بارش‌های شدید، تگرگ و طوفان چند روز اخیر به کشاورزی ١٩ استان کشور خسارت سنگینی وارد کرد. ارزیابی‌های اولیه از میزان خسارت وارد آمده به حدود نیمی از این استان‌ها نشان می‌دهد که تا ظهر دیروز بخش کشاورزی ٢هزار میلیارد تومان زیان را تجربه کرده است. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که بنا به گفته محمد موسوی مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی اجرای یک طرح مهم درحوزه پیشگیری از سیل تنها به ٢٠٠میلیارد تومان اعتبار نیاز داشته است. به این ترتیب پیشگیری از سیل کمتر از یک‌دهم خسارات واردشده هزینه‌بردار بوده اما کوتاهی تاریخی و سابقه‌دار برای اجرای پروژه‌های آبخیزداری موجب شده که امروز تمام دارایی ١٤٠هزار کشاورز به باد فنا رود.
عمق فاجعه اینجاست که براساس گزارش صندوق بیمه کشاورزی تنها حدود ٢٧درصد باغات و حدود ٣٤درصد اراضی زراعی کشور بیمه هستند و بیشتر از نیمی از تولیدکنندگان کشاورزی از پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند و اندوه‌بارتر این‌که بخش پر از ریسک و نوسان کشاورزی تنها حدود یک‌ماه است که صاحب دفتر مدیریت بحران شده است و تا دیروز عنوان دقیق سمت معاونان این بخش مشخص نشده بود. با این حال سیل تازاند و ویران کرد و باز هم در دقیقه ٩٠ تنها ستاد مدیریت بحران تشکیل شد. حالا این ستاد درحال آماده‌سازی گزارش خود برای ارسال به هیأت دولت است و وزارت کشاورزی در اندیشه قرض گرفتن از بانک‌ها و صندوق‌های اعتباری است تا بتواند بخشی از خسارات واردشده به زیرساخت‌ها را با بدهی پرداخت کند.
بیشترین خسارت به مزارع قطب اول تولید گندم وارد شد
دیروز در نشست خبری که به مناسبت گزارش خسارات سیل به بخش کشاورزی تشکیل شد، محمد موسوی مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی اعلام کرد: درمجموع ١٩ استان کشور در روزهای اخیر متأثر از پدیده‌‌های سیل، سرمازدگی، تگرگ و طوفان شدند که برآورد اولیه خسارت ناشی از این حوادث در استان های خسارت‌دیده نشان می‌دهد که بخش کشاورزی ٢هزار‌میلیارد تومان خسارت دیده است.
او ادامه داد: براساس جمع‌بندی‌های انجام‌شده تا ظهر روز گذشته و برآورد اولیه از ١٦ استان کشور که دچار پدیده بارش سنگین شده‌اند، به این نتیجه رسیدیم که ٩ استان غربی و جنوب‌غرب کشور بر اثر بارش سنگین و تگرگ دچار خسارت به مبلغ ٩٥٠میلیارد تومان شده و خسارت سرمازدگی در ١٢ استان غرب، شمال‌غرب و استان مرکزی ١٠٥٠میلیارد تومان برآورد شده که درمجموع خسارت ارزیابی‌شده فعلی به ٢هزار‌میلیارد تومان رسیده است. مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی توضیح داد: عمده خسارات واردشده به مناطق جنوبی و غربی کشور است و بیشترین خسارت بخش کشاورزی به مزارع گندم و جو وارد شده است. این درحالی است که خوزستان قطب اول تولید گندم کشور به شمار می‌آید و امیدوارم با بارش‌های پرباری که انجام شده، تولید گندم سایر مناطق درامان مانده از سیل بتواند این خسارت و کاهش تولید را جبران کند.
٤٠درصد خسارت‌دیدگان بیمه هستند
مدیرکل دفتر مدیریت بحران وزارت کشاورزی همچنین تأکید کرد: در این حادثه ٤٠هزار باغبان و ١٠٠هزار کشاورز خسارت دیده‌اند و از این میان به‌طور متوسط حدود ٤٠درصد اراضی استان‌های حادثه‌دیده از پوشش بیمه‌ای برخوردارند. موسوی میزان خسارات را بین ٢٠ تا صد درصد دانست و گفت: ٥٠٠هزار هکتار مزرعه و ٥٣٣هکتار باغ درجریان بارش‌های سنگین، طوفان و تگرگ آسیب دیده‌اند که ٤٧درصد خسارات بر اثر بارش سنگین، سیل و تگرگ بوده و ٥٣درصد نیز بر اثر سرمازدگی اتفاق افتاده است. همچنین ٢٠٠میلیارد تومان خسارت به تأسیسات آبی و خاکی و امور زیربنایی وارد شده و دامداری‌ها، مرغداری‌ها و مزارع پرورش ماهی معادل ٥٥میلیارد تومان زیان دیده‌اند.
شدت خسارت‌ها بین ٢٠ تا صد درصد
مدیرکل دفتر مدیریت بحران وزارت کشاورزی درباره نتیجه ارزیابی خسارت از نظر محصول نیز توضیح داد: درحوزه زراعت، غلات، گندم و جو بیشترین خسارت را دیده‌اند و این خسارت‌ها در استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه متمرکز شده است و از نظر باغی نیز محصولاتی مانند زردآلو، آلو، هلو، گوجه‌سبز، شلیل، بادام، گردو بر اثر سرمازدگی و سیل دچار خسارت شده‌اند. موسوی اما درباره میزان دقیق خسارات واردشده به قطب گندم کشور اعلام کرد: هنوز برآورد دقیقی از خسارت واردشده به مزارع گندم به دست نیاورده‌ایم، اما از ٥٠٠ هکتار اراضی زراعی که در استان‌های مختلف دچار سیل شده‌اند، بخش قابل توجهی از آن را مزارع گندم تشکیل می‌دهند که بین ٢٠ تا صددرصد دچار خسارت شده‌اند.
اعتبار پیشگیری تنها ٢٠٠میلیارد تومان
او همچنین درپاسخ به پرسش «شهروند» درباره میزان اعتبارات پیشگیری از بحران کشاورزی اعلام کرد: بحث پیشگیری از خسارت باید با فرآیندهایی نظیر آموزش و ترویج و چگونگی مدیریت مزارع، استفاده حداکثر از ریزش‌های جوی، آبخیزداری و آبخوان‌داری و کشت دانش‌بنیان و تهیه ارقام مقاوم به خشکی و شوری و... دنبال شود که هرکدام از این بخش‌ها اعتبار خاص خود را دارند اما در بحث هدایت و پشتیبانی خسارت‌ها نیز انحراف از معیار در بخش کشاورزی زیاد است.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران وزارت کشاورزی ادامه داد: به‌عنوان مثال امسال در ایلام ١٦٢درصد افزایش بارندگی نسبت به قبل تجربه شد و در یک روز ٢٨٨میلی‌متر بارندگی در این استان اتفاق افتاد یا گرم‌شدن ناگهانی هوا در اسفندماه و گلدهی زودتر از موعد باغ‌ها. این مسائل پیش‌بینی در بخش کشاورزی را مشکل می‌کند. مدیرکل مدیریت بحران و کاهش مخاطرات کشاورزی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به لزوم آبخیزداری برای کاهش خسارت سیل گفت: طرح جامع آبخیزداری برای پیشگیری وقوع سیل و مدیریت کانون‌های بحران طرح آبخیزداری تهیه و تصویب شده و دراختیار سازمان مدیریت قرار گرفته که نیاز اعتباری آن حدود ٢٠٠میلیارد تومان برآورد شده است.
برای بازسازی قرض می‌کنیم
موسوی در رابطه با چگونگی پرداخت غرامت به کشاورزان حادثه‌دیده در سیل و سرمای اخیر گفت: درحال جمع‌بندی برای ارسال اطلاعات به هیأت دولت هستیم و تقاضا داریم تا دولت با حمایت ویژه از صندوق بیمه زمینه پرداخت غرامت توسط این صندوق به کشاورزان را هرچه سریع‌تر فراهم کند. مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی افزود: همچنین درتلاش هستیم تا با تأمین تسهیلات بانکی و کم‌بهره و تأمین اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای برای بازسازی و لایروبی مناطق آسیب‌دیده اقدام کنیم.
او تأکید کرد: براساس بررسی‌های انجام‌شده در سال آبی جاری از ابتدای مهر ٩٤ تا ٢٩ فروردین ٩٥ درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته ١٨,٥درصد افزایش بارندگی روی داده است. همچنین در ٩روز گذشته منتهی به ٢٦/١/٩٥ شاخص اقلیمی نشان می‌دهد که در این مدت ١٦ استان کشور بارش سنگین و بیش از ٥٠میلی‌متر داشته‌اند.موسوی همچنین گفت: در ٨ استان ایلام، خوزستان، کرمانشاه، لرستان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه وبویراحمد، قزوین و خراسان‌رضوی تگرگ و در ١٢ استان به دلیل کاهش دما به صفر و زیر صفر درجه با خسارت ناشی از سرمازدگی روبه‌رو شده‌ایم.
منبع: روزنامه شهروند