در شرایطی که بازارهای داخلی همچنان منتظر نتایج سیاست‌های جدید پولی است، وقوع دو رخداد می‌تواند روند فعلی بازارهای جهانی را دچار تغییر کند. امروز جلسه شورای سیاست‌گذاری بانک مرکزی اروپا برگزار می‌شود که با توجه به شتاب گرفتن روند کاهش تورم حوزه یورو، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر «کاهش نرخ بهره» در این منطقه را مطرح کرده که نرخ یورو و بهای طلا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین انتشار گزارش جدید شاغلان آمریکا در روز جمعه، ممکن است به تعدیل سیاست‌های انبساطی فدرال رزرو دامن زده و به تقویت دلار منجر شود .
آخر هفته تعیین‌کننده برای بازارها
بازار ارز و سکه داخلی در حالی یک هفته کاری را پشت سر گذاشت که انتظار برای تحقق مهم‌ترین اتفاق هفته بی‌نتیجه ماند. شورای پول و اعتبار گرچه از قبل اعلام کرده بود که در هفته جاری برای نرخ سود بانکی تصمیم‌گیری خواهد کرد، اما آخرین نشانه‌ها حکایت از موکول کردن تصمیم‌گیری در این خصوص به هفته بعد دارد.
بازار جهانی نیز ظرف امروز و فردا شاهد دو رویداد مهم خواهد بود. امروز جلسه سیاست‌گذاری بانک مرکزی اروپا برگزار خواهد شد که آمارهای تورمی منتشرشده دو هفته گذشته می‌تواند در تصمیم‌های این جلسه موثر واقع شود. بر اساس گزارش‌ها، روند کاهش تورم در منطقه یورو شتاب گرفته است. از این رو برخی از صاحب‌نظران معتقدند در ماه دسامبر احتمال کاهش 25 صدم درصدی نرخ بهره کلیدی بانک مرکزی اروپا از سطح نیم درصدی کنونی وجود خواهد داشت. خصوصا اینکه ماریو دراگی رییس بانک مرکزی اروپا نیز بارها از آمادگی بانک مرکزی برای افزایش حمایت از رشد اقتصادی منطقه یورو و حتی کاهش مجدد نرخ بهره کلیدی سخن رانده است. روز جمعه نیز شاغلان بخش غیر کشاورزی و بیکاری در آمریکا منتشر می‌شود، نتیجه این شاخص نیز در جهت‌دهی به بازارها نقش خواهد داشت. در هفته‌ای که گذشت بازارها انتظار داشتند سیاست‌های تسهیل کمی ادامه یابد، اما بیانیه فدرال رزرو این تلقی را شکل داده که سیاست‌های فوق انبساطی آمریکا زودتر از موعد مقرر متوقف شود؛ اقدامی که به تقویت دلار و تضعیف قیمت طلا منجر می‌شود.
بازار در هفته‌ای که گذشت
طی پنج روز کاری هفته گذشته نرخ دلار آمریکا 2/0 درصد رشد کرد. افزایش نرخ دلار در برابر کاهش نرخ طلا در بازار تهران و جهان از بروز نگرانی‌ها برای تعدیل سیاست محرک پولی فدرال رزرو حکایت می‌کند. با وجود اینکه فدرال رزو اظهار کرده است که سیاست محرک پولی خود را در حال حاضر ادامه خواهد داد، برخی از سرمایه‌گذاران نگران تعدیل سیاست مزبور هستند و این مساله به یکی از دلایل عمده تضعیف طلا در بازارهای جهانی نسبت به دلار تبدیل شده است. به‌رغم ثبات نسبی بازار سکه و ارز در هفته گذشته، جدول تغییرات نرخ طلا و ارز نشان می‌دهد که سکه طرح جدید نسبت به ابتدای هفته 5/0 درصد و نیم سکه نیز یک درصد افت قیمت را تجربه کرده‌اند؛ بنابراین بازار طلای تهران به‌رغم ثباتی که از آن صحبت می‌شد، نسبت به تضعیف قیمت جهانی طلا بی‌تفاوت نبود. اکثر خوانندگان و بازدیدکنندگان از وب‌سایت کیتکو نیوز بر این باورند که قیمت جهانی طلا تا پایان سال 2013 میلادی روند نزولی خود را ادامه خواهد داد. جسیکا فانگ، کارشناس ارشد موسسه تحقیقاتی بی‌ام او تاکید کرد: من هم با نظر خوانندگان سایت موافقم؛ چرا که تحولات اقتصادی جهان نشان می‌دهد که قیمت طلا تا پایان امسال زیر فشار زیادی خواهد بود. وی افزود: قیمت طلا طی ماه‌های اخیر بین 1200 تا 1400 دلار در نوسان بوده است و به نظر می‌رسد این محدوده قیمتی در کوتاه مدت نیز حفظ خواهد شد. وی گفت: اگر فدرال رزرو آمریکا بخشی از محرک پولی خود را متوقف کند، قیمت طلا با کاهش بیشتری نیز روبه‌رو خواهد شد. به دنبال ادامه گمانه‌زنی‌ها درخصوص توقف یا اجرای محرک پولی 85 میلیارد دلاری فدرال رزرو آمریکا، قیمت جهانی طلا دیروز، تغییر چندانی نداشته است. به‌علاوه در روزهای اخیر طلای جهانی افت قیمت نسبتا شدیدی را در صبح هر روز متحمل شد؛ اما در ادامه هرروز کاری بخش عمده کاهش مزبور را جبران کرد. برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمت طلا پس از انتشار گزارش وزارت کار آمریکا درخصوص وضعیت بیکاری در این کشور به کمتر از 1300 دلار در هر اونس می‌رسد. گزارش جدید وزارت کار آمریکا قرار است روز جمعه منتشر شود و احتمال دارد که قیمت طلا بار دیگر وارد کانال 1200 دلاری شود. کاهش شدید قیمت جهانی طلا از ابتدای سال 2013 میلادی تاکنون موجب شده تا برخی کارشناسان اقتصادی به سرمایه‌گذاران بین‌المللی توصیه کنند تا در شرایط کنونی از سرمایه‌گذاری در بازار طلا اجتناب کنند. در شرایطی که نرخ تورم در اقتصاد جهانی نیز رو به کاهش است تقاضا برای خرید طلا به شدت افت کرده است؛ اما احتمال تقویت قیمت طلا در بلندمدت همچنان مدنظر کارشناسان قرار دارد. ارزش سهام شرکت‌های معدنی که در زمینه تولید و استخراج طلا فعالیت می‌کنند از ابتدای امسال تاکنون به شدت کاهش یافته است. ادامه روند نزولی قیمت طلا بسیاری از پروژه‌های معدنی را از نظر اقتصادی با مشکل روبه‌رو خواهد کرد و اجرای بسیاری از این پروژه‌ها مقرون به صرفه نخواهد بود. بر این اساس در ماه‌های پیش‌رو احتمال میزان عرضه طلا وجود دارد. فعالان بازار معتقدند: کاهش سطح عرضه افزایش قیمت طلا را به دنبال دارد.
اعتبار اسنادی 30 درصدی
در روزهای گشایش اعتبار اسنادی با 30 درصد ارزش قرارداد یکی از مباحث مهم میان دولت و فعالان اقتصادی بوده است. بانک مرکزی پس از مصوبه دولت برای حمایت از تولید این موضوع را در قالب بخشنامه‌ای به بانک‌ها ابلاغ و تاکید کرد پیش پرداخت اعتبارات اسنادی حداکثر 30 درصد باشد. پیش از این برخی فعالان اقتصادی از پیش پرداخت 130 درصدی برای گشایش اعتبارات اسنادی از سوی بانک‌ها خبر داده بودند. قرار بود با بخشنامه جدید بانک مرکزی میزان پیش پرداخت حداکثر 30 درصد باشد؛ اما یحیی آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: بانک‌ها هنوز زیر بار اجرای این بخشنامه نرفته‌اند. برخی دیگر از فعالان اقتصادی نیز سخنان
آل اسحاق را تایید کردند. بانک مرکزی در واکنش به مجموعه اظهارات مطرح‌شده پیرامون این موضوع اطلاعیه رسمی صادر و تاکید کرد: بر اساس دستورالعمل ابلاغی از سوی بانک مرکزی گشایش اعتبار اسنادی با 30 درصد پیش دریافت، عملیاتی شد. البته برخی معتقدند:اقدام بانک مرکزی در جهت عملیاتی کردن اعتبار اسنادی 30 درصدی به گسترش واردات کمک خواهد کرد. در حالت عادی گسترش واردات جمع‌آوری ارز از سطح بازار و افزایش نرخ آن را به دنبال دارد؛ اما کمک بانک مرکزی از طریق دادن اعتبار به واردکنندگان احتمالا در تعدیل این روند موثر خواهد بود. به‌علاوه واردات کالا با دلار ارزان‌تر ممکن است کاهش نرخ دلار در بازار آزاد تهران را نیز به دنبال داشته باشد. البته برخی دیگر با اشاره به اولویت‌بندی کالاهای وارداتی معتقدند: این مصوبه بیشتر در جهت حمایت از ورود کالاهای اساسی، نهادهای تولید و ماشین‌آلات صنعتی است.
تغییر نرخ سود در صف انتظار
بحث بازنگری در نرخ سود بانکی که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اتفاقات موثر بر روند بازار محسوب می‌شد، بنا بود که در شورای پول و اعتبار بررسی شود. با وجود این شورا هنوز در این مورد به نتایج قطعی نرسید. بر اساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی در جلسه شورای پول و اعتبار بخش دوم گزارش تحولات اقتصاد کلان، مباحث مربوط به تامین مالی طرح مسکن مهر از محل منابع بانک مرکزی و آثار پولی و اقتصادی آن مطرح و درخصوص ابعاد آن بحث و تبادل‌نظر شده و ادامه گزارش مذکور در جلسه آتی این شورا مطرح خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود در جلسه بعدی درخصوص تغییر بسته پولی تصمیم‌هایی اتخاذ شود.
روابط خارجی
مذاکرات ایران و هند درخصوص دریافت پول نفت صادراتی ماه گذشته شروع شده است؛ اما این دو کشور هنوز به نتیجه قطعی نرسیدند. بنابر قرارداد منعقد شده بین ایران و هند، هند ملزم است که 45 درصد پول نفت را به یورو پرداخت کند. ایران مدتی قبل مخالفت خود با پرداخت 100 درصد پول نفت خود را به روپیه به هند ابلاغ کرد و از تحویل محموله‌های نفتی به این کشور بر اساس مکانیسم روپیه خودداری کرد. گفته شده بود که همانند گذشته باید پرداخت 55 درصد پول نفت ایران به روپیه و مابقی به یورو، ین یا روبل انجام شود. چنانچه هند به خواسته‌های ایران تن دهد، مقدار قابل‌توجهی یورو به بازار ایران وارد می‌شود. افزایش عرضه یورو در صورت ثابت بودن سایر عوامل می‌تواند وضعیت کنونی این ارز را در بازار تثبیت کند. درخصوص رویدادهای مهم در حوزه روابط خارجي، واردات 5/1 میلیارد دلار طلا از ترکیه به ایران از ابتدای امسال تا پایان اکتبر نیز قابل‌توجه است. صادرات طلای ترکیه به ایران در سال گذشته میلادی به 5/6 میلیارد دلار رسیده بود. این امر احتمالا در کاهش قیمت طلا در بازار ایران موثر بوده است.
منبع: دنیای اقتصاد