آیا فضای انتخابات پیشرو میتواند بر شاخصهای اقتصادی کشور تاثیر بگذارد، اگر آری چه ترکیبی از مجلس به درد اقتصاد میخورد؟ مرتضی عزتی، استاد دانشگاه تربیت مدرس به این سوالات پاسخ میدهد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس در گفتوگو با اقتصادنیوز- مرضیه محمودی تاثیر انتخابات مجلس بر اقتصاد را از دو منظر بررسی میکند؛ اول تاثیر مجلس بهعنوان رکن قانونگذار در کشور و انتخاب افرادی که قدرت قانونگذاری داشته باشند و دیگری انتخاب افراد و جناحهایی که به اقتصاد اعتقاد داشته و اولویت اقتصادی داشته باشند و نه اولویتهای دیگری.
مرتضی عزتی در این مورد میگوید: از دیدگاه قانونی مجلس بالاترین قدرت را در تصمیمگیریهای سیاسی دارد اما در عمل به علل مختلف جایگاه مجلس در تصمیمگیری حفظ نشده است. چون در بسیاری از دورهها نمایندگانی به مجلس رفتهاند که نمایندگان قدرتمندی نبودهاند و نهادها و افرادی که قدرتهای غیرقانونی داشتهاند، در امور دخالت کرده و قدرت قانونگذاری مجلس را تحت تاثیر قرار دادهاند.
بر این اساس عزتی تاکید میکند: اگر قانونمداری تقویت شود و افرادی بهعنوان نماینده وارد مجلس شوند که قدرت و دانش کافی برای تصمیمگیری را داشته باشند میتوانند با تصویب برنامههای عالمانه و تصویب قوانین مختلف بر اقتصاد و فضای اقتصادی کشور تاثیر بگذارند.
دومین نکتهای که این استاد دانشگاه تاکید میکند این است که انتخاب نمایندگانی که دغدغههای اقتصادی درست دارند، فضای اقتصادی را تحت تاثیر قرار میدهد و به فعالان اقتصادی کشور این بازخورد را میدهد که در چهار سال آینده چه فضایی را میتوانند برای اقتصاد ترسیم کنند.
به گفته عزتی، از نظر تئوری در زمان انتخابات فعالان اقتصادی و بنگاهها بررسی میکنند که چه احزابی وارد عرصه انتخابات شدهاند و هر کدام از این احزاب در صورتی که اکثریت مجلس را در دست بگیرند، چه جوی بر فضای مجلس و اقتصاد حاکم خواهد شد. به عبارتی در این حالت فعالان اقتصادی آینده اقتصادی پس از انتخابات در مورد پیروزی هر حزب را پیشبینی میکنند. اما وی تاکید میکند که در ایران چون احزاب فعالیت نمیکنند، نمیتوان از نظر تئوری به این شفافیت بحث کرد که آینده اقتصاد در صورت روی کار آمدن هر حزب چگونه است.
وی میگوید: در انتخابات ایران جناحهای مختلف حضور دارند که تفکرات و برنامههای آنها ثابت نیست و مدام در حال تغییر است. بر این اساس فعالان اقتصادی ایران سردرگماند که در صورت پیروزی هر جناح چه اتفاقاتی در خصوص اقتصاد خواهد افتاد و هر جناحی چگونه فضای اقتصادی پس از انتخابات را متاثر خواهد کرد. به همین دلیل عزتی معتقد است: پیش از انتخابات فعالان اقتصادی اصولا چون فضا نامشخص است، دست نگه میدارند تا ببینید چه افرادی با چه دیدگاهی بر سر کار آمدهاند و برنامه اقتصادی کشور از نگاه مجلس چگونه خواهد بود.
عزتی معتقد است: چون در ایران افراد و نه احزاب وارد عرصه انتخابات میشوند، بر این اساس باید به اولویتهای افرادی توجه کرد که قرار است وارد عرصه انتخابات شوند.
وی میگوید: افرادی را باید انتخاب کرد که اولویتهای اقتصادی دارند، چون اکنون اولویت کشور مسائل اقتصادی است. باید افرادی را انتخاب کرد که اولویت آنها رشد اقتصادی، رفاه، سرمایهگذاری، تولید و اشتغال باشد. اما اگر گروه هایی انتخاب شوند که اولویتهایی جز این داشته باشند یا افراد و گروههایی تندرو باشند بعید است، چنین انتخاباتی تاثیر مطلوبی بر اقتصاد بگذارد.
وی اضافه میکند: ما تجربه انتخاب افراد تندرو را داشتهایم، افراد و جناحهایی که دغدغههای غیراقتصادی و تند و جنگطلبانه داشتهاند. در همان زمان کشور و اقتصاد ما آسیبهای جدی خورد.
این استاد دانشگاه در پاسخ این سوال که آیا باید نمایندگان همسو با دولت و سیاستهای آن باشند یا خیر میگوید: ما هماهنگ بودن با دولت را الزاما معیار یک انتخاب درست نمیدانیم . اولویت با افرادی است که سیاستهای رشد را دنبال کنند و دغدغههای اقتصادی داشته باشند. البته دولت هم اکنون مهمترین دغدغهاش اقتصادی است و پیگیر سیاستهای رشد و رفاه است. حال در شرایطی که دولت پیگیر این سیاستهاست، اگر مجلس هم همین دغدغه را داشته باشد، میتوان امیدوار بود که فضای اقتصادی بهبود خواهد یافت. چه بسا حتی مجلس در عرصه اقتصاد توانمندتر از دولت عمل و بتواند دولت را تقویت کند. اگر بتوانیم افرادی را انتخاب کنیم که اقتصادی عمل کنند و نه شعاری، میتوان به بهبود اوضاع امیدوار بود. ورود چنین افرادی به مجلس به درد اقتصاد کنونی ما میخورد نه افراد و جناحهای تندور.