پس از ناکامیهای پیاپی «ترزا می» نخستوزیر انگلستان جهت توافق بر سر خروج از اتحادیه اروپا، وی روز گذشته طی سخنان کوتاهی در جلوی دوربینهای تلویزیونی و در حالی که بغش گلویش را گرفته بود، اعلام کرد که در روز 17 خردادماه جاری از ریاست حزب محافظهکار کنارهگیری خواهد کرد. این کنارهگیری از ریاست حزب به معنی سقوط دولت « ترزا می» است، چرا که با این استعفا ناچار است دولت را نیز تحویل یکی از همحزبیهای خودش دهد.
او روز گذشته به دلیل آنچه که بر سر بریگزیت رخ داده اظهار تاسف کرد و همزمان خبرگزاری یورونیوز از افرادی نظیر از بوریس جانسون وزیر خارجه سابق، آندرآ لیدسام وزیر مستعفی کابینه، مایکل گوو وزیر محیطزیست، جرمی هانت وزیر امور خارجه، دومینیک راب وزیر مستعفی دیگر، ساجد جاوید وزیر کشور و نیز امبر راد وزیر کار به عنوان جانشینان احتمالی «ترزا می» به عنوان نخستوزیر آینده بریتانیا نام برد.
دورخیز بوریس جانسون برای نخستوزیری
پیش از این، هفته گذشته و در حالی که «ترزا می» نتوانست در نشست با رهبران حزب کارگر به توافق بر سر بریگزیت برسد، اعلام کرده بود که یک جدول زمانی را برای کنارهگیری از مقام ریاست حزب محافظهکار در نظر گرفته است. همزمان با این مسئله رسانههای داخلی انگلستان از دورخیز بوریس جانسون وزیر خارجه مستعفی کابینه «ترزا می» برای کسب ریاست حزب و نیز نشستن بر صندلی نخستوزیری خبر داده بودند. جانسون و یارانش از موافقان طرح خروج یکجانبه از اتحادیه اروپا هستند، چیزی که از آن به عنوان بریگزیت سخت یاد میشود. در این طرح بریتانیا بدون توافق با اتحادیه اروپا موضوع خروجش از این اتحادیه را عملیاتی خواهد کرد. این مسئله به گفته بسیاری از تحلیلگران علاوه بر چالشهای سیاسی و اقتصادی، میتواند به تنشهای امنیتی نیز در بریتانیا دامن بزند. چرا که از یکسو هنوز موضوع مرزهای ایرلند شمالی و جنوبی به عنوان یکی از مشکلات اصلی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا وجود دارد که ممکن است پس از 20 سال بار دیگر ناآرامیها را به ایرلند شمالی بازگرداند و از سوی دیگر اسکاتلندیها نیز که مخالف خروج از اتحادیه اروپا هستند، دو سال پس از همهپرسی استقلالشان از بریتانیا، احتمال دارد که بار دیگر به مدار مخالفت و جدایی از لندن بازگردند.
دام بریگزیت برای « ترزا می»
دوره نخستوزیری « ترزا می» که از سال 2016 آغاز شده بود یکی از کوتاهترین دورههای نخستوزیری در انگلستان پس از جنگ جهانی دوم محسوب میشود. او در این دوره با افتادن به دام همهپرسی بریگزیت آنچنان درگیر چالش شد که حتی همحزبیهایش در حزب محافظهکار نیز تلاشهای چشمگیری برای کنارزدن وی صورت دادند. در همین راستا بحران سیاسی دولت در لندن آنچنان گسترش یافت که برخی از مهمترین وزرای کابینه «ترزا می» سال گذشته از سمتهای خود استعفا کردند و حزب محافظهکار دو بار وی را به جلسه رای اعتماد کشاند. از سوی دیگر دولت « ترزا می» سه بار در پارلمانی که اکثریتش در اختیار حزب محافظهکار بود نتوانست طرح خود را برای خروج از اتحادیه اروپا به تصویب برساند.
گره کور بریگزیت هم اکنون علاوه بر لندن در در انتخابات پارلمان اروپا نیز یکی از چالشهای اساسی محسوب میشود. بریتانیا که قرار بود اوایل امسال به طور کامل خروجش از اتحادیه اروپا را اجرایی کند، اینک با به تاخیر افتادن آن ناچار به شرکت در انتخابات پارلمان اروپا است. جایی که انگلستان در حدود 70 نماینده در آن دارد و مشخص نیست که در شرایط برزخی بریگزیت، این نمایندگان چگونه قرار است در پارلمان اروپایی فعالیت کنند. از سوی دیگر علاوه بر بریگزیت که از آن به عنوان یکی ازعوامل تضعیف همگرایی اروپایی یاد میشود، در انتخابات پارلمانی امسال، احزاب تندرو و راست افراطی دورخیز معناداری را برای کسب کرسیهای پارلمان اروپا انجام داده و طبق نخستین نتایجی که بهدستآمده در جمهوری چک پوپولیستها پیشتاز این انتخابات هستند.
بریگزیت چالش بزرگ بریتانیا و اروپا
در همین رابطه بنا بر گزارشی که خبرگزای دویچهوله آلمان منتشر کرده است، « ترزا می» که اکنون زیر فشار فزاینده نمایندگان پارلمان و همحزبیهای خود ناگزیر به کنارهگیری شده است، موضوع بریگزیت را به جانشین خود محول کرده و طی بیانیهای اعلام کرده که مصلحت کشور حکم میکند، امر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا توسط جانشین او اجرایی شود. گفته میشود که تا لحظه کنارهگیری ترزا می از مقام نخستوزیری، برنامه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شاهد هیچگونه پیشرفتی نبوده است. از این رو، بریگزیت حتی پس از دوره سهسالهزمامداری «ترزا می»، برای بریتانیا و برای اتحادیه اروپا یک چالش بزرگ باقی خواهد ماند.
این در حالی است که جرمی کوربین رهبر حزب کارگر ضمن استقبال از این تصمیم «ترزا می» خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد و بوریس جانسون مهمترین رقیب می برای تصدی ریاست حزب محافظهکار و نخستوزیری درخواست اجرای هر چه سریعتر بریگزیت را مطرح کرد.
ابتکار