96درصد بدهی شبکه بانکی کشور به بانک‌مرکزی مربوط به بانک‌های دولتی است و تنها چهاردرصد بدهی مربوط به بانک‌های خصوصی است. مجموع بدهی‌های شبکه بانکی کل کشور بانک‌مرکزی در خرداد 93، 65هزارو500میلیاردتومان گزارش شده است که 62هزارو900میلیاردتومان آن مربوط به هفت بانک دولتی است و دوهزارو600میلیاردتومان آن مربوط به 19 بانک خصوصی؛ آمارها می‌گوید بانک‌های دولتی بزرگ‌ترین بدهکار شبکه بانکی کشور به بانک‌مرکزی هستند. بدهی‌هایی که با وجود اعلام شعارهایی مانند استقلال بانک‌مرکزی و انضباط پولی و مالی طی یک‌سال گذشته نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه 24درصد هم افزایش یافته است. در خرداد سال 92 بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی 53هزارمیلیاردتومان بوده که در خرداد 93 به 65هزارو500میلیاردتومان رسیده است. در این میان، بیشترین رشد بدهی مربوط به بانک‌های تجاری دولتی است که بدهی‌شان تنها در یک‌سال به بانک‌مرکزی 118درصد افزایش یافته است. بعد از بانک‌های تجاری دولتی، بیشترین رشد بدهی مربوط به بانک‌های تخصصی است که بدهی‌شان به بانک‌مرکزی طی یک سال گذشته 17/5درصد افزایش یافته است.

کمترین بدهی هم مربوط به بانک‌های خصوصی است که در این مدت نه‌تنها میزان بدهی‌شان افزایش‌نیافته بلکه آمارها بیانگر کاهش پنج‌درصدی بدهی‌شان به بانک‌مرکزی است. میزان بدهی‌های شبکه بانکی کل کشور به بانک‌مرکزی از خرداد 93 نسبت به خرداد 92 حدود 24درصد افزایش یافته و میزان بدهی‌ها از 53هزارمیلیاردتومان به 65هزارمیلیاردتومان رسیده است. شاید افزایش 12هزارمیلیاردتومانی در نگاه اول چندان زیاد به نظر نرسد اما این بدهی زمانی قابل تامل می‌شود که بدانیم در مدت مشابه دو سال قبل، یعنی خرداد 92 نسبت به خرداد 91، میزان بدهی‌ها یک‌درصد هم کاهش یافته و از 53هزارو600میلیون‌تومان به 53هزارمیلیاردتومان رسیده بود. اما تنها طی یک سال این رقم از منفی‌یک‌درصد به 24درصد رسید. بدهی بانک‌های تجاری دولتی به بانک‌مرکزی طی یک سال (خرداد 93 به خرداد 92) 118درصد افزایش یافته و از رقم سه‌هزارو800میلیاردتومان به هشت‌هزارو500میلیاردتومان رسیده است.

اگرچه رشد بدهی این دو بانک بسیار زیاد بوده، اما سهم بدهی‌‌شان به بانک‌مرکزی چندان زیاد نیست. از مجموع 65هزارمیلیاردتومان بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی تنها هزارو500میلیارد تومان آن مربوط به بانک‌های تجاری است؛ یعنی سهمی معادل 13درصد. اگرچه سهم بدهی این دو بانک چندان زیاد نیست، نکته قابل توجه در مورد این بدهی این است که تنها دو بانک سپه و ملی در زمره بانک‌های تجاری دولتی قرار دارند و باید دید چه تغییری در سیاست‌های این بانک‌ها رخ داده و چه عاملی سبب شده که تنها طی یک‌سال بدهی دو بانک به بانک‌مرکزی 118درصد افزایش یابد. این موضوع زمانی قابل تامل‌ می‌شود که بدانیم میزان بدهی‌های این دو بانک در خرداد سال 92 نسبت به خرداد 91 حدود 68درصد کاهش یافته بود. یعنی در حالی که در سال 92 روند بدهی‌های این دو بانک به بانک‌مرکزی کاهشی چشمگیر یافته بود، ناگهان طی یک سال افزایش یافت. گویا تغییر در این سیاست‌ها در فاصله اسفند 92 تا خرداد 93 هم رخ داده است. چون تنها در این فاصله سه‌ماهه، میزان بدهی‌های بانک‌های ملی و سپه به بانک‌مرکزی 219درصد رشد داشته است. از مجموع 65هزارمیلیاردتومان بدهی کل شبکه بانکی به بانک‌مرکزی، 54هزارمیلیاردتومان آن مربوط به پنج بانک تخصصی توسعه صادرات، صنعت و معدن، کشاورزی، مسکن و توسعه تعاون است؛ یعنی سهم 83درصدی این پنج بانک از کل بدهی‌های شبکه بانکی.

از بدهی 65هزارمیلیاردتومانی بانک‌ها به بانک‌مرکزی تنها دوهزارو600میلیاردتومان آن مربوط به بانک‌های خصوصی است. به عبارتی تنها 4/1درصد از کل بدهی‌های بانک‌مرکزی مربوط به 19 بانک خصوصی است. از طرف دیگر، میزان رشد بدهی‌های این بانک‌ها به شبکه بانکی برخلاف بانک‌های دولتی، نه تنها رشد صعودی نداشته بلکه 0/5درصد هم کاهش یافته است.

منبع: شرق