دکتر بهاء‌الدین حسینی هاشمی
کارشناس بانکی

نقدینگی در اقتصاد مانند تیغ دو لبه است. اگر اقتصاد در شرایط کامل باشد یعنی تولید و اشتغال ظرفیت خالی نداشته باشد، افزایش نقدینگی باعث تورم می‌شود اما اگر اقتصاد ناقص و تولید ظرفیت افزایش داشته باشد افزایش نقدینگی باعث افزایش تولید می‌شود و اثر کاهنده برنرخ تورم دارد. بنابراین حتماً و لزوماً رشد نقدینگی موضوع منفی تلقی نمی‌شود و در هر اقتصادی موجب بالا رفتن تورم نمی‌شود و این موضوع به شرایط اقتصادی آن کشور بستگی دارد. اگر اقتصاد با 30 تا 40 درصد ظرفیت فعال باشد افزایش نقدینگی می‌تواند با افزایش تولید ظرفیت اقتصاد را به بیش از 70 درصد ارتقا دهد. با افزایش نقدینگی در یک اقتصاد نیازمند ممکن است تورم در ابتدا اندکی افزایش یابد اما بتدریج با افزایش تولید و ورود کالا به بازار تورم روند کاهشی به خود می‌گیرد.
تازه‌ترین آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد نقدینگی کشور از639 هزار میلیارد تومان در سال 92 به بیش از 782هزار میلیارد تومان درپایان سال گذشته رسیده است و این شاخص اقتصادی افزایش 38 درصدی را در طول یک سال تجربه کرده است. سیاست دولت در پیش گرفتن خروج اقتصاد از رکود یکی از دلایل افزایش نقدینگی در طول یک سال گذشته است. برای خروج از رکود چاره‌ای جز افزایش توان مالی بنگاه‌های اقتصادی وجود ندارد. یکی از راه‌های افزایش قدرت مالی بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی پرداخت تسهیلات به این بنگاه‌هاست، در نتیجه دولت با افزایش نقدینگی تلاش کرده است نیاز به سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را تا حدودی برطرف کند. کاهش نرخ تورم همزمان با افزایش نقدینگی نشان می‌دهد نقدینگی در جهت کمک به اقتصاد و تولید به کار گرفته شده است.
تزریق نشدن نقدینگی به بخش تولید از یک سو و قفل بسته بانک‌ها به روی این بخش در سال‌های گذشته یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران بود که بارها از سوی کارشناسان و فعالان اقتصادی درباره آن هشدار داده شد. بنابراین کمبود نقدینگی تولید و عرضه کالا را کاهش داد و به تبع آن نرخ تورم بالا رفت. بدین ترتیب درصورتی که رشد نقدینگی در جهت رشد اقتصادی باشد نه تنها نگرانی ندارد، بلکه باید امیدوار باشیم اقتصاد کشور روند رشد خود را ادامه می‌دهد.
افزایش نقدینگی در سال‌های گذشته این نگرانی را ایجاد کرده است که افزایش نقدینگی در یک سال گذشته نیز طبق روال قبل به اقتصاد آسیب بزند. اما نقدینگی سال‌های گذشته به‌خاطر اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی بود و این اضافه برداشت چون وارد بخش تولید نشد، پایه پولی را افزایش داد و به اقتصاد آسیب زد، چراکه بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی برای اقتصاد کشور خطر ناک است و موجب رشد پایه پولی می‌شود.
از طرف دیگر به دلیل نبود منابع بین‌المللی در اقتصاد با وجود ظرفیت‌های خالی در اقتصاد افزایش نقدینگی می‌تواند به کمک اقتصاد بیاید و ظرفیت تولید را بالا ببرد. وقتی ظرفیت اقتصادی وجود داشته باشد اما به دلیل کمبود نقدینگی میزان تولید کاهش یابد این موضوع موجب افزایش تورم می‌شود اما دولت در دو سال اخیر تلاش کرده است کمبود نقدینگی را در واحدهای تولیدی جبران کند، پس با پرداخت تسهیلات به تولید نباید نگران افزایش نقدینگی باشیم.
 منبع: روزنامه ایران