تولید ناخالص داخلی ایران با احتساب قیمت ثابت سال 1390، پس از چهار سال متوالی رشد مثبت، در سال 1397، به نیمه پایین نمودار رسید و کشور شاهد رشد منفی 4.9 درصدی بود و تولید ناخالص داخلی کشور در سال گذشته به رقم 2001 هزار میلیارد تومان تنزل کرد.

اما در رشد اقتصادی حدود 5- درصدی کشور در سال گذشته، سهم بخش «استخراج نفت و گاز طبیعی»، 3.1- واحد درصد و سهم دو بخش «صنعت» و «ساختمان» به ترتیب 0.8- واحد درصد و 0.1- واحد درصد بود.

علاوه بر این در سال 1397 ، بیشترین سهم از تولید ناخالص داخلی کشور در «گروه خدمات» ایجاد شده است. سهم این رشته فعالیت اقتصادی از کل تولید ناخالص داخلی در سال 1397 معادل 45 درصد بوده که نسبت به سال 1391، 3 واحد درصد کاهش یافته است.

همچنین ارزش افزوده (تولید ناخالص) گروه «صنعت» نیز طی سال 1397 نسبت به سال 1391 کاهش یافته است. سهم ارزش افزوده این گروه فعالیت از کل ارزش افزوده کشور (تولید ناخالص داخلی)، در سال 1391 معادل 21 درصد بوده که در سال 1397 به 19 درصد رسیده است. سهم بخش مسکن نیز طی این مدت با کاهش 1 واحد درصدی به 3 درصد طی سال 1397 رسیده است.

سهم ارزش افزوده گروه «استخراج نفت و گاز طبیعی» از مجموع ارزش افزوده (تولید ناخالص داخلی) در سال 1394 معادل 10.9 درصد رقم خورد و پس از آن روند افزایشی در پیش گرفت و در سال 1397 به 17.6 درصد رسید که لبته همچنان نسبت به رقم مربوط به سال 1391، 3 واحد درصد کمتر است.

در این بین، سهم گروه «کشاورزی» از کل ارزش افزوده کشور، طی این مدت با افزایش 2 واحد درصدی همراه بوده و به 8 درصد در سال 1397 رسیده است.

از تاثیر افت صادرات بر تولید ناخالص داخلی تا کاهش نگران کننده سرمایه‌گذاری

علاوه بر این با توجه به فرمول محاسبه تولید ناخالص داخلی بر اساس هزینه‌ها که متشکل از مجموع سرمایه‌گذاری‌ها، هزینه‌های دولت، هزینه‌های بخش خصوصی به علاوه تراز تجاری کشور است، عامل مسلط در کاهش تولید ناخالص داخلی سال 1397، افت قابل ملاحظه ارزش صادرات کالاها و خدمات است که کاهشی 13.5 درصدی را در سال گذشته ثبت کرد.

از سوی دیگر در سال 1397، میزان سرمایه گذاری کشور به قیمت ثابت سال 1390 با کاهش 5.6 درصدی همراه بوده است. بخش عمده‌ای از افت سرمایه گذاری کشور در این سال، ناشی از افت تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشین آلات بوده است که به قیمت ثابت سال 1390 ، افت 6.9 درصدی را داشته است.

همچنین تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ساختمان نیز افتی 4.5 درصدی را تجربه کرده است.

این یعنی بر مبنای این محاسبات، حدود منفی 4.1 واحد درصد از رشد اقتصادی منفی 4.9 درصدی سال 1397 به دلیل کاهش ارزش صادرات است.

از سوی دیگر به نظر می رسد روند سرمایه گذاری در کشور به ویژه سرمایه گذاری در زمینه ماشین آلات از وضعیت نگران کننده ای برخوردار است. طی 24 فصل، از سال 1392 الی 1397 رشد سرمایه گذاری (تشکیل سرمایه ثابت ناخالص) کشور در 14 فصل منفی بوده و میانگین رشد سالانه سرمایه گذاری طی شش سال اخیر منتهی به 1397، معادل منفی 3.8 درصد برآورد شده است.

به گزارش اتاق بازرگانی تهران، در سال 1397 نیز رشد سرمایه گذاری کشور منفی 5.6 درصد بوده و طی سه فصل انتهایی سال 1397، رشد سرمایه گذاری در زمینه ماشین آلات در روندی کاهنده، به ترتیب منفی 2.7 درصد، منفی 8.9 درصد و منفی 17.3 درصد گزارش شده که حاکی از تشدید رکود در بخش سرمایه گذاری مولد در بخش تولید است.

 تسنیم