بهاره چراغی

به باور تحلیلگران بازار تحولات عراق همزمان با اینکه حواشی سیاسی را برای کشورهای منطقه به وجود آورده ولی برای گروه های مالی نیز سودهایی به همراه داشته است.

حمله تروريست هاي داعش به عراق، منجر به افزايش بهاي نفت در بازارهاي جهاني شده است. به باور تحليلگران بازار تحولات عراق همزمان با اينکه حواشي سياسي را براي کشورهاي منطقه به وجود آورده ولي براي گروه هاي مالي نيز سودهايي به همراه داشته است. ميزان ثروت فعلي داعش در حال حاضر 2.2 ميليارد دلار تخمين زده مي شود. در همين حال غلامحسين حسن تاش نيز اعتقاد دارد فعاليت هاي داعش برقيمت ها بي اثر نبوده است:« به هر حال بحران بوجود آمده در قیمت های نفت بی تاثیر نیست. این تاثیر را از دو جهت باید بررسی نمود یکی از جهت فیزیکی یعنی تاثیر عملی و فیزیکی بر تولید و صادرات نفت عراق و دیگر از نظر روانی یعنی اثر روانی بر بازار. معمولا در این گونه بحران ها آثار روانی بیشتر از آثار فیزیکی است. تلقی جهانی از این که یک کشور نفتی که اتفاقا صادراتش رو به رشد هم بوده است، دچار بحران شده این است که ممکن است کل صادرات آن قطع شود و لذا عده ای اقدام به خرید و ذخیره سازی نفت می کنند. در مورد بحران عراق هم همین طور است. برای کسانی که دور هستند و جغرافیای دقیق عراق و محل قرارگیری میادین و تاسیسات نفتی آن را نمی دانند طبیعتا این نگرانی روانی شدید است اما واقعیت این است که مناطق نفت خیز و مبادی صادرات نفت کمتر درگیر بوده است و جریان تولید و صادرات ادامه دارد. البته اگر خدای ناکرده ابعاد درگیری ادامه پیدا کند و به منطقه کروک در شمال و به استان بصره در جنوب برسد، مشکلات بیشتر خواهد بود.»

اخباری که این روزها از عراق مخابره می شود خبر از جنگ و خشونت دولت عراق با افراطی های داعش می دهد. تروریست ها از شهرهای شمالی وارد این کشور شدند و هدفشان این است که شهرهای جنوبی را به تصرف خود در آورند که بخش عمده تولید نفت این کشور در آنجا صورت می گیرد. حال سوال این است که خطر تجزیه عراق چگونه می تواند روی اقتصاد جهانی و بیشتر از طریق کانال نفت تاثیر بگذارد.این در حالی است که در روز 17 ژوئن با تصرف یکی از مسیرهای مواصلاتی نفتی مهم در شمال عراق قیمت نفت خام به سطح 116 دلار برای هر بشکه رسید که در 9 ماه اخیر بی سابقه بوده است.

مصرف جهانی نفت در حال حاضر حدود 92.8 میلیون بشکه در روز است که در مقایسه با رقم 88.5 میلیون بشکه ای سال 2010 نشان می دهد که تقاضای بالاتری برای نفت در سطح جهان صورت گرفته است.

عراق در حال حاضر دومین تولید کننده نفت اوپک در میان سازمان 12 عضوی از کشورهای صادر کننده نفت است. تولید نفت این کشور از سال 2011 تاکنون نزدیک به 22 درصد افزایش داشته است و به حدود 3.3 میلیون بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که قیمت نفت برنت از حدود 91 دلار ماه ژانویه به بالای 110 دلاردر روزهای اخیر رسیده است و کشور آمریکا هم با اعمال کردن شیوه های جدید برای استخراج نفت، تولید نفت این کشور را طی چهار سال اخیر حدود چهار میلیون افزایش داده است. این در حالی است که گفته می شود عراق می تواند ظرفیت تولید شش میلیون بشکه نفت در روز را داشته باشد.

بازارهای مالی جهانی نیز در چند هفته گذشته به پیشرفت های حملات تروریستی داعش به دلیل نگرانی نسبت به آینده نفتی عراق واکنش منفی نشان داده اند. بازارهای مالی خاورمیانه به طور متوسط حدود پنج درصد کاهش داشت و بازارهای مالی ترکیه ریزش چهاردرصدی را تجربه کرد. اما نکته مورد بحث دیگر در این زمینه، واکنش های احتمالی ایران در صورت حمله داعش به بغداد پایتخت کشور همسابه است. ایران و عراق مجموعا یک پنجم ذخایر نفتی اثبات شده جهان را در اختیار دارند  و هر تنشی که ایران را به نوعی درگیر ماجرا کند قیمت های نفت را بالاتر خواهد برد.

البته اثرات بحران عراق و کاهش صادرات نفتی این کشور بر اقتصاد آمریکا و در نتیجه اقتصاد جهانی منفی خواهد بود. زیرا آمارها نشان می دهد که ایالات متحده مقدار بسیار زیادی از واردات نفت خود کاسته است و نسبت به سال 2003 حدود 20 درصد کاهش داشته است. این موضوع نشان می دهد که این کشور حساسیت کمتری نسبت به شوک های قیمتی نفت در جهان دارد.

با این حال به گفته کارشناسان، ایالات متحده به صورت اجتناب ناپذیری به بازارهای جهانی وابسته است و در نتیجه اگر اوضاع در عراق بحرانی شود اقتصاد آمریکا و به دنبال آن اقتصاد جهان به هیچ وجه در امنیت نخواهند بود. با این حال می توان گفت هر 10 دلار افزایش در قیمت هر بشکه نفت خام می تواند نرخ رشد اقتصادی متوسط جهان را حدود 0.2 درصد کاهش دهد.

با این حال در هفته گذشته با موفقیت دولت عراق در مهار گروه تروریستی داعش قیمت جهانی نفت در هفته گذشته ۱.۵ دلار کاهش یافت و در پایان معاملات روز جمعه به ۱۱۳ دلار و ۳۰ سنت در هر بشکه رسید. همچنین وزیر نفت عراق عنوان کره است ک صادرات نفت عراق، شاهد افزایش بزرگی خواهد بود و تحولات اخیر تاثیر منفی ای بر تولید و صادرات نفت عراق نخواهد داشت. اما باید دید ارتش عراق تا چه حد می تواند در مقابل نیروهای افراطی داعش دوام بیاورند. نیروهای که حتی گروه تروریستی القاعده آنها را افراطی نامیده اند.

منبع: خبرآنلاین