برندگان مسابقه رقابت‌پذيري
تازه‌ترین گزارش برآوردی مجمع جهاني اقتصاد حاکی از آن است که جایگاه ایران در شاخص رقابت‌پذیری در میان 144 کشور جهان طی سال 2013ـ 2012 با چهار پله نزول به رتبه 66 کاهش می‌یابد.
گزارش برآوردی سال 2013-2012 مجمع جهانی اقتصاد بیانگر آن است که شاخص رقابت‌پذیری ایران که منعکس‌کننده 12 فاکتور تاثیرگذار بر وضعیت نسبی فضای رقابتی کشور است نسبت به سال پیش از آن، روند نزولی به خود گرفته است. براین اساس ایران در رقابت منطقه‌ای، همچنان در رتبه نهم قرار دارد و قطر نیز با کسب بیشترین نمره، بهترین شرایط رقابت‌پذیری خاورمیانه را به خود اختصاص داده است.
گزارش قطعی و سالانه مجمع جهانی اقتصاد، همواره در پایان سال میلادی تهیه و ارائه می‌شود، اما گزارش یادشده برآوردی است که این مجمع از وضعیت 144 کشور در سال‌جاری میلادی دارد.
رقابت‌پذیری بیانگر توانایی کشورها در فروش محصولاتشان در بازارهای جهانی بوده و به نوعی مبین قدرت هر کشور در رسیدن به رفاه اقتصادی محسوب می‌شود.
رقابت پذیر‌ترین اقتصادهای جهان
طبق آخرین گزارش برآوردی 2013-2012 مجمع جهانی اقتصاد، سوئیس با کسب امتیاز 5.72 به عنوان برترین کشور در شاخص رقابت‌پذیری معرفی شده و پس از آن به ترتیب سنگاپور با امتیاز 5.67 و فنلاند با امتیاز 5.55 رتبه‌های دوم و سوم جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. پس از این سه کشور نیز کشورهای سوئد، هلند، آلمان، ایالات‌متحده آمریکا، انگلستان، هنگ‌کنگ و ژاپن به ترتیب در صدر جدول رقابت‌پذیری جهانی قرار دارند.
نوسان شاخص در سه سال اخیر
اما درباره ايران؛ برای نخستین بار در سال 1387 مجمع جهانی اقتصاد، اندازه‌گیری شاخص رقابت‌پذیری ایران را با انتخاب اتاق بازرگانی به عنوان همکار خود، آغاز کرد تا اینکه در سال 89 برای نخستین بار رتبه رقابت‌پذیری ایران در سطح جهانی اعلام شد. براین اساس در رتبه‌بندی سال 2011ـ2010 با ارزیابی فاکتورهای مورد نظر در شاخص رقابت‌پذیری و همچنین اعمال نظرسنجی از مدیران بنگاه‌های اقتصادی، ایران در میان 142 کشور، رتبه 69 را کسب کرد که این رتبه در سال 2012ـ2011 با هفت پله صعود به رتبه 62 ارتقا یافت. این ارتقا به نوعی بیانگر بهبود نسبی فضای کسب و کار و رقابت در اقتصاد کشور بود، اما آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که این فضا در سال گذشته با تنزل نسبی همراه شده است.
آخرین تغییرات 12 فاکتور اصلی
شاخص رقابت‌پذیری تابعی از وضعیت نسبی 12 فاکتور در خلال یک سال است. این فاکتورها در طول سال‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده که منجر به تغییر شاخص رقابتی ایران شده است.
«نهادها» یکی از فاکتورهای مورد ارزیابی هستند. براساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد رتبه این فاکتور در ایران برابر با 68 بوده که نسبت به سال پیش از آن که 72 بود با بهبود همراه شده است.
شاخص دیگری که در این ارزیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد، «زیرساخت‌ها» بود که در آخرین گزارش ارائه شده با دو پله عقبگرد به رتبه 69 رسید. فاکتور «بهداشت و آموزش ابتدایی» نیز که براساس گزارش سال 2012ـ 2011 برابر با 50 بود، در آخرین گزارش با چهار پله بهبود به رتبه 46 رسیده است. براین اساس «آموزش عالی و حرفه‌ای» نیز طبق آخرین گزارش، با یک رتبه بهبود به 78 رسیده است. «کارآیی بازار کالا» نیز شاخص دیگری است که از 103 در سال 2012ـ 2011 به 98 کاهش یافته است. «کارآیی بازار نیروی کار» نیز در آخرین گزارش با عقبگرد سه رتبه‌ای به 141 رسیده است. این گزارش نشان می‌دهد که فاکتور «پیشرفته بودن بازار مالی» بدون تغییر در رتبه 123 قرار دارد. «آمادگی تکنولوژیک» ایران نیز که در گزارش قبلی رتبه 104 را اختیار کرده بود، با هفت رتبه عقبگرد به 111 افزایش یافته است. رتبه «اندازه بازار» نیز که پیش از این 21 گزارش شده بود، طبق آخرین اطلاعات به رتبه 18 تقلیل یافته است. بر مبنای آخرین گزارش، شاخص «پیشرفته بودن بنگاه‌ها» با یک رتبه نزول به 93 رسیده است. «نوآوری» نیز با پنج رتبه بهبود، در آخرین گزارش به رتبه 65 رسیده است. «ثبات در حساب‌‌های دولتی» آخرین پارامتری است که طبق ارزیابی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد از رتبه 27 در سال 2012ـ 2011 به رتبه 46 در برآورد 2013-2012رسیده است.
ایران همچنان در رتبه نهم منطقه
ایران که قرار است در قالب سند چشم‌انداز 20 ساله کشور به رتبه اول منطقه تبدیل شود، در شاخص رقابت‌پذیری هم‌اکنون پایین‌تر از قطر، عربستان، امارات متحده عربی، عمان، بحرین، کویت، ترکیه و اردن در رتبه نهم قرار دارد و لبنان نیز در رتبه دهم است. براین اساس قطر که در سال 2012ـ 2011 از نظر شاخص رقابت‌پذیری رتبه 14 جهانی را داشت، در آخرین گزارش ارائه شده از سوی مجمع جهانی اقتصاد، با امتیاز 38/5، موفق به کسب رتبه یازدهم شده است. در این میان طبق آخرین گزارش اعلام شده، عربستان با یک پله نزول به رتبه هجدهم جدول شاخص رقابت‌پذیری منتقل شده است. امارات نیز که رتبه 27 را داشت، موفق به بهبود نسبی فضای خود شده و رتبه خود را به 24 رسانده است. طبق آخرین گزارش ارائه شده در میان 144 کشور، ایران با کسب رتبه 66 بالاتر از کشورهای روسیه، سریلانکا و کلمبیا قرار گرفته است.

منبع: دنیای اقتصاد