بازار سهام در جریان معاملات امروز جدی‌ترین افت خود را طی سال جاری تجربه کرد. شاخص این بازار که از ابتدای سال تا پایان دادوستدهای شنبه اخیر، بازدهی 26 درصدی را ثبت کرده بود، از روز گذشته در سراشیب اصلاح قرار گرفت و در آغاز معاملات امروز توام با دریافت سیگنال‌های منفی از بازار جهانی دچار افت بسیار شدید در بهای طیف گسترده‌ای از سهم‌ها شد. تشدید عرضه و تشکیل صف‌های طولانی فروش در غیاب خریداران نشان از هیجان بالای فروشندگان بورس تهران بود که سبب شد تا نماگر اصلی سهام بیش از 8 هزار واحد از اتفاع خود را از دست بدهد و به کانال 215 هزار واحد سقوط کند.

اصلاح یا شروع ریزش؟

بسیاری از تحلیلگران طی روزهای اخیر بر ضرورت اصلاح تاکید داشتند و صعود دسته‌جمعی قیمت‌ها را مایه نگرانی می‌دانستند. اگرچه بسیاری از سهم‌ها به پشتوانه عوامل بنیادی رشد کردند اما به تدریج و توام با ورود حجم انبوهی از پول‌های خرد رفتار توده‌وار در بازار شدت گرفت و برخی از سهم‌ها فراتر از محدوده ارزندگی معامله شدند. در این مدت، قیمت برخی از سهم‌ها به ویژه در صنایع کوچک‌تر در روندی بی‌وقفه و پرشتاب بین 50 تا 100 درصد رشد کرد. این در حالی بود که بخش عمده این روند ناشی از انتظار اهالی بورس از تاثیر اخبار مطلوب و پیش‌خور کردن رویدادهای مثبت آینده بود. اما مطابق تجربه های تاریخی، برخی از معامله‌گران در روند صعودی با وزن‌دهی بیش از حد به اخبار مثبت در معاملات مشارکت می‌کنند. در این موج فزاینده، پیوستن سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بورس هم مزید بر علت شد تا حرکت های توده‌وار فراگیرتر از قبل ادامه یابد.

اما چنانکه از روز گذشته مشاهده شد، فروشندگان با انگیزه حفظ سود کسب شده حضور پررنگ‌تری در سمت عرضه از خود نشان دادند. این روند در جریان دادوستدهای امروز با ریزش بازارهای سهام جهانی تشدید شد. در نتیجه قیمت سهام بورس تهران در قریب‌به‌اتفاق گروه‌ها با افت قابل ملاحظه‌ای همراه شد.

فشار فروش در بزرگ‌ترها

تشدید فشار فروش در کلیه سهام بورسی در مرحله نخست بیش از هر چیز متاثر از رشد سریع قیمت‌ها و ورود سرمایه‌های جدید و بعضا کم تجربه بود. این اتفاق که در گذشته نه چندان دور و در روندهای صعودی گذشته نیز مسبوق به سابقه بوده‌است و بارها در مورد آن در گزارش‌های نیمروز هشدار داده شده بود، با تسری پیدا کردن به سهام بزرگ‌تر و درگیر شدن سهام شاخص‌ساز منجر به سقوط شاخص کل شد.

تشدید فشار فروش با پررنگ‌تر شدن اخبار منفی ناشی از اتفاقات بیرونی و واکنش‌های غیراقتصادی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و نشانه‌های ترس در معاملات روزانه بیش از پیش به چشم می‌آمد. بنابر ذات بازار سهام که در روندهای صعودی اخبار منفی رنگ می‌بازد و در بازار منفی اخبار مثبت نادیده انگاشته می‌شود، امروز نیز شاهد تقویت و وزن‌دهی سرمایه‌گذاران به اخبار منفی و در راستای حرکت نزولی شاخص کل بودیم. اخباری مبنی بر تشدید جنگ تجاری، گمانه‌زنی‌ها در خصوص اقدامات آمریکا در خاورمیانه و مواردی از این دست همزمان با ترکیب سرمایه‌های کم تجربه به ریزش و تشدید سقوط قیمت‌ها تا مرز مجاز روزانه و تشکیل صف فروش‌ها در نمادهای مختلف از صنایع مختلف بورسی شد.

در نمادهای بزرگ‌تر و شاخص‌ساز، حقوقی‌ها فعالیت گسترده‌ای داشتند و خریدهای پرحجم و برچیدن صف‌های فروش به منظور حفظ قدرت نقدشوندگی و بازگشت بازار صورت گرفت. اما این خریدها قدرت لازم و متناظر با فروش‌های آبشاری سهام نداشت و بیشتر به تاثیر بیشتر قیمت افت قیمت پایانی بر ریزش شاخص کل منجر شد. تغییر 250 میلیارد تومانی خالص مالکیت از حقیقی به حقوقی در کنار کم جان بودن صف‌های فروش از یک سو و بررسی بیشتر اخبار نشان می‌دهد که چینی‌ها به مذاکرات بیشتر امیدوار هستند و وزیر خاریجه این کشور از اعزام تیم مذاکره کننده به آمریکا خبر داده است. از سویی مخالفت صریح ترامپ با مواضع جنگ طلبانه جان بولتون و عدم تایید رسمی خبر هراس‌انگیز منتشر شده در میانه ساعات معاملاتی بازار، سیاه‌نمایی نسبی فعالان بورسی ناشی از ترس حاکم را نشان می‌دهد که احتمال تعدیل آن در روزهای آینده وجود دارد. بنابراین احتمال برقراری تعادل نسبی در آینده نزدیک و با محوریت حمایت از سهام بزرگ‌تر کاملا وجود دارد.

منبع: دنیای بورس