مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، ساختار، منابع و مصارف بودجه شهرداری های ترکیه را بررسی کرد. روند شهرنشینی و جایگاه شهرداری ها در ساختار حکومتی ترکیه با ایران شباهت زیادی دارد. بنابراین، معرفی تجربه این کشور از ابعاد بودجه ای می تواند برای مدیریت امور شهری کشور مفید باشد افزود: تدارک خدمات عمومی در ترکیه در دو سطح دولت مرکزی و محلی (شهرداری ها) انجام می شود. برخی از خدمات مانند دفاع، تامین اجتماعی، بهداشت ، آموزش وامنیت عمومی به صورت مرکزی و برخی خدمات مانند محیط زیست، امور مسکن، امور فرهنگی و اجتماعی و خدمات شهری بیشتر محلی اداره می شوند. به طور متوسط دولت مرکزی 85 درصد و شهرداری ها حدود 10 درصد از هزینه های عمومی را بر عهده دارند؛ این در حالی است که نسبت جمعیت شهری در سال 2010 برای ترکیه بیش از 76 درصد بوده است.
دولت ترکیه با هدف تقویت دولت های محلی، راهبردهای متناسبی را اتخاذ کرده است، از جمله تکوین ساختار جدید میان مرکز و پیرامون، بازسازی نظام تصمیم گیری محلی، تسهیل مشارکت مردم، تضمین تمرکز زدایی خدمات محلی و.. این راهبردها موجب رشد تمرکززدایی به نفع مناطق و سطوح پایین بوده اند. اداره امور در ترکیه از طریق دولت مرکزی ، دولت محلی و سایر نهادهای محلی انجام می گیرد که هر کدام بر حسب وظیفه، اموری را بر عهده دارند. برای مثال شاخص تمرکززدایی که نسبت هزینه های دولت محلی به مخارج دولت عمومی است برای امور محیط زیست 96 درصد است ، در حالی که برای امور نظامی صفر است. از جمله امور دیگری که دولت های محلی سهم عمده ای دارند عبارتند از : امور اقتصادی، امور فرهنگی و مسکن، خدمات عمومی (با 37 درصد) ، امور اقتصادی (با 22 درصد ) و مسکن و امور همگانی (با 5/18 درصد) مهمترین مخارج شهرداری ها در بودجه شان است.
چند نوع نهاد محلی در ترکیه وجود دارند که شهرداری ها در میان این نهادها نقشی موثر در مدیریت امور عمومی دارند. سهم مخارج شهرداری ها در امور محلی 1/64 درصد از کل نهادهای محلی است. درآمد شهرداری ها ازچهار منبع اصلی تشکیل شده است که بر اساس آمار سال 2009 ، مالیات ها و عوارض محلی 9/34 درصد، درآمدهای مشترک با دولت مرکزی (سهم شهرداری ها از درآمدهای مالیاتی دولت مرکزی )7/58 درصد، کمک های دولت مرکزی و سایر اشخاص 4/1 درصد و سایر منابع درآمدی 5 درصد این منابع را تشکیل می دهد.
شهرداری ها در این کشور به پنج دسته تقسیم شده اند و بر اساس قانون، انجام برخی از وظایف برای شهرداری هایی که درآمد پایین دارند، به صورت داوطلبانه درآمده است. یک شهرداری پیش از انجام وظایف اجباری نمی تواند بودجه ای برای وظایف دیگر اختصاص دهد.
این گزارش می افزاید: ترکیه با نام رسمی جمهوری ترکیه ، کشوری اوراسیایی است که 785,347 کیلومتر مربع مساحت دارد. 97 درصد کشور، در بخش آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب غربی آسیا و خاورمیانه و 3 درصد در منطقه اروپایی (جنوب شرقی اروپا) قرار دارد. این کشور سی و پنجمین کشور پهناور جهان به شمار می آید و 6 همسایه آسیایی و دو همسایه اروپایی دارد. بر اساس آمار سال 2010 ترکیه جمعیتی بیش از 73 میلیون نفر دارد و جزء بیست کشور پرجمعیت جهان است . تراکم جمعیت آن 8/93 نفر در کیلومتر مربع است.
بررسی ساختار مدیریت محلی، به خصوص شهرداری ها در این کشور نشان می دهد که هر چند شهرداری ها تنها نهادهای ملی در این کشور نیستند، اما میزان درآمد و هزینه های آنها نسبت به سایر نهادهای محلی از وزن بیشتری برخوردار بوده و تنوع خدمات عمومی شان بیشتر است.
این گزارش می تواند به شناخت بیشتر در مورد نهادهای محلی و مدیریت و بودجه آنها به خصوص شهرداری ها کمک کرده، برای برنامه ریزان در حوزه مدیریت عمومی به ویژه شهری مفید واقع شود. به خصوص آنکه کشور ترکیه به دلیل ساختار دو سطحی در مدیریت عمومی شامل دولت مرکزی و دولت های محلی به عنوان الگویی که به ساختارهای ایران نزدیک است مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد.