طی چند هفته گذشته و با گسترش ویروس کرونا در غرب، روند شاخص بورس در دو کشور چین و آمریکا معکوس شده است. درحالی‌که در اوایل فوریه بازار سهام در چین در وضعیت سقوط قرار داشت، حالا بورس این کشور بهترین عملکرد را در میان سایر کشورهای جهان دارد. اما این رونق بازار چین تا چه زمانی ماندگار است؟
از زمان شیوع ویروس کرونا تا به امروز، بازارهای سهام در نقاط مختلف جهان با تغییرات غیرقابل پیش‌بینی مواجه بوده‌اند. این تغییرات به قدری فاحش بوده‌اند که انگار از روزهای ابتدایی ماه فوریه تاکنون زمان زیادی می‌گذرد.
به نقل از اکونومیست، کنترل ویروس کرونا در چند هفته اخیر موجب شد بازار سهام این کشور بهترین عملکرد را در میان سایر کشورهای جهان داشته باشد. این در حالی است که تا شش هفته قبل، بازار سهام در این کشور در وضعیت بدی به‌سر می‌برد.
در روزهای ابتدایی فوریه، تمام نگرانی‌های مربوط به شیوع ویروس کرونا به کشور چین محدود می‌شد؛ چرا که ۹۹ درصد از مبتلایان به این ویروس در چین بودند. تنها هفت مورد در آمریکا و دو مورد در ایتالیا دیده شد.
هنوز حتی هیچ نام پزشکی بر روی ویروس گذاشته نشده بود. کمتر از شش هفته بعد، دانشمندان آن را کویید-۱۹ نامگذاری و از آن تحت عنوان یک بیماری اپیدمی یاد کردند.
در اواسط ماه مارس، حالا مردم ایتالیا تحت سخت‌ترین قرنطینه‌ها هستند. ویروس با سرعت هرچه‌تمام‌تر در آمریکا در حال گسترش است.
برعکس در چین وضعیت تغییر کرده و اوضاع رو به بهبود است. فعالیت‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی از سر گرفته شده و شیوع ویروس تا حد قابل توجهی مهار شده است.
در عین حال وضعیت در بازارهای مالی هم معکوس شده است.
در اوایل فوریه بازار سهام در چین در وضعیت سقوط قرار داشت و بدترین عملکردها به بورس این کشور مربوط می‌شد. افت بازار سهام در چین پس از آن آغاز شد که در ۲۰ ژانویه رسانه‌ها به‌طور رسمی اعلام کردند که این بیماری از انسان به انسان منتقل می‌شود.
در طول این مدت، بورس آمریکا به صعودهای روزانه خود ادامه می‌داد و در بالاترین سطوح تاریخی قرار داشت. این روزها اما طولانی‌ترین دوران رونق بورس ایالات متحده، متوقف شده است.
طی دو ماه گذشته بازده اوراق قرضه در چین به‌طور مداوم کاهش یافته است.
شاخص CSI 300 در چین که فهرستی از سهام سیصد شرکت بزرگ این کشور محسوب می‌شود، از ابتدای ژانویه تاکنون تنها پنج درصد کاهش یافته است.
در مقایسه با شاخص بورس در دیگر کشورهای ثروتمند اما این میزان از افت ناچیز است.
حتی علی‌رغم رشد بورس آمریکا پس از سخنرانی دونالد ترامپ در روز جمعه، بازار سهام در این کشور از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون افت ۱۵ درصدی را تجربه کرده است.
همچنین شاخص ChiNext که فهرستی از سهام شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در چین را شامل می‌شود و شاخصی مشابه نزدک (Nasdaq) در آمریکاست، از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ۱۰ درصد رشد کرده است.
تصویر زیر عملکرد روزانه شاخص‌های بورس در کشورهای مختلف را از ۲۳ ژانویه تا ۱۳ مارس نشان می‌دهد:
پرسشی که مطرح می‌شود اما این است که این عملکرد مثبت بورس چین چقدر منطقی است؟
مشخص است که نگرانی‌ها از گسترش کرونا به‌ویژه تحت تاثیر اقداماتی که دولت‌ها برای مقابله با آن به‌کار بسته‌اند (از جمله قرنطینه و تعطیلی کارخانه‌ها)، از مهم‌ترین دلایل افت بازار سهام در آمریکا و اروپا بوده است.
در چین اما این روند در جهت دیگری حرکت می‌کند. کارخانه‌ها و رستوران‌ها در حال ازسرگیری فعالیت‌های خود هستند. سرمایه‌گذاران چینی همردر چند ماه ابتدایی سال تصمیم‌های جدی نمی‌گیرند و برای ماه‌های بعد منتظر می‌مانند. بسیاری انتظار دارند که دولت محرک‌های بیشتری را بهبود بازارهای مالی در نظر بگیرد.
اما عملکردِ بهتر بازار سهام در چین در مقایسه با دیگر کشورها تا چه زمانی دوام خواهد آورد؟
تا پیش از سقوط بورس آمریکا، نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها در شاخص S&P 500 حدود ۲۵ بود. این رقم در حال حاضر به ۱۸ کاهش یافته اما همچنان در مقایسه با استانداردهای تاریخی قدرتمند است.
در مقابل، نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها در شاخص CSI 300، مدت‌هاست که ۱۴ باقی مانده است.
ارزش سهام آمریکا طی یک دهه گذشته سه برابر شده، اما ارزش سهام در چین با ارقام سال ۲۰۱۰ یکسان است.
چین در معرض این تهدید وجود دارد که حتی علی‌رغم کنترل‌های بسیار سختگیرانه، ویروس کرونا بار دیگر از سایر کشورها به چین وارد شود.
نویسنده اکونومیست در ادامه به بازده اوراق قرضه در چین اشاره می‌کند که طی دو ماه گذشته به‌طور مداوم کاهش یافته و در نزدیکی پایین‌ترین رکورد خود قرار دارد.
این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران این بازار که البته محتاط‌تر از فعالان بورس هستند، بر این باورند که رشد اقتصادی چین حتی با مهار کامل ویروس کرونا هم ضعیف باقی خواهد ماند؛ چرا که مشکلات موجود در سایر نقاط جهان به چین هم آسیب می‌رساند.
این آسیب از سه منظر قابل شناسایی است. اول آنکه صادرات چین به دیگر کشورها کاهش می‌یابد.
دوم آنکه اختلال در روند تولید در کشورهای جهان به‌ویژه آلمان و کره جنوبی، زنجیره تامین را که چین نقش پررنگی در آن دارد، با مشکل مواجه می‌کند.
سوم آنکه، در حال حاضر چین در معرض این تهدید وجود دارد که حتی علی‌رغم کنترل‌های بسیار سختگیرانه، ویروس کرونا بار دیگر از سایر کشورها به چین وارد شود.
واقعیت این است که بیماری‌های همه‌گیر هیچ احترامی برای مرزها قائل نیستند.
تجارت نیوز