عنوان نشریه: جستارهاي اقتصادي : بهار و تابستان 1393 , دوره 11 , شماره 21 ; از صفحه 9 تا صفحه 37 .
نویسندگان: هادي اميري, احمد گوگردچيان, غلامحسين كياني, امير علي زاده
چکیده:
استفاده از سازوکار تعاوني در همه بخش ها به ويژه بخش کشاورزي بسيار داراي اهميت است. از تعاوني هاي کشاورزي براي تدارک خدماتي چون تامين نهاده هاي کشاورزي، تامين مالي و بازاررساني محصولات کشاورزي استفاده مي شود. اين مقاله با استفاده از رويکرد اقتصاد هزينه مبادله، کارايي تطبيقي شرکت هاي تعاوني خراسان جنوبي در بخش تامين نهاده کشاورزان را بررسي مي کند. اقتصاد هزينه مبادله با پيوند دو بعد سازوکارهاي مختلف و ويژگي هاي مبادلات توسط بحث کارايي تطبيقي شناخته مي شود، تغيير ويژگي هاي مبادله سازوکار مورد استفاده کنشگر را نيز تغيير مي دهد و سازوکاري انتخاب مي شود که کمترين هزينه مبادله را وارد کند. بنابراين، با استفاده از يک مدل اقتصادسنجي پروبيت رابطه سازوکارهاي تامين نهاده کشاورزان (تعاوني، غيرتعاوني و ترکيب) با ويژگي هاي مبادلات (تحديد دارايي، نااطميناني، بسامد مبادلات) و متغيرهاي کنترل بررسي شده که از طريق پرسشنامه پژوهش کمي شده اند.
نتايج نشان مي دهد که برخي از شاخص هاي اقتصاد هزينه مبادله معنادار شده اند. به عنوان مثال، در شرايط افزايش تحديد برتري رقبا در نام تجاري، احتمال تقلب فروشندگان نهاده، تاثير گذاري تحريم و بالا رفتن حجم نهاده خريداري شده، استفاده از تعاوني هاي کشاورزي کارايي تطبيقي دارند. توسعه تعاوني ها نيازمند دقت نظر در کارايي تطبيقي آنهاست.