مشاور ارشد اقتصادی رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه هیئت دولت از روی ناچاری مسیر تعریف‌شده ستاد هماهنگی را دنبال نمی‌کند، تیم اقتصادی دولت را هماهنگ‌ترین خواند و گفت: کاهش تورم را به خروج از رکود ترجیح دادیم تا اقتصاد از احتضار خارج شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، بالاخره یک سال انتظار و پیگیریهای مکرر جواب داد و یار آرام و مشاور ارشد رییس جمهور و مسئول کارگروه اقتصاد کلان ستاد هماهنگی تیم اقتصادی دولت میزبان و پذیرای ما در ریاست جمهوری در آغازین روز هفته دولت در سال 93 شد.
مسعود نیلی ، معمادان دلیل توسعه نیافتگی کشور که در کتاب خود" اقتصاد ایران و معمای توسعه نیافتگی " از نابسامانی‌های نظام سیاست‌گذاری اقتصادی کشور گفته ، در این گفت وگو از سیاستهای اقتصادی دولت روحانی دفاع کرد و اولویت دانستن درمان تورم بر رکود را کاری عاقلانه و علمی عنوان کرد.
صبر و متانت دکتر نیلی این اجازه را به ما داد تا علیرغم مشغله زیاد ایشان و تذکر متعدد مسئول دفترش که مدام جلسات از قبل هماهنگ شده را گوش زد می کرد ،زمان مصاحبه را زیاد کنیم تا حداقل به گوشه ای از ده ها سوالی که ذهنمان را مشغول کرده بود بپردازیم . هر چند حافظه خوب ایشان و آتش پدافند تسنیم که در قالب پیامکهای لحظه به لحظه بر گوشی دکتر نازل می شد، هم در مضاعف شدن انگیزه ما برای پرسیدن سوالات بی تاثیر نبود.
حاصل گفت و گو با دکتر نیلی که شدیدا ابا داشت از اینکه ایشان را مغز متفکر اقتصادی دولت بدانیم را در ذیل می خوانید.
تسنیم: هفته دولت را به شما تبریک می گوییم؛ اگر اجازه بدهید سوالات را از ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شروع کنیم؛ باتوجه به اینکه حضرتعالی عضو و دبیر کارگروه اقتصاد کلان این ستاد هستید، لطفا اشاره ای داشته باشید به شروع کار ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، فلسفه وجودی و عملکرد آن تا کنون.
نیلی: با تشکیل دولت، یکی از مسائلی که برای آقای رئیس جمهور اولویت زیادی داشت "مسائل اقتصادی" بود؛ شاید بخشی از توجه به این موضوع را بتوان به مشکلات و دشواری های خیلی زیاد در حوزه اقتصاد در مقطع شروع بکار دولت نسبت داد.
فکر می کنم همه در مورد این موضوع اتفاق نظر دارند که وقتی دولت یازدهم کار خود را شروع کرد بخاطر مشکلات موجود باید به حوزه اقتصاد و سیاست خارجی توجه بیشتری می کرد.
درباره سیاست خارجی روال و شیوه کار اقتضائات خاص خود را داشت ولی درباره اقتصاد که بیشتر از جنس تحلیل و ریشه یابی و پیدا کردن سیاست های مناسب برای برخورد با مشکلات است , باید تصمیم گیری می شد.
به همین خاطر بود که آقای رئیس جمهور دقیقا از همان ابتدای تشکیل دولت، حتی قبل از اینکه کابینه نهایی شود، جلساتی را برای بررسی مشکلات اقتصادی تشکیل دادند؛ حتی ایشان قبل از مراسم تحلیف هم جلساتی برای شناخت مشکلات اقتصادی کشور برگزار می کردند.
اما بعد از تشکیل دولت، به طور ثابت در هر هفته دو جلسه و هر جلسه بین سه تا چهار ساعت از سوی رئیس جمهور تشکیل شد , در این جلسات، ایشان، معاون اول رئیس جمهور و تیم اقتصادی دولت (وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس دفتر رئیس جمهور) و مشاورین حضور دارند.
ستاد هماهنگی اقتصادی دولت طی یک سال گذشته به تناسب مشکلاتی که کشور با آن مواجه بوده تمرکز خود را در درجه اول بر اقتصاد کلان گذاشته البته تا حدودی وارد موضوعات بخشی هم شده اما بیشتر به اقتصاد کلان پرداخته است. بعنوان مثال، تورم، هدفمندی یارانه‌ها، اشتغال و بیکاری، رکود و خروج از آن، سرفصل های اصلی است که ستاد به آنها پرداخته است.
* کار ستاد هماهنگی اقتصادی چیست؟/ جلساتی که روحانی قبل از تحلیف داشت
این ستاد همانطور که از اسمش پیداست، مسائل اقتصادی را بررسی می کند. اما از آنجایی که در دولت های قبل یکی از ضعفهای عمده، ناهماهنگی دستگاههای اقتصادی دولت بوده, این ستاد، هماهنگی را در عنوان خود قرار داده تا هماهنگ کننده تیم اقتصادی دولت نیز باشد.
بنابراین، ستاد هماهنگی اقتصادی دولت هم در سطح رویکردهایی که شخص رئیس جمهور یا معاون اول به مسائل دارند و هم در سطح لایه سه دستگاه اصلی سیاست گذار اقتصادی، نقش خیلی موثری در هماهنگی و جهت دادن ایفا کرده است.
بنظر من این ستاد از ابتدای فعالیت تا کنون در جهت دادن به سیاستهای اقتصادی دولت و همچنین هماهنگی تیم اقتصادی به خوبی عمل کرده است.
تسنیم: فرمودید قبل از تحلیف جلسات ستاد هماهنگی اقتصادی تشکیل می شد؟
نیلی: این جلسات نه ؛ منظورم این بود که آقای رئیس جمهور بلافاصله بعد از انتخاب شدن، بررسی مسال اقتصادی را در اولویت قرار دادند و تصمیم گیری درباره آنها را آغاز کردند.
تسنیم: با چه کسانی این جلسات تشکیل می شد؟
نیلی: ترکیبی شبیه همین ترکیب فعلی.
تسنیم: فرمودید در ستاد هماهنگی علاوه بر وزرا و رئیس جمهور، مشاوران ایشان هم حضور دارند، غیر از شما و آقای نجفی بازهم مشاورین دیگری هستند که در این جلسات شرکت کنند؟
نیلی: بله، آقای ترکان و بعضاً آقای فروزنده (بنیاد مستضعفان).
* چه کسی اعضای ستاد را انتخاب کرد؟/ کارگروه اقتصاد کلان چه کار می کند؟
تسنیم: انتخاب این افراد به عهده چه کسی بوده؟
نیلی: خود آقای رئیس جمهور.
تسنیم: مشاورینی که الان به صورت رسمی در ستاد حضور دارند بازهم با انتخاب ایشان آمده اند؟
نیلی: بله؛ جلسه را ایشان تشکیل می دهند.
تسنیم: با انتخاب رئیس جمهور وارد ستاد شدند؟
نیلی: بله.
تسنیم: کارگروه اقتصاد کلان هم از همان موقع ایجاد شد؟
نیلی: بله تقریبا؛ اطلاع دارید که بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و قبل از تشکیل دولت، کارگروه هایی در زمینه های مختلف شروع به کار کردند؛ بعنوان مثال متخصصان باتجربه در حوزه های مختلف صنعت و کشاوزی و ... مسائل را بررسی می کردند. گروه های مختلفی تشکیل شده بود که وقتی دولت کار خود را شروع می کند با گزارش های کارشناسی قوی با موضوعات برخورد کند؛ در بین کارگروه های ایجاد شده یک کارگروه هم اقتصاد کلان بود که تشکیل شد؛ آنموقع افراد هنوز سمت های رسمی اداری نداشتند ولی بعداً به هر یک از این اعضا مسئولیت هایی مانند ریاست کل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و معاونت برنامه ریزی و .. واگذار شد.
اینها افرادی بودند که باهم به تجزیه تحلیل و بررسی مسائل اقتصادی می پرداختند؛ بعد از آنکه ستاد کار خود را شروع کرد کارگروه اقتصاد کلان هم بعنوان کارگروهی که گزارش کارشناسی تهیه کند، شکل گرفت.
تسنیم: در حال حاضر تنها کارگروه رسمی ستاد همین کارگروه است؟
نیلی: بله. ستاد کارگروه دیگری ندارد.
تسنیم: اقتصاددان های کارگروه به پیشنهاد چه کسی انتخاب شدند؟ شما پیشنهاد دادید؟
نیلی: خیر، آقای معاون اول رئیس جمهور حکم دادند؛ افرادی که اینجا هستند نوعاً یا شناخته شده در حوزه خودشان هستند یا سمت های مرتبط با تصمیمات اقتصاد کلان کشور دارند.
منظور این است که دستگاه ها یا نهادهای پژوهشی یا نهادهای سیاست گذاری که مرتبط با تصمیمات اقتصاد کلان کشور هستند در این کارگروه عضویت دارند.
تسنیم: یعنی اقتصاددان های کارگروه هم تماماً از دستگاههای اجرایی آمدند؟
نیلی: بله بعنوان مثال پژوهشکده پولی و بانکی که رئیس آن آقای دکتر فرهاد نیلی است؛ بخاطر اینکه این پژوهشکده تنها پژوهشکده ای است که زیر نظر بانک مرکزی به بررسی مسائل پولی و بانکی می پردازد عضو این کارگروه است. همچنین موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، بخاطر اینکه تنها موسسه ای است که مسائل برنامه ریزی و اقتصادی کشور را دنبال می کند، لذا معاونان دستگاه هایی که عضو دولت هستند مانند وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بانک مرکزی به همراه دو موسسه پژوهشکده تخصصی کلان در این کارگروه حضور دارند.
* رئیس جمهور اقتصاد را واگذار نکرده است
تسنیم: همان مقطع که آقای رئیس جمهور انتخاب شد و این ستاد هم آغاز به کار کرد برخی این دیدگاه را مطرح کردند که رئیس جمهور این ستاد را تشکیل داد تا شخصاً به مسائل اقتصادی ورود نکند و اقتصاد را واگذار کرده به این ستاد، ولی در مسائل خارجی شخصاً هدایت مذاکرات را در دست داشت. باتوجه به اینکه حضرتعالی هم اشاره داشتید که هدف ستاد هماهنگی اقتصادی دولت جهت دهی به سیاست ها و هماهنگی در تیم اقتصادی دولت است، آیا می توان این استدلال را قبول کرد؟
نیلی: این قطعاً درست نیست بخاطر اینکه این ستاد را شخص رئیس جمهور تشکیل داده اند. در این ستاد رأی گیری نمی شود که بگوییم تصمیم گیری ....
... ادامه در تسنیم
گفت‌وگو از فاطمه محمدی و صمد حسن نیا
منبع: تسنیم