استاد دانشگاه الزهرا (س) با بیان اینکه بسته خروج از رکود دولت مقدماتی است و به نتیجه نمی‌رسد، ‌گفت: ‌نگاه تیم اقتصادی دولت نگاه بازرگانی است و اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی غایب بسته حمایتی دولت است.

ایرج توتونچیان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارسبا اشاره به بسته سیاستی دولت برای خروج غیر تورمی از رکود اظهارداشت: برنامه باید به صورت جامع و کامل به عنوان سند رسمی در قالب قانون و اسناد کشور محسوب شود، متاسفانه در این بسته مقدماتی که ارائه شده مشکلات زیادی وجود دارد.

* ایراد اساسی بسته دولت نبودن بانکداری اسلامی است

استاد (بازنشسته) اقتصاد دانشگاه الزهرا (س) با تاکید بر اینکه در قانون اساسی باید بانک‌ها و اقتصاد کشور اسلامی باشند، تصریح کرد: یکی از ایرادهای اصلی این سیاست‌ها این است که در هیچ‌کجای آن به موضوع بانکداری اسلامی یا بدون ربا اشاره نشده و نقص بزرگی است که در آن وجود دارد.

وی ادامه داد: زمانی احساس می‌شد سیستم تامین مالی اقتصادی مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد، اما از سال 1923 که بحران مالی دنیا رخ داد و بعد از آن نیز چندین بار این بحران تکرار شد. برخلاف نظر اقتصاددانان غربی مشاهده شد مسائل مربوط به تأمین منابع مالی به عنوان یک عامل بدون نقص در جامعه کار نکرده و مشکلاتی نیز به همراه دارند، یعنی اینکه قیمت‌ها و دستمزدها تاثیرات زیادی در معاملات ندارد.

* دولت برای نرخ بهره‌ سنگین تدبیر نکرده است

به گفته این کارشناس اقتصاد اسلامی، نظام سرمایه‌داری با توجه به چارچوب‌های خاصی که نسبت به آن سیستم، می‌توانست قابل توجه باشد، اما پس از آن مکتب اقتصاد اسلامی به خصوص بانکداری اسلامی کارهای فراوانی شد، اما در این سند به مسائل بانک و بانکداری و نرخ بهره‌های سنگین که 22 تا 37 درصد در نوسان است، هیچ گونه اشاره‌ای نشده است. در حالی که باید بدانید در اقتصاد اسلامی افراد و سازمان‌ها و تشکیلات به یکدیگر متصل بوده و مستقل نیستند و به همین دلیل تمام کارگزاران اقتصادی از طریق افراد و خانواده‌ها با سازمان‌های تولیدی و سازمان‌ها با بانک پیوند دارند که نقش بانک را پر رنگ می‌کند، اما توجهی به آن نشده است.

توتونچیان یکی دیگر از مسائل مربوط به بسته خروج از رکود را مسئله بهره نظام بانکی که تحت عنوان سود تلقی می‌شود، دانست و گفت: با تغییر الفاظ نمی‌توان حساسیت مردم مسلمان را نسبت به ربا و رباخواری کم کرد و بیش از آنکه نظام سرمایه داری را به دلیل سلطه‌ای که دارد، می‌تواند تحت‌الشعاع قرار داد یک تشکیلات کوچک به نام کشور ما را نیز که قرار است اقتصاد اسلامی در آن پیاده شود تحت تاثیر قرار داده و متاسفانه رنگی از اقتصاد اسلامی در اقتصاد کشور مشاهده نمی‌شود.

* بسته دولت فقط سمت عرضه را پیش بینی کرده است

وی به موانع بهره در نظام بانکی اشاره کرد و افزود: نظام سرمایه‌داری اگر خیلی خوب کار کند، برای خروج از رکود تورمی حداکثر یک یا دو پدیده به نام تقاضای کل یا عرضه کل را می‌تواند افزایش دهد، در حالی که برای از بین رفتن رکود تورمی مانند دو بال یک پرنده یعنی سمت تقاضا و عرضه را رونق داده و بالا ببریم.

* بانکداری فعلی مانند سلول سرطانی در جامعه و تولید است

این استاد دانشگاه با بیان اینکه نباید فکر کرد با بهره 22 تا 37 درصد نظام بانکی تسهیلات پرداخت می‌کند، جوابگو است، بیان داشت: زیرا نظام اقتصادی اسلامی توانایی دارد، به طور همزمان عرضه و تقاضا را بالا ببرد، اما بسته‌ای که ارائه شده فقط سمت عرضه دیده شده است و شک دارم نرخ‌های بهره کنونی چگونه می‌شود اقتصاد کشور را از رکود تورمی خارج کرد، در حالی که آنچه به وسیله بهره به عنوان سلول سرطانی در جامعه تولید و بازار رسوخ کرده و عامل گرداب پولی است، نمی‌تواند موثر باشد.

وی به بازار بورس اشاره کرد و گفت: رقمی که داده می‌شود مسئولان به آن توجه ندارند و معادل 10 میلیارد دلار 301 هزار میلیارد تومان ارزش بازار بورس اوراق بهادار است.

* سفته بازی در بازار بورس عامل شرایط فعلی است

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) با تاکید بر اینکه بورس و یا بازارهای اولیه که بازار سرمایه تلقی می‌شوند بسیار مفید هستند، عنوان کرد: آنچه در بازارهای ثانویه شکل می‌گیرد فقط سفته بازی بوده که نه تنها هیچ‌گونه کمکی به تولید نمی‌کند، بلکه مانع ایجاد تولید از طریق ترمز گذاشتن روی میزان استفاده از سرمایه‌های موجود در کشور است.

* گرداب پولی اجازه رونق به تولید و اشتغال را نمی‌دهد

به گفته این اقتصاد‌دان، اقتصاد کشور منهای رنگ و لعاب اسلامی که دارد، همان نظام سرمایه‌داری است، حتی اگر در این سیستم بخواهیم کار کنیم گرداب پولی اجازه نمی‌دهد، به حرکت در آید به خصوص اینکه در حال حاضر گفته می‌شود، صنایع با 50 درصد ظرفیت خود تولید می‌کنند و گذشته از آن نرخ بیکاری بیشتر از آن چیزی است که اعلام می‌شود.

وی تأکید کرد: بیشترین اشتغال کشور در صنایع و بنگاه‌های کوچک و متوسط وجود دارد.

* بنگاه‌های کوچک توان پرداخت تسهیلات با بهره بالا را ندارند

این اقتصاد‌دان با بیان اینکه با نرخ بهره 22 تا 37 درصد به هیچ وجه بنگاه‌های کوچک و متوسط نفرات افزایش تولید ندارند، تصریح کرد: در این حالت احتمال خروج این بنگاه‌ها از تولید و فعالیت وجود دارد و با سپرده‌گذاری دارایی خود در بانک‌ها خیال خود را راحت می‌کنند و نیز از اشتباهات اقتصادی دولت در راستای بهره‌بردن از آن استفاده کنند.

* راه چاره خروج از رکود رفتن به سمت اقتصاد اسلامی است

توتونچیان خاطرنشان کرد: با حذف نکردن بهره بانکی و به سمت اقتصاد اسلامی نرفتن به هیچ وجه بسته غیر تورمی خروج از رکود موفق نخواهد بود و انتظار این بود مسئولان اقتصادی دولت قوی‌تر از این باشد که متاسفانه چنین نبوده و نشان می‌دهد، توجهی به مسائل بانکداری و اقتصاد اسلامی ندارند.

* بسته پیشنهادی دولت به نتیجه نمی‌رسد

وی تأکید کرد: این توجه صورت نگرفته و شک دارم و مطلقاً به نتایجی که گفته می‌شود نخواهند رسید و جز لفاظی نبوده و برای دانشجویان اقتصاد ترم اول و دوم خوب بوده است و ارزش عملیاتی ندارد و برنامه زمان‌سنجی وجود ندارد، زیرا یک فرد بیکار نمی‌تواند چند سال برای ایجاد اشتغال توسط دولت صبر کند، بنابراین برنامه‌ زمان‌بندی شده نیاز داریم.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س) تأکید کرد: بسته غیر تورمی خروج از رکود به هیچ‌وجه به مقاصد خود نخواهد رسید و باید تجدید نظر کلی در آن شود و در چارچوب قانون اساسی و نظام بانکی بدن ربا باشد و نیز بورس اوراق بهادار که بازارهای ثانویه دارد، قیمت سهام نباید بر اثر عرضه و تقاضای تصنعی گرفتاری ایجاد کند.

* کاهش مالیات واحدهای تولیدی

وی در خصوص رویکرد دولت برای کاهش مالیات و نیز مغایریت آن با رویکرد بازنگشتن به اقتصاد نفتی و سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی اظهار داشت: اگر نرخ مالیاتی از یک حدی براساس مدل‌های خارجی بیشتر باشد میزان وصولی‌ها کم خواهد شد، بنابراین باید کاهش مالیات نیز برای واحدهای تولیدی انجام شود که البته کار مطالعاتی نیاز دارد و اگر قانون بانکداری بدون ربا که 30 سال است مغفول مانده و در دولت تدبیر و اعتدال نیز تدبیر خوبی برای این موضوع مشاهده نمی‌شود و کاهش مالیات باید به سمتی باشد که مالیات سود نظام بانکی کاهش یابد و از طرف دیگر واحدهای تولیدی نیز انگیزه از این طریق پیدا کنند و در این حالت می‌توان شاهد رونق بود، زیرا اکنون بنگاه‌ها هزینه تمام شده زیادی دارند و به مصرف‌کننده تحمیل می‌شود.

* مالیات بر مالکیت واحدهای مسکونی اعمال شود

توتونچیان ادامه داد: یکی از انواع مالیات‌هایی که در کشور مغفول مانده مالیات بر مالکیت واحدهای مسکونی است خانه‌های میلیاردی زیاد است که به هیچ وجه مالیات نمی‌دهند، دولت باید از افرادی که از امکانات بیشتری برخودار هستند مالیات بیشتری براساس عدالت اخذ کند.

* مالیات در کشور کاهنده و به نفع پولداران است

وی تأکید کرد: نه تنها مالیات در کشور فزاینده نیست بلکه کاهنده است و به نفع پول‌داران و ثروتمندان است و مشاهده می‌شود، تعداد زیادی بانک مانند قارچ ایجاد شدند و فقط به کارهای دلالی وام پرداخت می‌کنند و نمی‌دانم بانک مرکزی در گذشته و حال چگونه به آنها مجوز فعالیت داده است.

* تفکر اقتصادی دولت تفکر بازرگانی است و نه تولید

توتونچیان در پاسخ به این سؤال دولت با چه سیاستی می‌تواند به بنگاههای کوچک و بزرگ کمک کند، در حالی که گفتید با نرخ بهره کنونی تسهیلات موجب از بین رفتن تولید می‌شود؟ عنوان کرد: چیدمان تیم اقتصادی دولت مناسب نیست و تفکر حاکم تفکر بازرگانی داخلی و خارجی بود، در صورتی که باعث تأسف است و باید به سمت تولید برود و در بسته مشاهده می‌شود، هنوز برنامه مشخصی برای تولید وجود ندارد، در حالی که به فکر صادرات هستند و اکنون واردات هر روز زیادتر می‌شود و از طرفی تولیدکننده منابع خود را از تولید خارج می‌کند.

وی ادامه داد: مگر می‌شود با بهره بیش از 30 درصد تولید را رونق داد و صادرات داشت. در کشورهای صنعتی پیشرفته بیشتر از 5 درصد نرخ بهره نیست و اگر اجازه ورود بانک‌های خارجی را به کشور بدهند تا تولیدکننده با بهره پایین تسهیلات بگیرد.

* بسته دولت راهکاری ارائه نکرده است

این اقتصاددان در مورد اینکه آیا بسته پیشنهادی دولت با راهکارهای ارائه شده می‌تواند منجر به خروج از رکود شود و در عین حال غیرتورمی باشد، گفت: از زمانی که بدون مطالعه دلار از هزار تومان به 3 هزار تومان رسید، تمام قیمت‌ها خود را با این نرخ تنظیم می‌کنند و تولیدکننده به دلیل اینکه تمرکزهای تولید یک یا چند محصول دارند، نسبت به اول توجه بیشتری روی قوانین (سود، عملکرد، قیمت و مقررات) دارند و این بسته هیچ راهکاری ارائه نداد و فقط با الفاظ نمی‌توان گفت تولید افزوده می‌شود.

توتونچیان یادآور شد: زمانی می‌گوییم برنامه داریم که پله‌هایی که پشت سر هم قرار دارند با یک زمان بندی خاص باشد زیرا نمی‌توان گفت، نرخ بهره بالا برود و از طرفی به تولیدکننده برای رونق تولید تکلیف کرد.

به گفته این استاد دانشگاه، ای کاش در فرصت بهتری دولت یک برنامه زمان بندی شده منطقی و خوب ارائه کند.

منبع: فارس