بانك مركزي در گزارشي از دخل و خرج دولت در سال 89 اعلام كرد: با توجه به رقم عملكرد درآمدها و پرداخت‌هاي هزينه‌اي در سال 1389 (به ترتيب 38 و 65 هزار ميليارد تومان)،تراز عملياتي دولت با 27 هزار ميليارد تومان كسري مواجه شد.

بر اساس اين گزارش بانك مركزي، در سال 1389، با توجه به رقم عملكرد واگذاري و تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي به ترتيب به ميزان 43 هزار و 23 هزار ميليارد تومان، خالص واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي مبلغ 19 هزار ميليارد تومان شد.

به اين ترتيب مجموع تراز عملياتي و سرمايه‌اي بودجه دولت با هفت هزار ميليارد تومان كسري مواجه شد و نسبت به سال قبل 53.8 درصد كاهش يافت. اين كسري از محل خالص واگذاري دارايي‌هاي مالي تامين شد. تملك دارايي‌هاي مالي به ميزان هفت هزار ميليارد تومان و دريافت‌هاي دولت بابت واگذاري دارايي‌هاي مالي به ميزان 15 هزار ميليارد تومان عملكرد داشت. بدين ترتيب خالص واگذاري دارايي‌هاي مالي به مبلغ بيش از هفت هزار ميليارد تومان رسيد.

طبق جداول اصلاحي بودجه سال 1389، مجموع درآمدها، واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي مبلغ 117 هزار ميليارد تومان و مجموع پرداخت‌هاي هزينه‌اي، تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي مبلغ 117 هزار ميليارد تومان بود.

از مجموع منابع بودجه دولت، سهم درآمدها، واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي وواگذاري دارايي‌هاي مالي به ترتيب 42.7، 38.8 و 18.5 درصد بود. پرداخت‌هاي هزينه‌اي، تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و تملك دارايي‌هاي مالي نيز به ترتيب 62، 26.9 و 11.1 درصد از مصارف بودجه مصوب را به خود اختصاص دادند.

طبق اين گزارش بانك مركزي عملكرد درآمدهاي عمومي دولت در سال 1389 مبلغ 38 هزار ميليارد تومان بود كه نسبت به سال قبل 17.6 درصد كاهش و نسبت به رقم مصوب سال، 76.5 درصد تحقق داشت.

سهم درآمدهاي مالياتي و ساير درآمدها از كل درآمدهاي عمومي دولت در سال 1389 به ترتيب 74 و 26 درصد و در سال 1388 به ترتيب 64.3 و 35.7 درصد بود.

كاهش درآمدهاي مالياتي دولت

درآمدهاي مالياتي دولت در سال 1389 به 28 هزار ميليارد تومان رسيد كه در مقايسه با سال قبل، 5.2 درصد كاهش داشت. علت كاهش درآمدهاي مالياتي در اين سال نسبت به سال قبل، تعريف رابطه جديد دولت دولت با شركت ملي نفت ايران براساس قانون بودجه سال 1389 و حذف رديف درآمدي ماليات عملكرد نفت در درآمدهاي مالياتي سال 1389 ذكر شده است.

بانك مركزي در ادامه ذكر كرده است: بدون لحاظ كردن اين جز در سال 1388، درآمدهاي مالياتي سال 1389 به ميزان 8.1 درصد نسبت به سال قبل افزايش نشان مي‌دهد.

همچنين درآمدهاي مالياتي در سال مذكور نسبت به رقم مصوب 81 درصد تحقق داشت. ميزان تحقق ماليات هاي مستقيم 87.3 درصد و ماليات‌هاي غير مستقيم 73.2 درصد بود. همانند سال قبل ماليات‌هاي مستقيم سهم بالاتري از درآمدهاي مالياتي به ميزان 59.3درصد را به خود اختصاص داد.

طي سال 1389، ساير درآمدهاي دولت مبلغ حدود 10 هزار ميليارد تومان بود كه نسبت به سال قبل به ميزان 40.1 درصد كاهش و نسبت به رقم مصوب 33.9 درصد عدم تحقق داشت.

بانك مركزي علت عمده كاهش ساير درآمدها نسبت به سال قبل را لحاظ شدن سود علي‌الحساب سهم دولت از ارزش نفت خام توليدي در ارقام سال 1388 ذكر كرده است.

بدون لحاظ كردن اين جز در سال 1388، ميزان كاهش ساير درآمدها در سال 1389 نسبت به سال قبل 7.4درصد است.

در سال 1389، منابع حاصل از واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي به 43 هزار ميليارد تومان رسيد كه در مقايسه با سال قبل 174.7 درصد افزايش و در مقايسه با بودجه مصوب 95.5 درصد تحقق داشت.

از مجموع واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي به ترتيب 43 هزار و هزار ميليارد تومان از محل منابع حاصل از نفت و فرآورده‌هاي نفتي و فروش اموال منقول و غيرمنقول حاصل شد كه در مقايسه با سال قبل به ترتيب 175.3 و 62.7 درصد افزايش داشت .

علت اين افزايش منابع حاصل از نفت و فرآورده‌هاي نفتي نسبت به سال قبل، تمركز وجوه واريزي به خزانه از محل درآمد حاصل از واگذاري‌ دارايي‌هاي مالي شامل استفاده از منابع خارجي و داخلي با 31.4 درصد كاهش در سال 1389 نسبت به سال قبل به 15 هزار ميليارد تومان ذكر شده كه در مقايسه با رقم مصوب 69.1 درصد تحقق داشت.

كاهش استفاده از موجودي حساب ذخيره ارزي

كاهش 83.7 درصدي استفاده از موجودي حساب ذخيره ارزي و كاهش 69.5 درصدي منابع حاصل از برگشتي سال‌هاي قبل عمده‌ترين دلايل كاهش واگذاري دارايي‌هاي مالي نسبت به سال قبل بود.

طبق اين گزارش بانك مركزي از عمده دلايل محقق نشدن 30.9 درصدي واگذاري دارايي‌هاي مالي، تحقق نيافتن 22.2 درصدي وصولي از محل واگذاري شركت‌هاي دولتي، تحقق نيافتن 73.7 درصدي منابع حاصل از واگذاري معادن و طرح‌هاي عمراني و محقق نشدن 51.2 درصدي منابع حاصل از برگشتي سال‌هاي قبل بود.

تفكيك منابع بودجه عمومي دولت بر حسب اقلام ناشي از نفت و غيرنفت نشان مي‌دهد كه در سال 1389، سهم منابع ناشي از نفت از كل منابع بودجه عمومي حدود 49 درصد بود؛ رقم مشابه سال قبل 48.6 درصد بود.

پرداخت‌هاي هزينه‌اي (جاري) در سال 1389 مبلغ 65 هزار ميليارد تومان بود كه در مقايسه با سال قبل 11 درصد افزايش و در مقايسه با رقم مصوب 90.3 درصد تحقق داشت. در سال 1389، از مجموع پرداخت‌هاي هزينه‌اي دولت معادل 94.5 درصد به صورت ملي و 5.5 درصد به صورت استاني پرداخت شد.

همچنين در سال 1389 ، پرداخت بابت تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي (پرداخت‌هاي عمراني) با 20 درصد افزايش نسبت به سال قبل به 23 هزار ميليارد تومان رسيد و در مقايسه با رقم مصوب 75 درصد تحقق داشت.

طي سال مورد بررسي، از مجموع اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي، 79.1 درصد به صورت ملي و 20.9 درصد به صورت استاني پرداخت شد.

ميزان تحقق تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي – ملي 72.3 درصد و تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي – استاني 87.9 درصد بود.

منبع: ایسنا