مهدی دهقان
مروری بر تعطیل‌شدن ١٠٠ کارخانه از ١٨٢ کارخانه چای در زمان احمدی‌نژاد
طبق گفته رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور «درحال‌حاضر چای مورد نیاز و مصرفی کشور ١٢٥هزار تن است که بیش از ١١٠ هزار تن آن وارد می‌شود». اگر پای درد‌ِدل چای‌کاران بنشینیم، دل‌شان از رفتار دولت نهم و دهم خون است، زیرا از ١٨٢ کارخانه چای فعال، حدود صد کارخانه در زمان احمدی‌نژاد تعطیل یا بهعبارتی دیگر از مدار تولید خارج شدند، اما این پایان ماجرا نبود، چای‌کاران شمالی زندگی‌شان، یعنی زمین‌های زراعی‌شان، را برای تأمین مایحتاج زندگی فروختند و به‌دنبال این امر، هزاران هکتار از مزارع چای تغییر کاربری پیدا کرد و ویلا و خانه به‌جای چای از زمین‌ها سبز شد، ضمن اینکه بسیاری از اراضی به‌دلیل سیاست‌های غلط دولت وقت رها شد. به‌دنبال این سیاست‌ها و باتوجه به جمعیت ٦٠ هزار خانواری چای‌کاران کشور، هر روز شاهد بیکار‌شدن هزاران کشاورز و چای‌کار هستیم که البته برخی از آنها دست‌فروش و سرایدار ویلاها شده‌اند، اما دولت روحانی با وعده خرید تضمینی چای، انگیزه زیادی به چای‌کاران و کارخانه‌ها داده است و آمارها نشان از افزایش تولید دوباره چای در ایران دارد. گفته می‌شود ۸۰۰ میلیارد تومان سود خالص افرادی است که چای وارد کشور می‌کنند، بنابراین این امر سبب شده است چنین افرادی با ایجاد شبهه‌هایی درباره چای داخلی، از رونق تولید این چای جلوگیری کنند. اکنون ۹۵ درصدِ تولید چای کشور در گیلان و ۴۰ درصد کل چای کشور در رودسر تولید می‌شود. در سال‌های قبل از انقلاب، حدود ۳۰۰ هزار تن برگ سبز چای داشتیم که این میزان در سال ۹۲، به حدود ۹۰ هزار هکتار کاهش یافت.
واردات چای بیش از ١٠٠ هزار تن
رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور در گفت‌وگو با خبرنگار «شرق» با اشاره به اینکه درحال‌حاضر واردات چای حدود صد تا ١٢٠ هزار تن است، گفت: متأسفانه در دولت احمدی‌نژاد ظلم زیادی در حق چای‌کاران شد و زمین‌های زیادی تغییر کاربری پیدا کرد و کارخانه‌های زیادی تعطیل شدند که این امر در کاهش تولید چای کشور تأثیرگذار بود. ایرج هوسمی، با بیان اینکه دولت کنونی برای جبران نیاز داخل مجبور به واردات چای است، اضافه کرد: اگر دولت به‌خوبی از چای‌کاران و کارخانه‌داران حمایت کند، به‌راحتی می‌توانیم نیمی از نیاز داخل را تأمین کنیم.
وی با انتقاد از اینکه دولت قبل رفتار خوبی با چای‌کاران نداشت، اضافه کرد: وسعت زمین‌های زیرِ کشتِ چای کشور در گذشته ٣٤ هزار هکتار بود، اما اکنون حدود دو هزار هکتار از آن تغییر کاربری پیدا کرده است که برخی از این زمین‌ها به‌دلیل مجاورت با شهرها، به شهرک‌های مسکونی تبدیل شده‌اند. رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور با اشاره به اینکه به‌طور دقیق نمی‌توان میزان تغییر کاربری را اعلام کرد، افزود: اما حدود دو هزار هکتار از زمین‌ها تغییر کاربری پیدا کرده است و همین امر سبب کاهش میزان تولید چای در کشور شده است. هوسمی درباره گفته خبرنگار «شرق» مبنی‌بر اینکه دولت وعده خرید مرکبات باغداران شمالی را داد، اما به‌خوبی نتوانست به این وعده عمل کند، افزود: دولت می‌داند در حق چای‌کاران ظلم شده است و چای‌کاران وضعیتی خوبی ندارند، بنابراین با این شرایط به دولت اعتماد کامل داریم که از چای‌کاران تمام‌قد حمایت خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه در طول سال‌های گذشته کارخانه‌های چای با ٣٠ درصدِ ظرفیت، فعالیت می‌کردند، اضافه کرد: البته کارخانه‌ها در فصل بهار فعال‌تر می‌شوند، ولی به‌طور کلی تمام ظرفیت کارخانه‌ها در راستای تولید هر‌چه‌بیشتر چای به‌کار گرفته نمی‌شود. هوسمی تصریح کرد: تعداد کارخانه‌ها نسبت‌به میزان کشت چای بیشتر است و با توجه به اینکه نیاز مصرفی چای کشور ١٢٠هزار تن است، انتظار کارخانه‌داران این بود وسعت زیر کشت چای بیشتر شود، اما متأسفانه در دولت نهم و دهم چنین موردی نه‌تنها محقق نشد، بلکه کاهش تولید نیز داشتیم.
توانایی تأمین ٥٠ درصدی نیاز داخل را داریم
رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور با بیان اینکه با حمایت خوب دولت، توانایی تأمینِ ٥٠ درصد نیاز داخل را داریم، ادامه داد: توانایی تولید ٦٨ هزار تن، یعنی نیمی از نیاز مصرفی کشور در داخل وجود دارد و انتظار داریم دولت حمایت مناسبی از چای کاران داشته باشد.
کاهش تولید چای از ٦٨ هزار تن به ١٢ هزار تن
هوسمی با اشاره به جمعیت ٦٠ هزار خانواری چای‌کاران کشور که در گیلان و مازندران پراکنده هستند، اضافه کرد: به‌علت بدرفتاری دولت احمدی‌نژاد با چای‌کاران، میزان تولید چای در کشور از ٦٨ هزار تن به ١٢ هزار تن کاهش پیدا کرد. وی درباره میزان واردات و مصرف چای داخل، گفت: طبق آمار منتشرشده سازمان‌های مسئول، میزان مصرف چای کشور بیش از ١٢٥ هزار تن است، این درحالی است که واردات چای به کشور، حدود صد تا ١٢٠ هزار تن است، اگر خواهان کاهش واردات چای خارجی به کشور هستیم، دولت می‌تواند با تخصیص اعتبار و حمایت جدی از چای‌کاران، بخش اعظمی از نیاز کشور را در داخل تأمین کند. رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور افزود: انتظار ما از دولت این است که در رأس امور، از مدیرانِ کارشناس، باتجربه، کاردان و متخصص استفاده کند که به مشکلات و دغدغه‌های چای‌کاران اشراف کامل داشته باشد.
گویا توانایی مقابله با قاچاق وجود ندارد
هوسمی با بیان اینکه قاچاق محصولات کشاورزی به کشاورزان آسیب زیادی وارد کرده است، گفت: ظاهرا دولت قادر نیست جلوی قاچاق را بگیرد، درحال‌حاضر چنین معضلی آسیبی جدی به تولیدکننده‌ها زده است. وی انتقاد کرد: دولت نهم و دهم بدرفتاری زیادی با چای‌کاران داشت، اما سیاست‌هایی که در این دولت (یازدهم) اتخاذ شده است به‌نوعی امید را دوباره در دل چای‌کاران زنده کرده است و میزان تولید چای نسبت‌به گذشته بیشتر شده است. رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور تصریح کرد: قبل از دولت احمدی‌نژاد، میزان تولید چای حدود ٧٠هزار تن بود، اما در دولت احمدی‌نژاد میزان تولید چای، کاهشی بیش از ٥٠ هزار تن داشت و سرانجام در سال‌های پایانی، میزان تولید چای به ١٢ هزار تن رسید.
افزایش ٧٦ درصدی قیمت چای
هوسمی گفت: دولت روحانی در سال قبل قیمت چای را به بیش از ٥٠ درصد افزایش داد و امسال نیز دوباره ٢٦ درصد به قیمت چای افزوده شد که چنین سیاستی انگیزه و امید را در دل چای‌کاران برای ادامه فعالیت زنده کرده است. رئیس اتحادیه چای‌کاران کشور افزود: در دولت گذشته به‌دلیل اینکه تولید چای توجیه اقتصادی نداشت، رها شده بود و به‌دنبال آن نیز کارخانه‌ها با درصد کمی از ظرفیتِ خود کار می‌کردند، اما امید می‌رود میزان تولید چای در سال‌های آینده افزایش یابد. به‌طور کلی افزایش ظرفیت تولید چای به سیاست‌های دولت و خرید تضمینی بستگی دارد.
منبع: شرق