درحالی که رغبت شبکه بانکی به اعطای تسهیلات کاهش یافته است، شرایط تورمی و نااطمینانی اقتصادی کسب‌وکار تسهیلات گیرندگان هم بر این عدم تمایل دامن زده و موجب شده دریافت تسهیلات برای مردم عادی بسیار دشوارتر شود. البته در سوی دیگر برخی همچنان با یک امضای طلایی و با کمترین سختگیری تسهیلات میلیاردی می‌گیرند.
بررسی روند سپرده‌ها و تسهیلات در سه ماه ابتدای سال 99 نشان می‌دهد که از ابتدای سال 99 تا پایان خرداد( آخرین اطلاعات بانک‌مرکزی) شکاف مانده سپرده‌ها و تسهیلات بیشتر شده است. از همین رو به نظر می‌رسد تمایل بانک‌ها به اعطای تسهیلات کاهش یافته است، شاید به این علت که نرخ سود تسهیلات در واقع منفی است.
علت دیگر هم می‌تواند این باشد که میزان تقاضای پول از سوی سپرده‌گذاران برای سفته بازی بیشتر شده است، ترکیب سپرده‌ها تغییر یافته و سپرده‌های مدت‍‌دار به دیداری تبدیل شده است(رشد منابع دیداری در خرداد 99 نسبت به خرداد 98، 70 درصد و رشد منابع غیر دیداری 29درصد بوده است). بنابراین توان اعطای تسهیلات بانک‌ها کاهش یافته است.
در کنار دلایل متعددی که موجب کاهش رغبت شبکه بانکی به تسهیلات‌دهی شده است، شرایط تورمی در کنار شیوع کرونا نااطمینانی شدیدی در فضای اقتصادی کسب و کارها ایجاد کرده است. در شرایط نااطمینانی اقتصادی نیز احتمال بازگشت به موقع منابع از سوی وام‌گیرنده کمتر می‌شود. بنابراین با کاهش سطح اطمینان در اقتصاد همزمان هم از مقدار تسهیلات کاسته شده و هم وثایق محکم‌تری برای تسهیلات طلب می‌شود.
تاجایی که اخیرا اگر برای دریافت وامی با مبالغ خرد به شبکه بانکی مراجعه کرده باشید قطعا می‌دانید که مراحل دریافت وام برای مردم عادی هفت‌خوان رستم است.
ظاهرا برای دریافت هر وامی که اقدام کنید از وام ازدواج گرفته تا وام ودیعه مسکن و خرید کالا…سنگ‌هایی پیش پایتان می‌اندازند که یکی_ دو تا نیستند.
در ادامه گلایه تعدادی از مخاطبان را از شرایط سخت دریافت وام بانکی می‌خوانید:
«اینا فقط می‌خوان گزارش کار بدن که اره ما هم تو این بدبختی‌ها برای مردم وام ۵۰ میلیونی گذاشتیم. ولی از اون ور نمیگن که اینقدر شرایط سخت گذاشتن که کسی جرات نکنه سمت وام بره»
«این وام‌ها برای رانت خوارهاست برای مردم عادی که هزار بهانه و اما اگر میارن تا نتونی بگیری. من خودم برای وام ودیعه مسکن پیگیری کردم بعد کلی دوندگی گفتن مدرک شغلی نداری بهت نمی‌دیم به همین راحتی»
« من رفتم بانک ملت که شرایطش از همه این بانک‌ها بهتره، میگه باید واسه یه وام ۵۰ میلیونی به ازای هر ۱۵ میلیون یک ضامن بیاری و وام‌گیرنده حتما حتما شاغل باشه. یعنی ۴ نفر شاغل درگیر یه همچین وامی که حتی حدود ۷ میلیون اون هم بایستی تو حساب بمونه … بخدا از ناچاریه و هنوز بعد یک ماه نتونستم این شرایط رو جور کنم.»
«خجالت بکشید ۵۰ میلون تومان فقط پول ۱۰ تا کارتون تخم مرغ بیشتر نیست. مگه ۵۰۰ ملیون میخواین بدید که این همه قانون و ضامن. تازه مسخره ترش اینه که از همون وام باید یه مقداری سپرده کنی»
« وام ودیعه مسکن رو به ما حقوق بگیرا حتی با یک ضامن پرداخت نمیکنن، باید بدبختی خودتو ثابت کنی که حائز شرایط وام گرفتن بشی، از اونور بانک میگه تو خیلی بدبختی نمیتونیم بهت وام بدیم»
« اون از ودیعه مسکن که دولت طراحی کرده مثل ربا می‌مونه نمیشه برداشت اینم از وام‌های ازاد بانکی که الان ۶ماه تموم ده میلیون گذاشتم تو حساب بخاطر ضامن کلی دوندگی و ورق بازی. گیر دادن که نمیشه چون از استان دیگه قبول نداریم. در مشهد دریغ از یک کارمند که شناخت داشته باشیم وهمچنان پول تو بانک مونده و وام اخذ نشده و در حال دادن اجاره‌های سنگین »
« برای پنجاه میلیون سند یک میلیاردی میگیرن الانم که موقع دادن وام شده میگن یک کارمند هم میخوایم. من بخاطر این سند گذاشتم که رو به کسی نندازم. رو انداختن برای ضمانت واقعا ننگه وشرم آور…کاری میکنن دیگه باید قید وام رو بزنی»
« من درخواست وام خریدکالا ارجاع دادم. ولی متاسفانه بانک به نحوی روش دریافت روسخت گیرانه وبه قول یارو میگه سنگ میذاره جلو راهت که اصلا براتون مقدور نمیشه. درحقیقت یه نوع سرکارگذاشتن مردمه»
به نام مردم به کام دانه‌درشت‌ها
در سوی دیگر اما مسئولان بانکی یکی از مشکلات بزرگ اقتصادی و بانکی کشور را معضل مطالبات معوق می‌دانند درحالی که برخی از بانک‌ها بارها نسبت به افتتاح حساب برای بدهکاران دانه درشت بانکی اقدام کردند.
در واقع گرفتن وام از بانک اگرچه برای بسیاری از مردم فرآیندی دشوار، زمان‌بر و با ضمانت سخت‌گیرانه همراه است، برای برخی نه کمک خرج تولید و خرید خانه و لوازم بلکه به جیب‌زدن میلیاردها تومان پول است. در ادامه نظر تعدادی از مخاطبان که به این نوع تبعیض در نظام بانکی اشاره‌کرده‌اند را می‌خوانید:
«خدا لعنتتان کنه که واسه ی وام پنجاه میلیونی چه بر سر ملت بیچاره نمی‌ارید ولی همین بانک‌ها برای وام میلیاردی برای دانه درشت ها هیچ ودیعه‌ای نمیگیرند.»
« پارتی می‌خواد که نداریم. اگرپارتی داشتیم ملیاردی می‌گرفتیم بدون ضامن»
«چجوریه وام برای بقیه تا سقف خدامیلیارد ضامن نمی‌خواد؟ برای یه وام ۵۰ میلیونی که هیچ ارزشی نداره د وتا ضامن و هزار تا بهونه دیگه! عجب روزگاری شده»
« اینا فیلمشونه وگرنه به کسانی که سرشون به تنشون نمی‌ارزه میلیاردی و بدون همه‌چیز وام میدن. واقعا که گند زدن تو زندگی مردم»
« بگم ک هیچ‌وقت بانکدارها به نیازمندها وام نمیدن فقط وام برای ثروتمندهاست. خدا خیرشون نده»
منبع: تجارت نیوز