در هفته های اخیر تبلیغات گسترده و اظهارات فراوانی از سوی برخی چهره های شاخص نیروهای مسلح درباره کمک نظامیان به خودروسازان و حل مشکل تولید خودرو از سوی آنان صوررت گرفته است.
شاه بیت گفته آنان این بوده که چون در زمینه ساخت موشک های پیشرفته و ادوات نظامی به دستاوردهای بزرگی رسیده ایم می توانیم تجارب خود را در اختیار صنعت خودرو قرار دهیم.
در این باره بحث های زیادی صورت گرفته که آیا موشک سازان، خودروسازان خوبی هستند یا خیر؟
آنان خودروسازان خوبی خواهند شد به شرطی که در فضایی ایزوله، بودجه فراوان، امکانات مناسب و نخبگان را بکار گیرند و یک خودرو را از صفر طراحی کرده و به تولید برسانند بدون آنکه قرار باشد صورتحسابی از هزینه های خود پس دهند.
آنان شاید قادر باشند یکی از مدرن ترین خودروهای جهان را هم بسازند که تاکنون نظیر آن در دنیا ساخته نشده است اما برای این کار چک سفید امضا می خواهند.
آنان مدعی اند که می توانند به کمک صنعت خودرو آمده و پلت فورم هایی را طراحی کنند. سوال اینجاست که اولا تا الآن کجا بودند و چرا در این سالها دستاوردهای خود را در اختیار صنعتوخودرو قرار ندادند و ثانیا در چه زمانی و با چه قیمتی این خودرو مورد نظرشان را می خواهند بسازند؟ آیا محصول تولیدی آنان قابلیت تولید انبوه دارد؟ آیا هزینه تمام شده آن نسبت به سایر خودروهای تجاری سازی شده، رقابتی است؟
قیمت تمام شده موضوعی است که اصولا در پروژه های نظامی در نظر گرفته نمی شود و یا در اولویت قرار ندارد. این ویژگی تمام پروژه های نظامی در دنیاست. محصولات نظامی برای بازار و استفاده عوام به تولید نمی رسد بلکه برای یک ملت ساخته شده و طبیعتا هزینه آن هم پرداخت می شود.
اما خودرو مصرف عمومی دارد. به ازای هر مشتری یک سلیقه وجود دارد. رقبا بسیار زیاد هستند و پیشرفت های چشمگیری در این صنعت کرده اند به طوری که محصولات استاندارد با تکنولوژی بالای خود را می توانند به قیمتی نسبتا مناسب به دست مشتریان برسانند.
در بازار خودرو قیمت حرف آخر را می زند و آنچه که امروز صنعت خودرو کشور با آن دست و پنجه نرم می کند قیمت تمام شده است.
قیمت تمام شده یک محصول ارتباط مستقیمی با نحوه تعامل با دنیا، ارتباط با بزرگان صنعت خودرو، نسبت ارزش ریال به پول های خارجی، تورم، رشد اقتصادی و . . . دارد.
طبیعتا این موارد احتمالا در ذهن نظامیان جایی ندارد. آنان شاید مهندسان قابلی باشند اما الزاما کارشناس بازار و اقتصاد کلان خوبی نیستند. جامعه شناس و روانشناس نیستند و اقتصاد رفتاری را نمی دانند.
نظامی ها یکبار در زمان مدیریت منوچهر منطقی در ایران خودرو، امتحان خود را پس داده اند از این رو فرصت دوباره به آنها نه تنها صنعت خودرو را به بیراهه می کشاند بلکه مسبب ایجاد اتلاف منابع خواهد شد.
در این میان بهتر است تا سیاستگذاران با ارتقای صنعت قطعه سازی، گرفتن شرکای تجاری و روزنه های موجود در ارتباط با دنیا صنعت خودرو را توسعه داده و محصولات رقابتی تولید کنند.
منبع: اقتصادنامه