بلومبرگ در گزارشی نوشت: صندوق بین‌المللی پول، با وجود مخالفت‌های دولت ترامپ، می‌تواند وام درخواستی ایران را پرداخت کند؛ نکته اینجا است که آیا این صندوق بین‌المللی اراده کافی برای انجام این کار را دارد یا نه.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، بلومبرگ در نوشتاری با عنوان «صندوق بین المللی پول چگونه می‌تواند به رغم مخالفت‌های واشنگتن به ایران کمک کند» افزود: در این میان روش‌هایی برای رفع نگرانی‌های آمریکا در مورد دسترسی جمهوری اسلامی به کمک‌های مالی وجود دارد. اپیدمی ویروس کورنا اقتصاد ایران را به خطر انداخته است. این کشور مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه در سراسر جهان که شاهد کاهش درآمدهای صادراتی بوده‌اند، با بحران تراز پرداختی روبرو است به ویژه این مشکل پس از سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ افزایش داشته است.

«برایان هوک» رییس گروه اقدام ایران فاش کرد که دولت ترامپ دسترسی جمهوری اسلامی به ۹۰ درصد ذخایر ارزی خود را محدود کرده و حتی در شرایطی که ایران قادر به دستیابی به این وجوه باشد، تهیه تجهیزات پزشکی دشوار است. «جان اسمیت» رییس پیشین دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری هم در این خصوص گفت: تحریم‌های آمریکا احتمالا بسیاری از شرکت‌ها را از صادرات دارو و تجهیزات پزشکی به ایران منصرف کرده است.

در این شرایط ایران برای مدیریت این بحران و سهولت واردات تجهیزات پزشکی، از ابزار سریع مالی صندوق بین المللی پول وام اضطراری ۵ میلیارد دلاری درخواست کرده؛ ابزاری که از طریق آن ۵۰ میلیارد دلار اعتبار در اختیار کشورهای کم درآمد و در حال توسعه‌ای قرار می‌گیرد که تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا با چالش تراز پرداخت مواجه شده‌اند.

اگرچه ایران آخرین بار ۶۰ سال پیش از صندوق بین المللی پول وام دریافت کرده، اما رابطه خوبی با صندوق حفظ کرده است.

اما به نظر می‌رسد ایالات متحده قصد دارد مانع دسترسی ایران به این وام درخواستی شود. سهم رای ایالات متحده تنها حدود ۱۶ و نیم درصد است و این بدان معناست که این کشور فاقد حق وتو در هیات مدیره صندوق بین المللی پول است، اما واشنگتن حتی اگر قادر به وتوی وام ایران نباشد، می‌تواند از قدرت تحریم‌های خود برای خرابکاری در پرداخت این وام استفاده کند.

از سوی دیگر، اتحادیه اروپا گفته است که از درخواست ایران پشتیبانی می‌کند و از دولت ترامپ خواسته شرایط را برای پرداخت این وام به تهران تسهیل کند. در این میان بی‌تردید دولت ترامپ در پی راهی برای توجیه آن است که وام پرداختی به ایران ممکن است به جای هزینه برای مقابله با کرونا صرف برطرف کردن نیازهای مالی کشور شود.

راه های پیش روی صندوق بین المللی پول برای پرداخت وام به ایران

اما صندوق بین المللی پول می‌تواند برای رفع نگرانی‌های دولت ترامپ اقداماتی انجام دهد؛ نخست آنکه این نهاد می‌تواند دلار را حذف کرده و وام ایران را به یورو پرداخت کند به ویژه آنکه اتحادیه اروپا تأمین کننده اصلی کالاهای پزشکی برای ایران است، تهران هم می‌تواند این اقدام را بپذیرد.

دوم، وام را می‌توان در حساب بانک مرکزی ایران در اروپا نگهداری کرد. این بدان معنی است که وام مذکور در سیستم مالی اروپا هزینه می‌شود و بنابراین هزینه کرد این وام تحت نظارت ناظران انجام شود تا از هرگونه سوء استفاده احتمالی ممانعت گردد. ضمن آنکه دولت ترامپ خود سیستم مشابهی را به عنوان بخشی از تجارت بشردوستانه و از طریق سوییس در ماه فوریه (بهمن) راه‌اندازی و اجرا کرده است که به بانک مرکزی ایران این امکان را می‌دهد از دارایی‌ها در سوییس در قبال پرداخت صادرات بشردوستانه توسط شرکت‌های سوییسی استفاده کند.

مقامات واشنگتن می‌دانند که وام به ایران می‌تواند کم خطر باشد و آنچه دولت ترامپ در پی ممانعت از آن می‌باشد، یک شکست سیاسی است. بدین منظور، صندوق بین المللی پول می‌تواند به دنبال روش دیگری برای تأمین حمایت مالی باشد؛ به عنوان مثال این نهاد می‌تواند با ایجاد امکان فروش برخی دارایی‌های ایران در صندوق به یک کشور ثالث مانند یک کشور اروپایی، دسترسی ایران را به ارزهای رایج خارجی بیشتر کند.

در این سناریو، صندوق بین المللی پول بخشی از دارایی‌های ۱.۵۵ میلیارد دلاری ایران در این نهاد را به خریدار واگذار می‌کند و در ازای آن مبلغی به صورت یک ارز خارجی مانند یورو به ایران پرداخت می‌شود تا به حساب بانک مرکزی ایران که در خارج نگهداری می‌شود واریز گردد.

وجوه مذکور مطابق همان اقدامات نظارتی که در بالا توضیح داده شد، هزینه می‌شوند و چنین معامله‌ای نیازی به تصویب هیات رییسه صندوق بین المللی پول ندارد.

اما سوال دیگر این است که با وجود ممکن بودن چنین روشی، آیا صندوق بین المللی پول اراده‌ای برای انجام این کار دارد؟

ایرنا