداریم، او با دستور قضائی بازداشت شده است.
غندالی و نیمه‌پنهان تخلفات
از زمان انتشار اخباری مبنی بر وقوع اختلاس هشت هزار میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان، روایت‌های متفاوتی از این اختلاس منتشر شده بود؛ اما وجه مشترک همه این روایت‌ها، لزوم انجام تحقیق و تفحص از وضعیت این صندوق در تمامی سالیان گذشته بود. نیمه‌های شهریورماه سال جاری و زمانی که قرار بود مسئولان آموزش‌وپرورش و صندوق ذخیره برای بیان توضیح درباره مسائل مالی در کمیسیون آموزش مجلس حاضر شوند، محمود صادقی درباره توضیحات غندالی در این کمیسیون گفته بود: «در این جلسه، اغلب اعداد و ارقامی که به‌عنوان تخلف‌های اقتصادی و مالی ازسوی مسئولان مطرح شد، مربوط به دولت قبل بود که براي مثال فقط در یک مورد مسئولان صندوق فرهنگیان اعلام کردند در سال ۹۲ هنگامی که این صندوق را از مسئولان پیشین تحویل گرفتند، این صندوق در بازه زمانی سال‌های ۸۶ تا ۹۲ مبلغ چهار هزار میلیاردتومان دارایی معدوم‌الوصول داشته است؛ به‌عبارت دیگر این مبلغِ چهار هزار میلیاردتومان، دارایی‌های صندوق فرهنگیان بوده که وصول نشده و بنابر پیگیری‌های انجام‌شده، سه‌هزارو ٢٠٠ میلیارد تومان از این مبلغ مربوط به وام‌هایی بوده که در اختیار سه نفر قرار گرفته و هرگز این وام‌ها را بازنگردانده‌اند». او با بیان اینکه بنابر گزارش مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش تخلف‌هایی در دوره جدید نیز انجام شده؛ اما بخش اعظم تخلف مربوط به دولت قبل است، گفت: «به‌گفته این مسئولان تخلف‌ها علاوه بر صندوق فرهنگیان، در بانک سرمایه نیز رخ داده و حتی شکایت‌هایی دراین‌باره شده بود و همچنان نیز به‌دنبال بازگرداندن این مبالغ هستند؛ این شکایت‌ها در دو پروژه مطرح شده که یکی پروژه «کاج مشهد» است و ديگري پروژه «بانک سرمایه» که به‌گفته شهاب‌الدین غندالی، مدیرعامل وقت صندوق ذخیره فرهنگیان، در جریان مجلس نهم، دو مرتبه به‌منظور ارائه توضیحات لازم، نامه‌هایی به هیأت‌رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نهم ارسال کرده که بااین‌حال، اجازه حضور در جلسه‌های این کمیسیون به او داده نشده است».آنچه در سخنان صادقی، بیش از همه برجسته شد، تخلفات مربوط به دولت قبل بود که غندالی رقم آنها را در کمیسیون، چهارهزار میلیاردتومان اعلام کرده است؛ اما صادقی هم در همان گفت‌وگو بر وقوع تخلفات جدید در دولت روحانی صحه گذاشته بود و درحالی‌که اصولگرایان از عدد هشت هزار میلیارد برای شرح ابعاد تخلف صندوق ذخیره استفاده می‌کنند، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که نیمی از این تخلف در دوره دولت فعلی اتفاق افتاده است.
کدام شرکت‌ها، تابعه صندوق هستند
آنچه باعث شده صندوق ذخیره فرهنگیان نسبت به سایر مسائل وزارت آموزش‌وپرورش، اهمیت و حساسیت بیشتری داشته باشد، دارایی‌های مالی این صندوق و بنگاه‌های وابسته به آن است. دارایی‌هایی که از اندوخته‌های فرهنگیان حاصل شده و اكنون شنیدن اخبار اختلاس‌های چندین هزار میلیاردی در این مجموعه، علاوه بر ایجاد نگرانی برای صاحبان واقعی این صندوق، تبعات دیگری هم به‌دنبال خواهد داشت. نگاهی به بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه این صندوق، برای پی‌بردن به اهمیت آن کافی است؛ در بخش بانک، بیمه و بورس، بانک سرمایه، بیمه معلم، شرکت خدمات بیمه‌ای شرف اطمینان، شرکت سرمایه‌گذاری فرایند، شركت سرمايه‌گذاري فرهنگيان، شرکت کارگزاری اردیبهشت ایرانیان و شرکت خدمات بیمه‌ای امید آسایش و سرمایه ایرانیان در سایت صندوق ذخیره فرهنگیان به‌عنوان زیرمجموعه‌های این صندوق معرفي شده‌اند.
در زیرگروه صنعت هم شرکت‌هایی مانند ماشین‌سازی اراک، بازرسی مهندسی ایران، آجر ماشینی میرداد، پروفیل و آلومینیوم آلوپن، پلور سبز و بازرسی مهندسی و صنعتی ایران از شرکت‌های تابعه صندوق هستند. در حوزه انرژی هم شرکت‌های کیمیای پارس خاورمیانه، پتروفرهنگ، پتروشیمی مروارید، پتروشیمی خراسان و شرکت نیروگاهی زیرساخت تولید انرژی‌های پاک، در ردیف زیرمجموعه‌های صندوق هستند. شرکت‌های تابعه صندوق در بخش آموزشی و آی‌تی هم عبارت‌اند از ایران‌ارقام، شرکت تجهیزات مدارس ایران، شرکت پژوهش و نوآوری و شرکت صنایع آموزشی. در بخش خدمات رفاهی هم شرکت خدمات مسافرتی و جهانگردی زاگرس، شرکت لیزینگ و رفاه فرهنگیان و شرکت سرمایه‌گذاری اقتصاد و رفاه فرهنگیان، زیرمجموعه صندوق هستند؛ اما به‌جز بانک سرمایه، آنچه تاکنون به‌عنوان یکی از بخش‌های تخلفات صندوق ذکر می‌شود، موضوع پروژه‌های ساختمانی است؛ در این حوزه هم در زیرمجموعه‌های صندوق ذخیره فرهنگیان، دو شرکت «تأمین مسکن فرهنگیان» و «شرکت ساختمانی معلم» وجود دارند. جالب آنکه خود شرکت ساختمانی معلم چندین شرکت زیرمجموعه دارد که عبارت‌اند از شرکت پروژه آریا‌عمران پارس، شرکت پدیدآوران اطلس پارس، شرکت آرتا‌لطیف سبلان و شرکت پارس‌گوهر بین‌الملل.
منبع: شرق، مهدی قدیمی