گسترش بیماری کووید ۱۹، مراسم ختم یا ترحیم مجازی را رونق داده است؛ مراسم متنوعی که قیمت‌های متفاوتی دارند؛ برای مثال از ۱۰۰ هزار تومان گرفته تا ۵ میلیون تومان.
کرونا هفت ماه است که زندگیمان را تحت تاثیر قرار داده، بسیاری از ما ناچار شده‌ایم عادت‌هایمان را تغییر دهیم و برخی روش‌های جدید نیز برای کارهای پیش از این معمولی، گسترش یافته‌اند.
در همین روزها که هرگونه ازدحام جمعیت در یک مکان، خطر ابتلا به ویروس کرونا را افزایش می‌دهد، برگزاری مراسم ختم و عزاداری برای عزیزان از دست رفته نیز به دغدغه تبدیل شده است. حالا برخی کسب و کارها تلاش می‌کنند به این دغدغه پاسخ دهند.
جستجو در اینترنت نام تعدادی از سایت‌های فعال در زمینه اجرای مراسم ختم مجازی را نشان می‌دهد. یکی از آنها در تماس تلفنی توضیح داد که مدت زمان برنامه یک ساعت است و می‌تواند به صورت عرفانی یا مذهبی اجرا شود.
مراسم، از تالار پذیرایی و با حضور یک خواننده و نوازندگان سازهای نی و دف پخش می‌شود. به گفته او، خواننده، اشعاری از مولوی و حافظ و تصنیف‌هایی از خوانندگان مشهور را اجرا می‌کند. مشخصات متوفی و اسامی صاحبان عزا نیز اعلام می‌شود.
خانواده متوفی می‌توانند پیش از موعد اجرای مراسم، عکس‌ها و فیلم‌هایی را نیز در اختیار این مجموعه قرار دهند که کلیپ‌هایی را برای پخش آماده کند. خود این تصاویر هم می‌توانند به همراه پیام‌های تشکر پخش شوند.
محدودیتی برای تعداد کاربران نیست
به گفته این شخص، شرکت‌کنندگان از سه طریق می‌توانند مراسم را تماشا کنند؛ اینستاگرام، وبسایت و لینکی کمکی که اگر دو راه اول مشکل پیدا کرد، برنامه از طریق آن پخش می‌شود. مجموعه تصویربرداری را هم با دو دوربین انجام می‌دهد.
مهمانان از طریق کیلک روی لینک ویژه هر مراسم، می‌توانند به پخش اینستاگرامی یا وب‌سایتی آن وارد شوند و پیام تسلیت هم بگذارند. محدودیتی نیز برای تعداد بازدیدکنندگان وجود ندارد؛ برای مثال در مراسم ختم مقامی که قبل از فوت بر اثر کرونا، در یکی از حوزه‌های اقتصادی مسئولیت داشت، 15 هزار نفر شرکت کردند.
هر مراسم چند؟
او هزینه مراسم را پنج میلیون تومان اعلام کرد. این مجموعه، مراسم معمول مذهبی، به همراه مداح را نیز برگزار می‌کند که محل پخش آن مسجد و هزینه آن چهار میلیون تومان است.
آیا امکان دعوت از مداح مورد نظر خانواده متوفی نیز وجود دارد؟ «بله، 500 هزار تومان که هزینه مداح است، از کل مبلغ کسر می‌شود و باید مبلغ درخواستی فرد مورد نظر خود را به او بپردازند؛ برای مثال ممکن است مداح معروفی یک میلیون و 500 تومان بگیرد و مداحی دیگر کمتر.»
مراسم معمولی‌تر و هزینه کمتر
یکی دیگر از کسب و کارهای فعال در حوزه ختم مجازی، مراسم ساده‌تری برگزار و هزینه کمتری نیز دریافت می‌کند. به گفته فردی که در این مجموعه به تماس من پاسخ داد، خانواده متوفی می‌توانند دو نوع خدمت ویژه و استاندارد را دریافت کنند.
مراسم ویژه به این صورت است که نام و مشخصات متوفی در وبسایت درج می‌شود و امکان نمایش دو ویدئو زنده و ضبط شده وجود دارد. اسم و در صورت تمایل، عکس خانواده‌های برگزارکننده مراسم نیز در صفحه مربوطه نمایش داده می‌شود.
تقدیم هزینه استند گل به انجمن‌های خیریه
به گفته او، حضور در این مراسم از طریق هر دستگاهی که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشد، امکان‌پذیر است. نام بازدیدکنندگان نیز در بخش تالار ثبت می‌شود (آنها می‌توانند پیام تسلیت خود را نیز ارسال کنند.) البته این مجموعه معمولا به خانواده متوفی توصیه می‌کند که با لپ‌تاپ وارد این مراسم مجازی شوند تا تسلط بیشتری بر بخش تالار داشته باشند و نام همه کسانی را که به جمع کاربران اضافه می‌شوند، به راحتی ببینند.
مهمانان می‌توانند گل‌هایی را نیز برای تقدیم ارزش معنوی آنها به روح متوفی انتخاب کنند؛ به این معنا که هزینه هر استند گلی را که فرد برمی‌گزیند، به حساب انجمن‌های خیریه می‌رود. اسامی این مراکز و حوزه فعالیت آنها، برای مثال حمایت از بیماران سرطانی یا دانش‌آموزان و دانشجویان نیازمند، در سایت مشخص شده است.
هر پیام تسلیت؛ 14 هزار تومان
به گفته او، هزینه مراسم ویژه 149 هزار تومان هست. البته اگر برگزارکنندگان بخواهند ارسال پیام برای مهمانان رایگان باشد، 50 هزار تومان به این مبلغ افزوده می‌شود؛ در غیر این صورت هر فرد برای درج تسلیت، باید 14 هزار تومان پرداخت کند.
اگر برگزارکنندگان مراسم، تمایلی به انتشار پخش ویدئو نداشته باشند، 50 هزار تومان از هزینه کاهش می‌یاید؛ آنها در واقع خدمات استاندارد را دریافت کنند که شامل پخش فایل صوتی می‌شود. این فایل می‌تواند آیه‌های قرآن، مداحی یا موزیک دف و نی باشد.
فرد پاسخ دهنده توضیح داد که برنامه می‌تواند کاملا اینترنتی برگزار شود، اما بعضی خانواده‌ها علاقه‌مند هستند که مراسمی را در خانه برگزار و تصاویر آن را پخش کنند. در این صورت می‌توانند مداح نیز داشته باشند که هزینه دعوت از او، با خود آنهاست. با تنظیمات خاصی روی موبایل، امکان پخش زنده مراسم نیز وجود دارد.
هزینه‌ها سقف ندارد
مجموعه‌های دیگری نیز در حوزه برگزاری ختم مجازی فعالیت می‌کنند که گشتی در سایت‌های آنها نشان می‌دهد خدمات مشابه و مواردی را چون دعوت از بازماندگان، دوستان و آشنایان در فضای مجازی، تهیه پوستر و بنر دیجیتال، ضبط کلیپ برای خوشامدگویی به میهمانان توسط بازماندگان (یا اجرای زنده آن) و حضور سخنران و عرض تسلیت، ارائه می‌کنند.
در مورد هزینه‌ها نیز برخی رسانه‌ها به قیمت‌های متنوع دیگری اشاره کرده‌اند که برای مثال از 400 یا 800 هزار تومان آغاز می‌شود. با توجه به اینکه هر خدمتی به خواست خانواده متوفی می‌تواند به مراسم افزوده شود، هزینه نهایی سقف مشخصی ندارد (خبرگزاری مهر).
این روزها، برگزاری مراسم حضوری توصیه نمی‌شود و مقامات رسمی، پرسه‌های عزاداری را یکی از دلایل گسترش ویروس کرونا می‌دانند. از آن سو خانواده افراد متوفی نیز برای آرامش بیشتر، نیاز به همدردی و تسلی خاطر دارند. در این شرایط، شاید برگزاری مراسم مجازی بتواند راه‌حل میانه‌ای برای موضوع باشد؛ هر چند برخی نگرانند چشم و هم‌چشمی به اینگونه برنامه‌ها نیز ورود پیدا کند و هزینه‌ها را به ارقام آنچنانی برساند.
تجارت نیوز