گزارشی از روند پرداخت نرخ سود سپرده و تفاوت نرخ در بانک ها

درحالی که پیشتر برخی از بانک ها با استفاده از روش هایی مانند استفاده از صندوق های سرمایه گذاری در بورس، مصوبه شورای پول و اعتبار برای تعلق حداکثر سود 15 درصد به سپرده های بلند مدت عادی یک ساله را دور می زدند اما این روزها برخی از بانک ها علنا حساب های سپرده سرمایه گذاری بلند مدت با سودهای بالاتر از 18 تا 20 درصد را برای مشتریان بازمی کنند، این درحالی است که براساس مصوبه شورای پول واعتبار در سال 95 ، نرخ سود سپرده های عادی یک ساله 15 درصد تعیین شده بود. اگرچه سال گذشته پس از افزایش تورم ناشی از جهش نرخ ارز، رئیس کل بانک مرکزی، سود سپرده بالای 20 درصد را خط قرمز بانک مرکزی دانست تا به این ترتیب عملا با نرخ سود تا 20 درصد نیز موافقت کرده باشد.بررسی میدانی حکایت از آن دارد که این بانک ها با ارائه بهانه هایی مانند خصوصی بودن و سرمایه گذاری در طرح های سودده اقتصادی درعمل از مصوبه شورای پول و  اعتبار تخطی می کنند.

برای بررسی بیشتر به یکی از شعب بانک آینده در ورودی یکی از خیابان های فرعی پایتخت می رویم، از متصدی بانک درباره شرایط باز کردن حساب سپرده 50 میلیونی می پرسیم، می گوید که ما به سپرده های بلند مدت یک ساله سود 20 درصدی می دهیم به شرط این که تا یک ماه برداشت نکنند ولی بعد از یک ماه در صورت برداشت نرخ 20 درصد باقی می ماند. این در حالی است که شرایط در بانک پارسیان اندکی متفاوت است، سپرده یک ساله ویژه این بانک نرخ 19 درصدی دارد به شرط این که تا دو ماه به سپرده دست نزنید اما سپرده یک ساله عادی این بانک نیز نرخ 19 درصدی دارد اما درصورت برداشت بعد از یک ماه نرخ آن به 10 درصد کاهش می یابد.

در بانک ایران زمین نیز شرایط مشابهی حاکم است. به شعبه ای خلوت در حاشیه یکی از میدان های اصلی شهر می رویم، متصدی بانک می گوید که 20 میلیون سپرده را به صورت عادی با سود 20 درصدی درقالب یک حساب سرمایه گذاری عادی بازمی کند. می پرسیم اگر وسط کار بخواهیم حساب را ببندیم، نرخ سود چقدر می شود؟ پاسخ می دهد: 19درصد. این درحالی است که برخی از بانک ها در صورت بستن زودهنگام حساب بلند مدت یک ساله، نرخ سود آن را به حساب های کوتاه مدت یعنی 10 درصد تقلیل می دهند. به این متصدی بانک می گویم که چرا شرایط شما متفاوت از دیگر بانک هاست؟  پاسخ می دهد: شما اگر 20 میلیون تومان پول داشته باشید با شرایط یکسان، پولتان را در بانک ملی سپرده گذاری می کنید یا بانک ایران زمین؟ می گویم: خب معلوم است بانک ملی. می گوید: «ما باید تفاوتی با بانک های دولتی داشته باشیم»؛ البته تفاوت داشتن نباید موجب شود که مصوبه بالاترین مرجع نظام پولی کشور دور زده و نقض شود.

حساب های بلندمدت 18 درصدی 

برخی از بانک ها نیز حساب های بلندمدت عادی یک ساله را با نرخ سود 18 درصد بازمی کنند. بانک سرمایه از جمله آن هاست که حساب سپرده عادی یک ساله را بدون اتکا به بازار سرمایه یا طرح خاصی و بدون هیچ قید و شرطی به نام افراد باز می کنند. این نکته را متصدی یکی از شعب این بانک در میدان فاطمی تهران به گزارشگر ما می گوید و می افزاید: این حساب هیچ نام خاصی ندارد و یک حساب عادی بلندمدت سالیانه است. این درحالی است که برخی از بانک های دیگر به صورت محدود و موقت چنین حساب هایی را بازمی کنند. مثلا بانک ملت حساب گواهی سپرده با سود 18درصد را به مدت شش روز از 16 بهمن ماه دایر کرده است و پس از این مدت، دیگر نمی توان با چنین نرخی حساب باز کرد و در خارج از بازه زمانی یاد شده نرخ آن 15 درصد خواهد شد.حتی درصورت برداشت یا بستن حساب هم نرخ سود به 10 درصد تقلیل می یابد.

در بانک اقتصاد نوین هم شرایط مشابهی حاکم است با این تفاوت که سود حساب های بلندمدت یک ساله 18 درصد است اما درصورت بازکردن حساب در صندوق سرمایه گذاری این بانک، نرخ سود بین 16 تا 19 درصد متفاوت است.

بانک شهر نیز برای سپرده های عادی یک ساله نرخ 18 درصد می دهد مشروط به این که تا دو ماه به سپرده دست نزنید اما درصورت برداشت زودتر از دو ماه نرخ سود به 10 درصد کاهش می یابد. البته متصدی شعبه این بانک به خبرنگار ما می گوید: نوعی صندوق سرمایه گذاری در بازار سرمایه نیز تحت نظر این بانک وجود دارد که طی دوسال گذشته نرخ سود 20 درصدی به مشتریان داده است، گرچه نرخ سود تضمینی آن 18 درصد است.

سوددهی طرح ها، بهانه دور زدن قانون

بانک کشاورزی نیز از دیگر بانک هایی است که با عنوان سپرده میلاد، سود 18 درصدی به سپرده گذاران می دهد. از متصدی این بانک می پرسم که روال عادی بانک ها برای سود سپرده 15 درصد است وبرای نداشتن شبهه{شرعی و قانونی} چه باید کرد که پاسخ می دهد: بانک کشاورزی پول های سپرده گذاران را در طرح های کشاورزی سودده مانند سلف خری برنج یا زعفران یا پرورش آبزیان و...سرمایه گذاری می کند که حتما برای بانک چنین سودی را دارد ، بنابراین مشکلی به لحاظ شرعی وجود ندارد.

سپرده های 15 درصدی هم هنوز هستند

دراین میان متصدی یکی از شعب بانک انصار که به تازگی در حال ادغام در بانک سپه هستند با مراجعه گزارشگر ما و جست وجوی سپرده گذاری با نرخ سود بالا می گوید که امکان جذب سپرده با نرخ سود بالاتر از 15 درصد نداریم، می پرسم آیا دلیل این مسئله به موضوع ادغام بازمی گردد که پاسخ منفی است و می گوید چنین طرح هایی در گذشته داشته ایم ولی الان سقف اعتباری آن تمام شده است و تنها سپرده بلندمدت یک ساله با نرخ سود 15 درصد بازمی کنیم.

بانک صادرات نیز تنها با نرخ سود 15 درصد سپرده عادی سالیانه باز می کند اما هنوز در قالب طرح صندوق سپرده پایدار که نوعی صندوق سرمایه گذاری بازار سرمایه است، سپرده با نرخ 20 درصد جذب می کند و عملا این جا هم مصوبه شورای پول و اعتبار دور زده می شود.

شیوه دور زدن در برخی از بانک های دولتی

بانک ملی ایران نیز که جزو قدیمی ترین بانک های دولتی کشورمان است، در صورتی که میزان سپرده از 50 میلیون تومان بگذرد، سود 18 درصدی به سپرده گذار پرداخت می کند. متصدی شعبه این بانک به گزارشگر ما می گوید: این سود مربوط به صندوق های سرمایه گذاری نیست بلکه به سپرده های یک ساله بالای 50 میلیون تومان تعلق می گیرد ولی سپرده های یک ساله زیر 50 میلیون تومان سود 15 درصدی دریافت می کنند. وضعیت در بانک سپه متفات است. دراین بانک منوط به این که رقم سپرده از 300 میلیون تومان بگذرد، سود 19 درصدی به حساب تعلق می گیرد.این هم یک حساب سپرده یک ساله می خواهد و صندوق نیست. البته به گفته یکی از متصدیان شعب بانکی در بانک سپه قرار است طی چند روز آینده که سررسید اوراق مشارکت این بانک فرا می رسد، اوراق مشارکت جدید با نرخ سود 18 درصد بین متقاضیان توزیع شود.

منبع: خراسان