مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 44، شماره 2، زمستان 1388
کمیجانی اکبر؛ غیاثوند ابوالفضل
این مقاله سعی کرده است با استفاده از روش شناسی اقتصاد خرد به این سؤال پاسخ دهد که الگوی مصرفی که مبنای محاسبة CPI و نرخ تورم قرار می‌گیرد، نماینده الگوی مصرف چه بخشی از جامعه است؟ و آیا تفاوتی میان نرخ تورم خانوارهای ثروتمند و فقیر کشور وجود دارد؟ برای پاسخ به این سئوال در بخش مبانی نظری با استفاده از مباحث شاخص هزینة زندگی اثبات شد که الگوی مصرف مبنای محاسبة CPI، نزدیک به الگوی مصرف خانوارهای ثروتمند جامعه است. محاسبه‌های انجام پذیرفته در این تحقیق نشانگر آن است که الگوی مصرف سبد CPI در سال 1383، نزدیک به الگوی مصرف خانوارهای دهک هشتم هزینه‌ای است. در مقابل روش مرسوم محاسبة وزنهای اقلام مشمول CPI، روش مردم‌مدارانه است، بهطوریکه همة خانوارها، اهمیت یکسانی در تشکیل سبد CPI دارند. وزن اقلام مشمول CPI، میانگین ساده‌ای از وزن اقلام فوق در سطح خانوارها است. تفاضل CPI و نرخ تورم محاسبه شده به دو روش فوق الذکر، بهعنوان شکاف CPI و تورم معرفی می‌شود. تجزیه و تحلیل این شکاف نشانگر آن است که علامت منفی شکاف فوق بیانگر تورم بالاتر برای خانوارهای با هزینة پایین است. نتایج بهدست آمده برای محاسبة شکاف تورم طی دورة 85- 1369، نشان میدهد که بهجز دو سال 1373 و 1374 در تمامی سالهای این دوره نرخ تورم خانوارهای با هزینة پایین، از نرخ تورم خانوارهای با هزینة بالا، بیشتر است. این شکاف با لحاظ کردن تعدیل کیفی CPI افزایش می‌یابد.
کلیدواژگان: شاخص بهای مصرفکننده؛ شاخص ثروتمدارانه؛ شاخص مردم‌مدارانه؛ شکاف ثروت-مدارانه و تورم
منبع: مجله تحقیقات اقتصادی