متوسط یارانه پنهان مستقیمی که هر خانوار ایرانی سالانه دریافت میکند حدودا به ۱۰ میلیون تومان میرسد. در این بین متوسط دریافتی یارانه پنهان دهک دهم بیشتر از هفت برابر دهک اول است.
علاوه بر یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی که در هر ماه از سوی دولت پرداخت میشود، یارانههای غیر نقدی نیز شامل یارانه حاملهای انرژی، کالاهای اساسی و دارو به طور غیر مستقیم در اختیار جامعه قرار میگیرد.
در این بخش یارانه پنهان کالاهای اساسی، دارو، بنزین، گاز طبیعی و برق مستقیماً به خانوارها میرسد و در سایر یارانههای پنهان مانند نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز مایع و سوخت هوایی به دلیل اینکه بیشتر از طریق بنگاهها مصرف میشود به طور مستقیم برای خانوارها مورد محاسبه قرار نمیگیرند.
بررسی وضعیت یارانه پنهان بین دهکهای درآمدی از این حکایت دارد که متوسط یارانه پنهان مستقیم به ازای هر خانوار ایرانی فارغ از دهکهای درآمدی حدود ۱۰ میلیون تومان در سال و مجموعه یارانه پنهان مستقیم خانوار مستتر در حاملهای انرژی از جمله بنزین، برق، گاز و همچنین دارو و کالاهای اساسی حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است.
همچنین توزیع یارانه پنهان در دهکها نشان میدهد که متوسط دریافتی یارانه پنهان دهک دهم بیشتر از هفت برابر متوسط دریافتی دهک اول است و هر دهک دهم سالانه به طور متوسط از ۲۱ میلیون تومان یارانه پنهان مستقیم خانوار بهرهمند میشود، در حالی که هر خانوار دهک اول فقط سه میلیون تومان یارانه پنهان دریافت میکند.
آنطور که مسئولان سازمان برنامه و بودجه اذعان دارند این اعداد و ارقام نشان از توزیع ناعادلانه یارانه پنهان از جمله یارانه انرژی، کالاهای اساسی و دارو است که میتوان به آسانی به کمک یک نظام باز توزیع کارآمد و عادلانه مکانیزمهایی طراحی کرد که دهکهای پایین از این یارانه بیشتر بهرهمند شوند.
ایسنا