کاهش چشمگیر قیمت دلار در دو روز اخیر آن هم همزمان با افزایش قیمت دلار در سامانه نیما باعث شده برخی تصور کنند دولت می‌خواهد با این روش دلار را تک نرخی کند. سوال اینجاست که این تصور چقدر می‌تواند به واقعیت نزدیک باشد؟

معاملات روز گذشته در بازار ارز با قیمت 30 هزار و 900 تومان پایان یافت. امروز هم بازار با قیمت 29 هزار و 680 تومان آغاز شد و تا ساعات پایانی معاملات به کانال قیمتی 27 هزار تومان راه یافت. از اولین قیمت در بازار امروز تا لحظه نگارش این گزارش دلار بیش از سه هزار و 350 تومان کاهش در بازار رسمی را تجربه کرده است. البته ریزش دلار مختص امروز نیست و دیروز هم بیش از هزار تومان افت کرد.

بهاءالدین حسینی‌هاشمی، کارشناس امور بانکی، درباره روند کاهشی قیمت دلار طی دو روز اخیر می‌گوید: همان طور که افزایش قیمت دلار می‌تواند ناشی از اخبار و تبلیغات انتخابات آمریکا و سوداگری‌های برخی باشد، کاهش قیمت هم می‌تواند به همین دلیل رخ دهد. زیرا در این مدت هیچ واقعه اقتصادی خاصی در بازار رخ نداده که منجر به کاهش قیمت شود.

به اعتقاد این کارشناس در حال حاضر 50 درصد از دلایل اصلی نوسانات دلار ریشه بیرونی دارد که دست مایه اصلی آن تحریم است و تهدیدها و تبلیغات هم به آن دامن می‌زند. مابقی دلایل ریشه اقتصادی دارد.

آن طور که حسینی‌هاشمی می‌گوید با توجه به شاخص تورم قیمت‌ دلار نیز باید حداقل حدود 20 هزار تومان باشد و اضافه آن، ناشی از فضای روانی ایجاد شده داخلی و یا خارجی است.

او توضیح می‌دهد: همواره قیمت حواله از اسکناس بیشتر بوده اما اکنون این روند برعکس شده است چرا که بسیاری از مردم دلار خریده‌ و نگه می‌دارند. در بازار سهام بسیاری متضرر شدند. حالا همین عده می‌ترسند کاهش قیمت دلار ادامه‌دار باشد و با انتخابات امریکا این ریزش بیشتر هم شود.

این کارشناس نیز مانند برخی فعالان بازار معتقد است با پیروزی بایدن درانتخابات بخش زیادی از بار روانی تورمی از بین می‌رود. پس طبیعی است که مردم نگران متضرر شدن باشند و شروع و به فروش کنند با این که ممکن است هیچ اتفاقی هم نیفتد.

فراز و فرود همزمان دو نرخ

با توجه به آخرین نرخ اعلام شده برای دلار در صرافی ملی تا ساعت پنج بعد از ظهر، در حال حاضر اختلاف بین قیمت دلار در صرافی ملی و دلار نیمایی تنها حدود هزار تومان است. آیا ممکن است دولت قصد داشته باشد با نزدیک کردن این دو نرخ به هم دلار را تک نرخی کند؟

حسینی هاشمی در پاسخ به این سوال می‌گوید: دولت حتی اگر به دنبال تک نرخی کردن ارز هم باشد موفق نخواهد شد چون آنجایی که لازم است ارز تک نرخی شود در بحث دلار چهار هزار و 200 تومانی است نه سنا و نیما. زیرا نرخ نیمایی نزدیک به واقعیت است. حذف ارز چهار هزار و 200 تومانی نیز به راحتی ممکن نیست چرا که عوامل زیادی پشت آن هستند.

به اعتقاد او، دولت می‌خواهد از بازار عقب نماند و ارزش را با قیمت بیشتری در نیما بفروشد پس قیمت را بالا می‌برد علاوه بر این صادرکنندگان هم با این وضع راحت‌تر می‌توانند ارزشان را بازگردانند.

او یاد آور می‌شود: یکی از عواملی که ارزها بازنگشت این بود که صادرکنندگان مجبور به فروش ارزشان در نیما بودند که با بازار آزاد اختلاف قیمت زیادی داشت. الا هم انگیزه‌ کاهش فاصله قیمت این است که صادرکنندگان بتوانند ارزشان را برگردانند تا قیمت کاهش دلار پیدا کند.

حسنی هاشمی ادامه می‌دهد: ضمنا اگر بانک مرکزی بخواهد ارز خودش را در سامانه بفروشد بعید نیست که نرخ آن را با نرخ بازار آزاد یکی کند چرا که درست نیزدر فروش ارز دولتی ارزان فروشی کند تا رانت خواران سود ببرند.

تلاش برای کاهش تقاضا

چند روزی است که فاصله بین قیمت خرید و قیمت فروش در صرافی ملی زیاد شده و در هر بار تغییر نرخ سعی بر آن بوده که این فاصله بیش از دو هزار تومانی حفظ شود.

حسینی هاشمی علت این موضوع را احتمال افزایش نرخ در فاصله خرید و فروش ارز عنوان می‌کند و می‌گوید: این کار عاملی بازدارنده برای تقاضای ارز است.

منبع: تجارت نیوز