دنیای اقتصاد : «شورای جهانی سفر و گردشگری» (WTTC) در تازه‌ترین ارزیابی سالانه خود، اثرات بخش سفر و گردشگری را بر اقتصاد و اشتغال جهان اندازه‌گیری کرده است. بر اساس یافته‌های این گزارش که در آن ۱۸۵ کشور از ۲۵ منطقه جهان مورد بررسی قرار گرفته‌اند، بخش سفر و گردشگری سهمی ۴/ ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی جهان در ۲۰۱۸ داشته و بیش از ۳۱۹ میلیون شغل معادل ۱۰ درصد از کل اشتغال جهان، در این سال به واسطه این بخش ایجاد شده است. در همین حال، افزایش مداوم شمار خانوار طبقه متوسط و رشد قابل‌توجه مخارج جهانی مصرف‌کنندگان، بار دیگر کمک کرد تا رشد این بخش با رسیدن به سطح ۹/ ۳ درصد، از رشد اقتصادی جهان برای هشتمین سال پیاپی پیشی بگیرد.

به‌گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های اقتصادی، سفر و گردشگری نقشی برجسته در ایجاد شغل، تقویت صادرات و بهبود رفاه جهانی دارد. در این بخش، طیف گسترده‌ای از صنایع فعالیت می‌کنند که هدفشان ارائه خدمت و حمایت ازمسافران داخلی، بین‌المللی، تجاری و تفریحی است. شرکت‌های بزرگ و کوچک فعال در بخش‌های مختلف این صنعت – از اسکان و حمل‌ونقل گرفته تا غذا و نوشیدنی، خرده‌فروشی، فرهنگ، ورزش و خدمات تفریحی – همگی تلاش می‌کنند خدمات و محصولاتی را ارائه کنند که به واسطه آن مردم گردهم می‌آیند و جوامع حمایت می‌شوند تا از شگفتی‌های کره‌خاکی لذت ببرند.

  رشد گردشگری داخلی

براساس گزارش WTTC، در میان حوزه‌های مختلف سفر و گردشگری، مخارج انجام‌شده در سفرهای تفریحی سنگینی می‌کند؛ به این ترتیب، سفرهایی تفریحی در مجموع سهمی ۵/ ۷۸ درصدی از کل مخارج گردشگری و سفر در سال ۲۰۱۸ داشتند و مابقی این مخارج مربوط به سفرهای تجاری با سهم ۵/ ۲۱ درصدی است. به‌علاوه این بخش سال گذشته کمکی ۵/ ۶ درصدی به کل صادرات جهان داشت؛ سهمی که برای مجموع صادرات خدمات جهان به ۲/ ۲۷ درصد می‌رسد. در ۲۰۱۸، گردشگری داخلی نیز رشدی قدرتمند داشت و سهم آن از کل مخارج گردشگری به ۲/ ۷۱ درصد رسید؛ رشدی که در کشورهای در‌حال‌توسعه مشهودتر بود. این گردشگران با گسترش توسعه اقتصادی منطقه‌ای و همچنین ایجاد غرور ملی، فرصت‌های اقتصادی-اجتماعی فراوانی به همراه دارند.  هزینه‌های انجام‌شده ( داخلی و ورودی) در سال ۲۰۱۸، ۵/ ۷۸ درصد از مجموع تولید ناخالص داخلی مستقیم بخش سفر و گردشگری را به‌خود اختصاص داده که برابر با چهار هزار و ۴۷۵ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که ۵/ ۲۱ درصد برابر با هزار و ۲۲۸ میلیارد دلار مربوط به سفرهای کاری بوده است. پیش‌بینی می‌شود هزینه سفرهای تفریحی در سال ۲۰۱۹ با رشد ۹/ ۳ درصدی رقم چهار هزار و ۶۴۴ میلیارد دلار را به ثبت برساند. به‌علاوه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این رقم تا سال ۲۰۲۹ به ۶ هزار و ۷۸۲ میلیارد دلار خواهد رسید. همچنین انتظار می‌رود افزایش هزینه در سفرهای کاری با رشد ۳ درصدی در سال ۲۰۱۹، هزار و ۲۶۵ میلیارد دلار را ثبت کند و تا سال ۲۰۲۹ با رشد ۲/ ۳ درصدی به هزار و ۷۳۵ میلیارد دلار برسد.

برترین بازارهای ۲۰۱۸

اما درحالی که بخش خدمات مالی بیشترین رشد را در زمینه تولید ناخالص داخلی داشته است، طبق این گزارش بازهم بخش سفر و گردشگری توانسته با ثبت رشد ۹/ ۳ درصدی عملکرد بهتری نسبت به اقتصاد جهانی با رقم رشد ۲/ ۳ درصدی داشته باشد. براین اساس، در این زمینه بخش «تولید» در تولید ناخالص داخلی رشدی ۴ درصدی، ساخت‌و‌ساز ۴/ ۳ درصد، خرده‌فروشی و عمده‌فروشی ۳/ ۳ درصد، خدمات درمانی ۱/ ۳ درصد، کشاورزی ۸/ ۱ درصد ارتباطات ۷/ ۱ درصد را تجربه کرده‌اند. آمریکا، چین، ژاپن، آلمان وانگلیس برترین بازارهای گردشگری در ۲۰۱۸ بودند که در مجموع سهمی ۴۷ درصدی از کل تولید ناخالص داخلی جهانی این بخش داشتند. در میان مناطق، آسیا-پاسیفیک عملکرد قدرتمند خود را در ۲۰۱۸ تکرار کرد و رشد حدود ۴/ ۶ درصدی را به ثبت رساند. با این حال عملکرد آفریقای شمالی با رشد سالانه ۶/ ۸ درصدی تحسین‌برانگیز بود.

 این رشد نه تنها بیانگر انعطاف‌پذیری و ظرفیت بازیابی از شوک‌های امنیتی گردشگری است، بلکه قابلیت گسترش منافع این بخش را در تمام مناطق جهان نشان می‌دهد. در این رابطه، اتیوپی، اکوادور، سنت کیتس‌اند نویس (کشوری در حوزه دریای کارائیب)،مصر و ترکیه بیشترین سهم را از رشد تولید ناخالص‌داخلی بخش گردشگری جهان در ۲۰۱۸ داشتند. اما بهتر است بررسی دقیق‌تری در زمینه سهم بخش «سفر و گردشگری» در تولید ناخالص داخلی انجام شود. براساس این گزارش، آمریکا توانسته با سهم ۱۵۹۵ میلیارد دلاری بخش سفر و گردشگری خود در تولید ناخالص داخلی در صدر جدول بایستد. چین با ۱۵۰۹ میلیارد دلار پشت سر آمریکا در رتبه دوم قرار دارد. رتبه سوم نیز البته با اختلاف قابل تاملی در اختیار ژاپن است که بخش سفر و گردشگری آن توانسته است سهم ۳۶۸ میلیارد دلاری در تولید ناخالص داخلی داشته باشد.

همچنین آلمان با ۳۴۵ میلیارد دلار، بریتانیا با ۳۱۱ میلیارد دلار، ایتالیا با ۲۷۵ میلیارد دلار و فرانسه با ۲۶۶ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.  این درحالی است که اگرچه برای مثال آمریکا بیشترین درآمد را از این بخش کسب می‌کند اما تنها ۲/ ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را در سال ۲۰۱۸ به خود اختصاص داده است. در عین حال چین که در رتبه دوم است، ۳/ ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی آن مربوط به سهم سفر و گردشگری است.  از سوی دیگر در سال ۲۰۱۸، مجموع سهم بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان (شامل سرمایه‌گذاری‌ها، زنجیره تامین و تاثیر بر درآمدها) برابر با هشت هزار و ۸۱۱ میلیارد دلار (۴/ ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی) بوده است. انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۹ نیز این رقم با افزایش به ۹ هزار و ۱۲۶ میلیارد دلار همچنان ۴/ ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را به خود اختصاص دهد.

اشتغال گردشگری در ۲۰۱۸

براساس این گزارش، یکی از مواهب این رشد ایجاد شغل است. امروزه از هر ۱۰ شغل جهان، یک شغل مربوط به بخش سفر و گردشگری است. این بخش همچنین سهمی ۲۰ درصدی از کل مشاغلی که طی پنج سال گذشته در جهان ایجاد شده داشته است؛ یعنی یک شغل از پنج مورد ایجادشده. در واقع سفر و گردشگری، موتوری پویا برای ایجاد فرصت‌های شغلی محسوب می‌شود. مشاغل این بخش به ویژه از اشتغال زنان، جوانان و گروه‌های محروم جامعه حمایت می‌کند. بخش سفر و گردشگری نیز همواره به‌طور فزاینده‌ای نقش مهمی را در افزایش اشتغال ایفا کرده است. کل سهم این بخش در اشتغال‌زایی به‌طور مستقیم و غیر‌مستقیم در سال ۲۰۱۸، ۳۱۸ میلیون و ۸۱۱ هزار شغل بوده که ۱۰ درصد از مجموع شغل‌ها را ایجاد کرده است. انتظار می‌رود این آمار با رشد در سال ۲۰۱۹ و رسیدن به ۳۲۸ میلیون و ۲۰۸ هزار شغل ۱/ ۱۰ درصد اشتغال در سال جاری را تشکیل دهد. به علاوه پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۹،بخش سفر و گردشگری ۴۲۰ میلیون و ۶۲۹ هزار شغل برابر با ۷/ ۱۱ درصد از مشاغل جهانی را به خود اختصاص دهد. از سوی دیگر این بخش توانسته در سال ۲۰۱۸، ۹/ ۹۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری ثابت را به خود اختصاص دهد. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال جاری نیز با افزایش ۴/ ۴ درصدی مواجه شود و تا سال ۲۰۲۹ نیز به هزار و ۴۸۹ میلیارد دلار برسد. همچنین انتظار بر آن است تا ظرف مدت ۱۰ سال آینده، رشد این بخش در سرمایه‌گذاری ملی از ۴/ ۴ درصد به ۵ درصد برسد.

اهمیت تحلیل آمار

طبق پیش‌بینی‌ها، عواملی که بر جریان مسافران جهانی اثر می‌گذارند، همچون جذابیت و قدرت پول ملی کشور مقصد، در سال‌های پیش‌رو بر رفتار گردشگران اثر خواهد گذاشت. البته در کنار این عوامل، پیشرفت‌های جدیدی ظهور خواهد کرد. از آنجا که برخی ملت‌ها به طور روزافزون متمایل به داخل می‌شوند، سفر و گردشگری نقشی برجسته‌تر به‌عنوان موتور توسعه اقتصادی و ابزاری برای اشتراک فرهنگ و ساخت فهم مشترک ایفا خواهد کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، کارآمدترین سیاست‌گذاری‌ و تصمیم‌های سرمایه‌گذاری به واسطه تجارب عملی شکل می‌گیرند. برای حدود ۳۰ سال است که شورای جهانی سفر و گردشگری تنها منبع ارائه‌کننده شواهد قابل‌قیاس از عملکرد اقتصادی بخش مسافرت و گردشگری در جهان محسوب می‌شود. این آمارها به نهادهایدولتی و خصوصی کمک می‌کند تصمیمات اقتصادی مناسب بگیرند، تصمیماتی برای رشد پایدار و فراگیرتر که شواهدی قابل قیاس برای ارزیابی عملکرد این بخش فراهم می‌کنند. در نتیجه، دولت‌ها در سراسر جهان بهتر می‌توانند سیاست‌های کارآمد را برنامه‌ریزی کنند و توسعه دهند، تصمیمات سرمایه‌گذاری را بهینه‌ سازند و با همکاری بیشتر با بخش خصوصی حداکثر بهره را از منافع مسافرت و گردشگری ببرند.