عنوان کتاب: پول، بهره و تورم (ويراست دوم)
پدیدآور: احمد شعبانی
ناشر: دانشگاه امام صادق (ع)
سال نشر: 1390
قیمت: 55000 ریال
برای تهیه کتاب به انتشارات دانشگاه امام صادق در این لینک مراجعه کنید.
توضیح:
واژه پول يکي از بسيار موضوعاتي است که کشف و استنباط احکام مربوط به آن منوط به ارائه و تبيين دقيق ماهيت پول متداول است. شناخت تحولات پولي در يک نگاه تاريخي و بررسي وجوه تمايز و تشابه پول معاصر با آنچه در صدر اسلام تحت عنوان نقدين جريان داشته، ضرورتي در راستاي فهم احکام مرتبت بر پول است. ارائه تحليلي تطبيقي از جهات افتراق سيستمهاي مختلف و متعدد پولي و تبيين ملاکات اعتباريت آنها در پرداختهاي پولي و نيز تحليلي از حريم حقيقي حرمت ربا در معاملات پولي به ويژه جواز يا عدم جواز جبران کاهش ارزش پول به خاطر مسئله تورم که در دهه‌هاي اخير گسترش عام يافته است خود موضوعي است که بر استحداث تورم پول اعتباري تأکيد مي‌کند و از اين روست که ضروري مي‌سازد تا سه مقوله پول، بهره و تورم در کنار يکديگر به عنوان يک موضوع مستحدثه مورد مطالعه قرار گيرد و احکام متناسب براي اين موضوع استخراج و شناخته شود. اين کتاب مطالعه‌اي است که هدف مزبور را به خوبي دنبال کرده است. به همين منظور اين کتاب ابتدا با تحليلي تطبيقي از جهات افتراق سيستمهاي مختلف پولي و تبيين ملاکات اعتباريت آنها در پرداختهاي پولي و آنگاه با تحليلي فقهي در ترسيم حريم حقيقي حرمت ربا و معاملات پولي ربوي با ملاحظه تعريف نوين از ماهيت موضوع پول در عصر حاضر به تفکيک دو حوزه پرداختهاي پولي ربوي و غيرربوي پرداخته است.
کتاب از سه بخش و در قالب هفت فصل به شرح زير تأليف شده است. بخش اول با عنوان «بررسي جهات افتراق سيستمهاي پولي در تبيين نظام پرداختهاي پولي»، سه فصل اول کتاب را شامل مي‌گردد. فصل اول با عنوان «تعريف و ملاکات اعتباريت پول»، در مورد تئوري مبادله، پيدايش و پويش پول، ويژگيهاي انواع پول کالايي، ظهور پول فلزي، تورم پول فلزي، بررسي ملاکات پولي در نظر برخي از علماي اقتصادي، تحليل جايگاه و بررسي ملاکات طبيعي اعتباريت پول و ... بحث مي‌نمايد. فصل دوم با عنوان «پيدايش سيستمهاي پول پايه فلزي سرآغزي از مشکلات نظام پرداختهاي پولي»، در مورد سيستم نقدين بدون رابطه مشخص، سيستم نقدين با رابطه مشخص، سيستم استاندارد يک فلزي پايه طلا، مزاياي سيستم در حفظ ارزش و قدرت خريد پول رايج، معايب سيستم در حفظ قدرت خريد واحد استاندارد پول، مقايسه نظام پولي برتون ودز و نظام پايه طلا، اهنگ تورم و نوسان ارزش پول در نظام برتون ودز و ... بحث کرده است. فصل سوم با عنوان «سيستمهاي پول کاغذي، مظهري از ملاک قدرت خريد در نظام پرداختهاي پولي»، در مورد ارزش تعريف شده و تبديل اسکناس به طلا، روش‌هاي تبديل اسکناس به طلا، تحولات ارزشي در واحد پول ايران، تنزلهاي رسمي در ارزش واحد پول ايران، ارزش تعريف نشده اسکناس اعتباري غيرقابل تبديل، قدرت خريد، پول تحريري يا بانکي، ابهامات منطقي در تعريف و مفهوم پشتوانه پول و ... بحث شده است.
بخش دوم با عنوان «حريم حرمت ربا در تبيين امکان خروج موضوعي جبران کاهش ارزش پول در پرداختهاي پولي از مفهوم ربا»، فصلهاي چهارم و پنجم را شامل مي‌گردد. فصل چهارم با عنوان «ادلة منع و ملاکات حرمت ربا»، پيرامون رباخواري در تمدنهاي پيشين، رباخواري در اديان سماوي، پويش از رباخواري قديم تا بانکداري جديد، ربا در شريعت اسلام، بطلان ربا از ديدگاه عقل، تحليل ادله تحريم ربا، ملاکات حرمت ربا و پرداختهاي پولي ربوي، و ... بحث شده است. فصل پنجم با عنوان «عدم تمايل ربا و بيع و ادله منع در توجيه بهره پولي»، پيرامون ربا و نسيه، ربا و اجاره، ربا و مضاربه، انواع رباي محرم و ... بحث شده است.
بخش سوم با عنوان «معيار قدرت پرداخت پولي در پرتو تئوريهاي پولي و استحداث تورم پولي»، فصلهاي ششم و هفتم را با اين موضوعات شامل شده است. فصل ششم با عنوان «تحليل ارزش حقيقي پول از ديدگاه نظريه‌پردازان پولي»، در مورد وجود ربطي و معناي حرفي پول در نظام پرداختها، نظريه ارزش پول اعتباري در اعتقاد تئوري‌پردازان مقداري پول، ارزش اعليقي پول در پرتو دو نظريه درآمدي و رواني پول، نظريه درآمدي پول، نظريه رواني پول و ... بحث شده است. فصل هفتم با عنوان «تحليل سيستم پرداختهاي عادلانه پولي در شرايط تورمي»، در مورد استحداث تورم اعتباري در عصر حاضر، تفسير اقتصاددانان پولي از تورم، استحداث مکانيزم‌هاي پول اعتباري و تغاير جوهري آن با نقدين، استناد به قاعده لاضرر در رد معيار قدرت خريد و جواب در رد استناد فوق، به بحث و بررسي پرداخته شده است.