سعید مسگری

دانش‌آموخته اقتصاد

انتخابات آمریکا مانند بسیاری از شوک های برونزای دیگر دارای دو اثر کوتاه مدت و بلند مدت بر اقتصاد جهانی و نیز اقتصاد ایران است. افت یک باره شاخص بورس که همزمان با اعلام نتایج انتخابات رخ داد می تواند مصداق مهمی برای اثرات کوتاه مدت باشد. اثری که به احتمال زیاد چندان دوام نداشته باشد و به مرور اثر آن تخلیه شود. اما درمقابل سیاست های اقتصادی دولت جدید امریکا که میتواند بر اقتصاد جهانی و به تبع آن بر اقتصاد ایران اثر بگذارد و نیز سیاست خارجی جدید آن میتواند آثار بلندمدتی بر اقتصاد ایران داشته باشد. به عنوان مثال برخی کارشناسان بر این باورند که که سیاست های اقتصادی ترامپ میتواند به کاهش رشد اقتصادی امریکا منجر شود و این کشور را وارد رکود اقتصادی کند. اگر این تحلیل به واقعیت بپیوندد میتواند باعث ادامه رکود کشورهای حوزه یورو شود و به کاهش قیمت مواد اولیه از جمله نفت منجر شود. اینگونه اقتصاد ایران نیز ازانتخابات آمریکا تاثیر بلند مدت خواهد گرفت و حتی با کاهش قیمت جهانی نفت، خروج اقتصاد ایران از رکود اقتصادی نیز دشوار خواهد شد.

اما اثرات بلند مدت این انتخابات میتواند از دو کانال بر اقتصادایران تاثیر بگذارد. اولین کانال همان است که در بالا به ان اشاره شد. سیاست های اقتصادی دولت جدید ایالات متحده میتواند بر رونق یا رکود این کشور به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان اثر بگذارد و از این طریق اقتصاد کشورهای دیگر همچون کشورهای حوزه یورو را دستخوش تغیر کند. این اتفاق منجر به تغییر در وضعیت اقتصادی شرکای تجاری ایران می شود و از این طریق بر اقتصاد ما تاثیرگذار خواهد بود. از سوی دیگر بر قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه که بخش عمده ای از صادرات مارا شامل میشوند تاثیر میگذارند و از این طریق میتواند بر مخارج دولت ایران به عنوان یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی تاثیرگذار باشد. البته از انجا که ترامپ به صراحت به بیان دیدگاه های اقتصادی خود نپرداخته است و سیاستهای و برنامه های اقتصادی آن دقیقا مشخص نیست نمی توان درمورد میزان تاثیرگذاری ان نظر قطعی داد ولی به نظر میرسدبا توجه به مسائل کلی که بیان کرده است و باتوجه به تجارت قبلی دولت های جمهوری خواه امریکا انتظار میرود این تاثیر مثبت نباشد. درواقع انتظار میرود بهبود اوضاع اقتصادی در انتظار امریکا نباشد و از این طریق اقتصاد جهانی نیز دچار مشکلاتی شود.

اما کانال دومی که میتواند بر اقتصاد ایران اثرات بلند مدت داشته باشد سیاست خارجی ترامپ است. اینکه در قبال برجام و تجریم های ظالمانه علیه ایران چه سیاستی در پیش میگیرد میتواند اثرات مهمی بر اقتصاد ایران داشته باشد. اگر مواضع خود را تغییر ندهد وبه وعده های خود در دوران تبلیغات عمل کنند باید منتظر تغییر شرایط برجام و یا حتی افزایش تحریم ها و درنتیجه از بین رفتن برچام باشیم. اتفاقی که میتواند آثارمختلف و زیادی بر اقتصاد ایران داشته باشد. البته فعلا مشخص نیست که به چه میزان به وعده های انتخاباتی خود عمل میکند. از انجا که آینده تحریم ها و برجام در گرو میزان عمل دولت جدیدآمریکا به وعده های انتخاباتی است فعلا نمیتوان درباره ان قضاوت دقیقی کرد اما حداقل تاثیر ان، ایجاد نااطمینانی در اقتصاد ایران است. علاوه بر این سیاست خارجی امریکا و رابطه ان با کشورهای همسایه و عرب های حوزه خلیج فارسی نیز می تواند اثار بلند مدتی بر اقتصاد ایران داشته باشد.

بنابراین می توان گفت انتخابات امریکا اولا به دلیل شوکی که بر اقتصاد جهانی وارد می کند بر اقتصاد ایران تاثیرات مقطعی و کوتاه مدت منفی دارد. دوما با توجه به سیاست های اقتصادی دولت جدید میتواند اقتصاد جهانی و درنتیجه رشد اقتصادی کشورهای مختلف و نیز قیمت کالاهای اساسی را تحت تاثیر قرار دهد و از این طریق بر اقتصادجهانی و نیز اقتصادایران تاثیر منفی بگذارد. سوما سیاست خارجی امریکا و نیز برخورد آن با برجام و تحریم های ظالمانه میتواند تاثیر مستقیمی بر اقتصاد ایران داشته باشد که فعلا قضاوت دقیقی درمورد آن نمی توان کرد.

چهارم به دلیل انکه سیاستها و برنامه های اقتصادی ترامپ به صراجت بیان نشده است در کوتاه مدت نااطمینانی برای اقتصاد جهان در پی خواهد داشت. از انجا که نحوه برخورد وی با برجام نیز مشخص نیست نااطمینانی را بر اقتصاد ایران نیز تحمیل خواهد کرد.
منبع: اقتصادنیوز