در اقتصاد جديد يكي از مهمترين سازمانهايي كه ميتوانند اقتصاد يك كشور را متحول كنند بانكها هستند. نظام بانكداري كامل و كارا ميتواند به بخشهاي مختلف اقتصاد از جمله صنعت، توليد، بازرگاني و. . . كمك كند. با وجود اين، به اذعان كارشناسان نظام بانكي ايران كاستيها و ضعفهاي اساسي دارد و براي اينكه بانكها بتوانند در موقعيت پساتوافق به كمك ما بيايند نيازمند اتخاذ اصلاحات اساسي هستيم. علي قنبري اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گو با «آرمان» ميگويد: «در كنار افزايش سرمايه بانكها براي برون رفت از چالشهاي اقتصادي، دولت بايد با جذب سرمايهگذاريهاي خارجي و ايجاد زمينهها و تسهيلات لازم زمينههاي توسعهاي را براي اقتصاد ايران فراهم كند.»
بانكها نقش مهمي در اقتصاد يك كشور ايفا ميكنند. به ويژه در ايران در سالهاي اخير بانكها توانسته اند در حوزه مهمي مانند افزايش يا كاهش نقدينگي نقش ايفا كنند. با وجود اين، ساختار بانكي كشور مشكلاتي دارد و نيازمند برخي اصلاحات است. بانكها چگونه ميتوانند نقدينگي را در اين زمان كنترل و سرمايهها را به سمت توليد هدايت كنند؟
يكي از مسائل مهمي كه در دولت يازدهم مورد توجه قرار گرفته و نتايج مثبتي را هم داشته است، كنترل نقدينگي براي جلوگيري از افزايش قيمتها و كنترل تورم بوده است. دولت توانسته است با سياستهاي پولي و مالي مناسب در دو سال گذشته تورم لجام گسيخته بالاي 42 درصد را به حدود 13 درصد برساند كه اقدامي بي سابقه و قابل تقدير است. منتها در اين زمينه نتايج منفياي نيز به وجود آمده است كه از طريق آن بانكها قدرت تسهيلات دهي كمي داشته اند و امكان پرداخت تسهيلات به پروژههاي بزرگ توليدي از بانكها تا حدود زيادي ساقط شده است اين در حالي است كه در ايران معمولا توسعه اقتصادي بانك محور است و اين بانكها هستند كه نقش مهمي در توسعه اقتصادي از طريق پرداخت تسهيلات دارند و تسهيلات لازم را براي بخشهاي صنعت و كشاورزي و خدمات ارائه ميدهند. به لحاظ كاهش نقدينگي امكان پرداخت تسهيلات كاهش پيدا كرده است و روند رشد اقتصادي كه ظرف مدت دو سال گذشته به سه درصد رسيده بود الان مقداري كند شده است و حركت برونرفت از تورم به سختي انجام ميگيرد.
چه بايد كرد كه بانكها امكان پرداخت تسهيلات را پيدا كنند؟
لازم است تسهيلاتي فراهم شود كه بانكها امكان پرداخت تسهيلات بيشتر را داشته باشند و نسبت به تامين مالي پروژههاي زيربنايي و زيرساختي و توسعهاي اقدام كنند. يكي از راههاي مهم براي اين كار افزايش سرمايه بانك هاست. در صورتي كه بانكها بتوانند افزايش سرمايه داشته باشند و امكانات لازم را براي پرداخت تسهيلات در عرصه اقتصادي به ويژه در بخشهاي صنعت، كشاورزي و خدمات در اختیار بگیرند، به دليل اينكه سياستهاي طرف عرضه را بانكها اتخاذ كردند، هم افزايش رشد نقدينگي لحاظ ميشود و هم امكان تسهيلات دهي افزايش پيدا ميكند و هم نرخ رشد اقتصادي كه به كندي صورت گرفته اوج ميگيرد. بنابراين اقدام قابل قبول و مورد تقديري است كه دولت در پيش گرفته است و اميدواريم با تقويت بانكها از طريق افزايش سرمايه آنها از حالت ركود نجات پيدا كنند.
آيا افزايش سرمايه در بانكهاي توسعهاي ميتواند راهگشاي مشكلات پيش رو در صنايع كشور باشد؟
قطعا همينطور خواهد بود؛ به ويژه بانك صنعت و معدن، كشاورزي و مسكن، و بانكهايي كه به طور تخصصي در بخشها وظيفه توسعهاي را بر عهده دارند با افزايش سرمايه ميتوانند امكانات سرمايهگذاري و تامين اعتبارات پروژههاي توسعهاي را تحقق ببخشند و نقش ذاتي توسعه گرايي خود را در كشور ایفا كنند.
تقويت بانكها از طريق افزايش سرمايه يكي از راههاي برون رفت از چالشهاي اقتصادي است. براي خروج از اين چالشها چه راههاي ديگري وجود دارد؟
يكي ديگر از راههاي برون رفت از وضعيت موجود جذب سرمايهگذاري خارجي است. در روزهاي اخير با سفر هيئتهاي سياسي و بازرگاني به ايران زمينه سرمايهگذاري خارجي فراهم شده است. دولت بايد تسهيلات و زمينههاي لازم را براي افزايش جذب سرمايهگذاري خارجي در ابعاد مختلف خصوصا در زمينههاي توسعهاي فراهم كند و در بخش انرژي، نفت، صنعت و كشاورزي و حتي خدمات مولد مانند جذب توريست و گردشگري اقدامات مناسب را انجام دهد. كوچك كردن دولت و افزايش اعتبارات عمراني و تقويت بخش خصوصي و فراهم کردن زمينههاي مناسب براي گسترش سرمايهگذاري در ابعاد مختلف درعرصههاي توسعهاي از دیگر اقداماتی است که هم توسط بخش خصوصي داخلي و هم توسط بخش خصوصي خارجي ميتواند انجام شود و همچنين سرمايهگذاريهاي مشترك با دولتها در زمينههاي مختلف ميتواند شرايط مناسب را براي برون رفت از رکود موجود اقتصادي بهوجود آورد.
منبع: آرمان - ترانه موحدي نيا