مصرف مواد غذایی بیشتر و متنوع‌تر رابطه زیادی با توسعه پیدا کرده است. هر چه کشورها در جریان مدرن‌سازی، توسعه بیشتری پیدا می‌کنند سبک زندگی و رژیم غذایی‌شان هم تغییر می‌کند. این رویه در نیم قرن گذشته در ایران هم تجربه شده است. به‌ طوری که تا نیم‌ قرن گذشته برنج به‌ مثابه یک خوراک همیشگی، سر سفره‌های ایرانی حاضر نبود و مصرف آن عمدتا به اعیاد و مهمانی‌ها محدود می‌شد. البته طبقه ثروتمند از این قاعده مستثنی بود اما بخش بزرگی از جامعه ایرانی‌ فقط در مراسم‌ خاص برنج می‌خوردند و اصطلاح لباس پلوخوری از همین جا شهره شده اما اکنون در فرآیند توسعه جهانی، برنج به یک ماده غذایی پرمصرف در ایران تبدیل شده است.

مطابق تازه‌ترین گزارش‌های جهانی این تغییر رویه در مصرف خوراکی‌ها و تغییر در رژیم غذایی ملل همچنان ادامه دارد. بر اساس تازه‌ترین پیش‌بینی‌ها در یک دهه آینده سفره ایرانی‌ها دوباره تغییرات جدیدی را به‌ خود خواهد دید. گزارشی که سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) با همکاری یکدیگر تهیه و تدوین کرده‌اند نشان می‌دهد تا یک دهه آینده تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایی تحت‌ تأثیر پیشرفت تکنولوژی در دنیا افزایش خواهد یافت. بر همین مبنا در حجم مصرف مواد و محصولات کشاورزی در دنیا تغییراتی پدید خواهد آمد. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.

مطابق این پیش‌بینی، برنج همچنان بر سر سفره ایرانیان خودنمایی خواهد کرد و دست‌ کم تا ۱۰ سال آینده یعنی سال ۲۰۲۸ میلادی مقدار مصرف برنج در ایران همچنان رو به رشد خواهد بود اما در مقابل مصرف روغن و شکر در ایران کاهش خواهد یافت.

مصرف بیشتر لبنیات

گزارش دو سازمان‌جهانی، یعنی فائو و همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نشان می‌دهد محصولات لبنی تازه در ۱۰ سال آینده به یکی از پرمصرف‌ترین محصولات در ایران تبدیل خواهد شد. هم‌اکنون سالانه ۵۶۵ هزار تن محصولات لبنی در ایران تولید می‌شود و هر نفر سالانه ۷کیلوگرم محصولات لبنی استفاده می‌کند که این مقدار در یک دهه آینده به هر نفر ۷.۷ کیلوگرم خواهد رسید.

طبق این گزارش مقدار تولید شیر که هم‌اکنون ۶.۵میلیون تن است تا ۱۰ سال دیگر به ۷.۸ میلیون تن خواهد رسید و مصرف آن هم که در تولید محصولات لبنی نقش دارد به همین میزان افزایش خواهد یافت.

تخمین‌های این دو نهاد جهانی نشان می‌دهد در کنار افزایش مصرف شیر و لبنیات، مصرف شیرخشک بدون چربی هم در ایران تا ۱۰سال آینده دست‌ کم هزار تن افزایش خواهد یافت. هم‌اکنون سالانه ۵ هزار تن شیر خشک در ایران استفاده می‌شود که این مقدار تا سال ۲۰۲۸ میلادی به ۶ هزار تن خواهد رسید. با وجود این، مقدار مصرف پنیر در ایران تا ۱۰ سال آینده کمتر خواهد شد. این پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد مقدار مصرف پنیر از ۲۵۹ هزار تن به ۲۵۰ هزار تن در سال خواهد رسید که نشان‌دهنده کاهش سرعت مصرف پنیر تا یک دهه آینده است.

مصرف بیشتر گوشت گوسفند

گزارش فائو و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD) نشان می‌دهد مقدار تولید گوشت در ایران تا سال ۲۰۲۸ میلادی از ۳ میلیون تن در سال به ۳.۶ میلیون تن خواهد رسید و به همین میزان مقدار مصرف گوشت هم تحت‌ تأثیر رشد جمعیت افزایش خواهد یافت اما در یک دهه آینده  سرعت مصرف گوشت گاو، گوساله و مرغ در ایران کاهش خواهد یافت. البته در مقابل، سرعت مصرف گوشت گوسفند رشد خواهد کرد.

این برآوردها نشان می‌دهد سرعت مصرف گوشت گوساله به مقدار کمی کاهش پیدا می‌کند اما در مقابل مصرف گوشت مرغ به‌مراتب با سرعت بیشتری کاهش خواهد یافت. مطابق محاسبات انجام شده سرعت رشد مصرف گوشت مرغ در میان خانواده‌های ایرانی از ۳ به ۱.۷ درصد کاهش خواهد یافت که نشان می‌دهد در یک دهه آینده تمایل ایرانی‌ها به استفاده از مرغ در خوراک‌شان کمتر  می‌شود.

از دیگر نکات قابل تامل در این گزارش، کاهش مصرف سرانه ماهی و غذاهای دریایی در ایران است. در این گزارش پیش‌بینی شده کشورهای دیگر جهان به‌دلیل افزایش محدودیت‌ها برای صید ماهی به سمت آبزی‌پروری حرکت می‌کنند و بخش عمده مصرف غذاهای دریایی در جهان، تا یک دهه آینده، شامل محصولاتی خواهد بود که از آبزی‌پروری به‌ دست می‌آید اما در ایران مقدار تولید و مصرف و صادرات محصولات دریایی کاهش خواهد یافت.

روزنامه همشهری