لطفعلی بخشی - عضو هیئت علمی ‌دانشگاه علامه‌طباطبائی

دیشب در تلویزیون یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری وعده عجیبی داد؛ به همه افراد بی‌کار بالای ١٨ سال ماهانه ٢٥٠‌هزار تومان پرداخت خواهم کرد! فارغ از بحث امکان‌پذیربودن یا نبودن این وعده، لازم است درباره آمارهای اشتغال و قابل اتکابودن آنها توضیح دهم.درحال‌حاضر آمارهای اشتغال بر دو مبنا تهیه و اعلام می‌شود:

١- مرکز آمار ایران بر مبنای سؤالات پرسش‌نامه سرشماری و نمونه‌گیری‌های آماری
با توجه به دیدگاه بسیاری از مردمان ما که فکر می‌کنند با اعلام بی‌کاری شاید کمک‌های دولت شامل آنها شود یا پرداخت یارانه‌شان تداوم یابد، به صحت این پاسخ‌ها و آمارهای آن اطمینان چندانی وجود ندارد. 
٢- آمار بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی
در این مورد نیز با توجه به درصد بالای حق بیمه پرداختی از سوی کارفرمایان و مسائل قانون کار، برخی از کارفرمایان از بیمه‌کردن کارکنانشان امتناع می‌کنند و کارگران نیز به‌اجبار برای حفظ کار، این تحمیل را می‌پذیرند.
مواردی را شخصا سراغ دارم که کارفرما برای نپرداختن بیمه تأمین اجتماعی، از کارگران در شیفت عصر و شب استفاده می‌کند و در روز کارگاه تعطیل است. 
مورد دیگری را سراغ دارم که يك کارگاه نانوایی‌ در شمال دارای ١١٧ نفر نیروی کار است، اما فقط ٣٥ نفر آنها بیمه تأمین اجتماعی دارند. همه ما، شاغلان بدون پوشش تأمین اجتماعی زیادی را می‌شناسیم.
به‌علاوه روستاییان و خویش‌فرماهای زیادی هستند که خود را بی‌کار معرفی می‌کنند. کارگران فصلی نیز موضوع دیگری است.  
چنین شاغلانی در فهرست ٠٠٠/٢٥٠ تومان ثبت‌نام خواهند کرد و برآورد مقدماتی من از ثبت‌نام‌کنندگان حدود هشت میلیون نفر یا بیشتر است. رقم پرداختی به اين هشت میلیون نفر ماهانه دوهزار میلیارد تومان خواهد بود که سالانه ٢٤هزار میلیارد تومان می‌شود.
البته این نامزد محترم درباره یارانه‌های فعلی نکته‌ای نگفته‌اند و پیشاپیش معلوم است که چنین تفکری قصدی برای کاهش یارانه‌های فعلی نخواهد داشت؛ بنابراین پرداخت‌های یارانه‌ای در زمان دولت احتمالی ایشان شامل موارد زیر است:
- یارانه ٤٥ هزار و ٥٠٠  تومانی فعلی حدود ٤٠ هزار میلیارد تومان در سال
- یارانه افزایش‌یافته سه‌برابری برای سازمان‌های امدادی (از امسال آغاز شده)
- سبد کالا (که همچنان تداوم خواهد یافت)
-  یارانه ٠٠٠/٢٥٠ تومانی برای بی‌کاران حدود ٠٠٠/٢٤ میلیارد تومان در سال
به‌این‌ترتیب یارانه پرداختی مستقیم سالانه ایران به حدود ٠٠٠/٨٠ میلیارد تومان بالغ خواهد شد که به این مبلغ باید یارانه‌های غیرمستقیم مانند یارانه خرید گندم، سوخت، بذر، کود و ... را نیز افزود.

همه‌چیز عالی است و فقط یک نکته کوچک باقی می‌ماند که اگر آن را هم جواب بدهیم ایران بهشت یارانه‌بگیرهای جهان خواهد بود! این پول‌ها قرار است از کجا بیاید؟