آمریکاییها همواره در مقاطع مختلف به لحاظ کلی رویکرد ثابتی در قبال ایران داشتهاند و با تغییر دولتها فقط شیوه اجرای این سیاستها تغییر کرده است. از این روست که در دوران کلینتون و اوباما دموکراتهای آمریکایی سیاست مذاکره و گفتوگو با ایران را پیش گرفتهاند و از سوی دیگر در زمان بوش و ترامپ سیاست فشار، تحریم و به گفته خود مشت آهنین را اتخاذ کردهاند. این در حالی است که طی چهل سال گذشته سیاست ایران در دورههای مختلف تغییر نداشته و فقط در راستای برخی توافقات بینالمللی چون برجام به مذاکره با طرف آمریکایی پرداختهاند. نکته اینجاست که بسیاری از استراتژیستهای آمریکایی پس از چندین دهه به این امر اقرار میکنند که سیاست تغییر رژیم یا Regime change در ایران جواب نمیدهد و باید به فکر تعامل با ایران بود اما محافظهکاران جنگطلبی چون ترامپ، پمپئو و بولتون اساسا اعتقادی به تعامل ندارند و با اعمال مجدد تحریمها بر ایران، خروج از برجام و قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی عملا درصددند که فشارها را بر ایران گسترش دهند؛ غافل از این که دیگر نمیتوانند علیه ایران اجماع جهانی شکل داده یا قطعنامهای صادر کنند. از همین روست که تهدیدهای آنها نسبت به صفر کردن صادرات نفت ایران باورپذیر نیست و دموکراتهای آمریکایی نیز وعده دادهاند که اگر به قدرت برسند به برجام بازگشته و به تعهدات خود عمل خواهند کرد. همه اینها نشانگر دست بالای ایران در منطقه و فضای بینالمللی است.
برای بررسی علل و عوامل فشارهای آمریکا بر ایران، ادعای به صفر رساندن صادرات نفت ایران و رویکرد اروپاییها در این قبال، با رامین مهمانپرست، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه به گفتوگو پرداخته است که گزیده آن را در زیر میخوانید.
- واشنگتن به امید آن که بتواند تغییراتی در نظام ایران ایجاد کند دست به هر اقدامی میزند. آنها صراحتا مساله تغییر سیستم سیاسی در ایران را مطرح میکنند.
- آمریکاییها با اعمال تحریمهای نفتی به دنبال آن هستند که درآمدهای حاصل از فروش نفت جمهوری اسلامی ایران را مسدود کرده و آن را وسیلهای برای فشار بر تهران قرار دهند.
- همگان به خوبی میدانند که اگر امکان حذف صادرات نفت ایران از بازار انرژی دنیا وجود داشت، بدون شک آمریکاییها طی سالهای گذشته دست به چنین اقدامی میزدند. ایالات متحده با اعلام مسائلی از این دست به عنوان ابزاری در جهت جنگ روانی علیه مردم ایران استفاده میکند.
- ممکن است آمریکاییها تا حدودی بتوانند در مسیر صادرات نفت ایران وقفه ایجاد کنند اما به صراحت این مساله را مطرح میکنم که آنها هیچگاه نمیتوانند صادرات نفت ایران را به صفر برسانند. امکان حذف نفت ایران از بازار انرژی دنیا چیزی نزدیک به صفر است.
- به نظر میرسد تصمیمگیرندگان کاخ سفید در پی آن هستند که با محدودیتهای صادرات نفت باعث کسری بودجه و فشار بر اقشار مختلف مردم در ایران شده و با افزایش میزان نارضایتیها به دنبال افزایش تنشها در داخل کشور هستند.
- آمریکاییها با توجه به شرایط داخلی خودشان و همچنین شرایط منطقه و تنشهای بسیاری که دارد به خوبی میدانند که امکان آغاز شعلهور ساختن آتش جدیدی را در منطقه ندارند.
- مذاکرهای که تیم دونالد ترامپ و مشاورانش با ایران دنبال میکنند مذاکرهای که به دنبال تامین منافع دو طرف باشد نیست، بلکه مذاکرهای به معنای تسلیم بیقید و شرط ملت ایران بوده که بدون شک گوش شنوایی در ایران برای انجام چنین مدل مذاکرهای وجود ندارد.
آرمان