اگر بخواهیم حقوق مصوب وزارت کار را در نظر بگیریم، یک میهمانی خانوادگی ساده چیزی حدود یک‌سوم دستمزد کارگران و یک‌ششم دستمزد کارمندان را می‌بلعد و حالا به نظر می‌رسد که میهمانی گرفتن برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی دشوارتر از گذشته شده است.
پلو و مخلفاتش مظنه چقدر؟
میهمان‌نوازی ایرانی‌ها همیشه معروف بوده است و بسیاری از خانواده‌ها نه‌تنها تلاش می‌کنند که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد برای میهمانان‌شان فراهم کنند که گاهی در این میان اسراف‌های زیادی رخ می‌داد. حالا اما وضع متفاوت است و قیمت خوراکی‌ها بشدت افزایش یافته و اقشاری مثل کارمندان و کارگران اگر بخواهند یک میهمانی خودمانی ترتیب دهند، حداقل باید یک‌سوم حقوق‌شان را هزینه کنند.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران مواد غذایی در سال ٩٧ تورم بین ٣٤ تا ٤٠درصدی را تجربه کرده که تورم کمتر برای فقرا و تورم بیشتر برای ثروتمندان گزارش شده است. فرض کنید قرار است یک خانواده را میهمان کنید و برای خودتان و میهمانان‌تان که در مجموع ١٠ نفر می‌شوید، غذا تهیه کنید. قرار نیست خیلی هم ریخت‌وپاش کنید و می‌خواهید دو نوع غذا تهیه کنید.
اگر فرض را بر این بگیریم که قرار است در این میهمانی از غذاهای ایرانی استفاده کنید، برای ١٠ نفر حداقل باید ١٠ پیمانه برنج پخته شود. معمولاً هم که خانواده‌های ایرانی یک نوع برنج ساده تهیه می‌کنند؛ یک نوع برنج با مخلفات مثل زرشک‌پلو یا سبزی‌پلو. این روزها هم که برنج قیمت بسیار بالایی را تجربه می‌کند و اگر بخواهید برای میهمانی‌تان از برنج ایرانی استفاده کنید، برای هر کیلو برنج باید حداقل ١٨هزار تومان هزینه کنید.
اگر هر یک کیلو برنج را ٦پیمانه در نظر بگیریم، هزینه پخت دو مدل برنج برای یک میهمانی ١٠ نفره، ٣٦هزار تومان می‌شود. اگر قرار باشد کنار برنج ساده، زرشک هم داشته باشید، باید حداقل ٢٥٠ گرم زرشک تهیه کنید که الان با توجه به این‌که قیمت هر کیلو زرشک ٦٠هزار تومان است، باید ٣٠هزار تومان هم برای خرید زرشک هزینه کنید. با توجه به این‌که برای طبخ غذا در میهمانی‌ها به زعفران هم نیاز دارید، حداقل باید به اندازه ٢٥هزار تومان هم زعفران بخرید.
اگر بخواهید به جای زرشک‌پلو، باقالی پلو بپزید، برای یک کیلو برنج باید سبزی و باقالی هم بخرید که هزینه خرید سبزی مخصوص باقالی پلو و باقالی چیزی حدود ٣٠هزار تومان تمام می‌شود. بر این اساس شما تا همین جای کار اگر بخواهید دو نوع مدل غذا برای میهمانی‌تان بپزید، باید ١٢١هزار تومان خرج کنید. ضمن این‌که شما برای طبخ همه غذاهای‌تان به روغن نیاز دارید. در حال حاضر قیمت یک بطری روغن ٨٠٠ گرمی در بازار ١٠هزار تومان است. هزینه روغن به علاوه اقلام جزیی‌تر مانند پیاز، ادویه، سیب‌زمینی، رب گوجه‌فرنگی، سس‌های مختلف و آبلیمو و سبزیجات را در مجموع ٥٠هزار تومان در نظر می‌گیریم. با این حساب پخت دو نوع پلو و سالاد برای ١٠ نفر حدود ١٧٠هزار تومان تمام می‌شود.
گوشت و مرغ میهمانی‌تان چند درمی‌آید؟
رسیدیم به بخش اصلی و گرانقیمت میهمانی. این روزها قیمت مرغ، گوشت و ماهی سر به فلک گذاشته و البته که این اقلام از سفره‌های ایرانی حتی برای برگزاری یک میهمانی ساده قابل حذف نیستند. اگرچه بعد از گران و چند برابر شدن قیمت این اقلام، اتحادیه صنفی مربوط می‌گویند که مصرف این اقلام خوراکی بین خانواده‌های ایرانی کاهش داشته است، اما وقتی ایرانی باشید و میهمان داشته باشید، نمی‌توانید از خرید این اقلام صرف‌نظر کنید. خانواده‌ها معمولاً در این مواقع یا دو مدل خورشت درست می‌کنند یا این‌که مرغ، کباب و ماهی را جایگزین می‌کنند.
در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز بین ١٠٠ تا ١٢٥هزار تومان است. احتمالاً برای پذیرایی از ١٠ میهمان مجبورید بین یک و نیم تا دو کیلوگرم گوشت بپزید که بنابراین باید حداقل ٢٠٠هزار تومان گوشت بخرید.
اگر هم قصد پختن مرغ داشته باشید برای برگزاری میهمانی ١٠ نفره باید ٢ عدد مرغ بخرید. این روزها هم که مرغ هر روز افزایش قیمت دارد و اگر وزن هر مرغ را ٢ کیلوگرم در نظر بگیریم، باید حدود ٦٠هزار تومان هزینه کنید.
وضعیت قیمت در بازار ماهی هم چندان تعریفی ندارد. اگر بخواهید با ماهی قزل‌آلا از میهمان‌هایتان پذیرایی کنید مجبور می‌شوید حداقل ٢ تا ٣ کیلوگرم ماهی بخرید که هر کیلوگرم آن ٤٥هزار تومان به فروش می‌رسد، خرید ٢ کیلوگرم از این ماهی برایتان ٩٠هزار تومان آب می‌خورد. البته ماهی‌های گران‌تر از قزل‌آلا هم در بازار موجود هستند، اما با توجه به قیمت کلی این خوراکی به نظر می‌رسد که پذیرایی از میهمان با ماهی‌های دیگر چندان به صرفه نیست.
با این حساب بین ١٠٠ تا ٢٠٠هزار تومان باید برای گوشت یا مرغ و ماهی میهمانی‌تان هزینه کنید که ما رقم میانگین یعنی ١٥٠هزار تومان را در نظر می‌گیریم.
حداقل ١٠٠ هزار تومان هزینه میوه و یک جعبه شیرینی
با این که تعطیلات سال نو به پایان رسیده و قرار بود قیمت میوه بعد از عید نوروز کاهش پیدا کند، نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه قیمت‌ها همچنان رو به افزایش هستند. در حال حاضر سیب قرمز و زرد با قیمت ١٢هزار تومان، پرتقال با قیمت ٧ تا ٨هزار و ٥٠٠ تومان، خیار با قیمت ٧ تا ٨ هزار تومان، کیوی با قیمت ٨ تا ١٠هزار تومان و موز با قیمت ١١ تا ١٢هزار تومان فروخته می‌شوند.
برای پذیرایی از ١٠ میهمان حداقل باید از هر میوه ٢ کیلوگرم بخرید. براین اساس باید ٢٤هزار تومان پول سیب، ١٦هزار تومان پرتقال، ١٦هزار تومان خیار، ٢٠هزار تومان کیوی یا ٢٤هزار تومان موز بخرید که در این صورت تقریباً باید ٥٠ تا ٧٠هزار تومان پول میوه بدهید.
ضمن این‌که اگر هم تصمیم به خرید شیرینی دارید که قیمت هر کیلوگرم شیرینی خشک و معمولی در قنادی‌ها از ١٢ تا ٤٠هزار تومان است که با در نظر گرفتن قیمت میانگین شیرینی، حداقل باید ٣٠هزار تومان هم برای خرید این قلم دست به جیب شوید.
هزینه یک میهمانی ساده چقدر می‌شود؟
با یک حساب سرانگشتی برگزاری یک میهمانی ١٠ نفره که اصلاً هم تشریفات خاصی نیست و موارد اضافه‌ای مثل پیش غذا و دسر ندارد، باید حدود ٤٢٠ تا ٤٥٠هزار تومان هزینه کنید. با توجه به این‌که در حال حاضر حقوق کارگران یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومان است، یک کارگر ایرانی اگر بخواهد در طول یک ماه میهمانی نه چندان پرتشریفاتی را هم برگزار کند باید یک سوم از حقوق خود را هزینه کند. این هزینه حتی برای کارمندان هم که بر اساس اعلام سازمان امور اداری و استخدامی کشور متوسط حقوق‌شان ٣ میلیون تومان است، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد و تقریباً یک ششم حقوق آنها و به عبارتی دستمزد حدود ٤ تا ٥ روزشان را می‌بلعد.
تهیه غذا از کترینگ‌ها با صرفه‌تر است؟
در سال‌های اخیر با توجه به شاغل شدن اغلب زنان ایرانی، برخی از خانواده‌ها برای برگزاری میهمانی‌های خود اقدام به خرید غذا از رستوران‌ها و کترینگ‌ها می‌کنند. حالا با توجه به افزایش دو برابری قیمت برنج، گوشت، مرغ و ماهی و سایر اقلام، تهیه غذا برای میهمانی‌ها از کترینگ‌ها به صرفه‌تر به نظر می‌رسد. البته اگر بخواهید به یک مدل غذا با کیفیت نه چندان مطلوب رضایت بدهید، ولی اگر بخواهید با همین غذا با کیفیت نامطلوب دو مدل تهیه کنید، دیگرهزینه‌های‌تان با هزینه غذایی که در خانه تهیه می‌کنید، تفاوت چندانی ندارد.
در حال حاضر اگر بخواهید از یک رستوران معمولی که اسم و رسم چندانی هم ندارد و قیمت‌هایش نرمال است، غذا تهیه کنید برای هر پرس خورشت‌هایی مثل قیمه و قرمه سبزی ١٦ تا ١٨هزار تومان باید پرداخت کنید. در حال حاضر رستوران‌های معمولی هر پرس باقلا پلو با ماهی را ١٨ تا ٢٢هزار تومان، چلوکباب معمولی را هر پرس ٢٢ تا ٢٥هزار تومان، چلو جوجه را ١٩ تا ٢٢هزار تومان و ته چین را ١٩ تا ٢٣هزار تومان می‌فروشند. اگر بخواهیم میانگین این قیمت‌ها را در نظر بگیریم، خرید غذا بابت میهمانی ١٠ نفره بین ٢٠٠ تا ٣٠٠هزار تومان آب می‌خورد که در این صورت به نظر می‌رسد پذیرایی از میهمان‌ها با یک مدل غذا به صرفه‌تر خواهد بود.
فقط به صرف غذای حاضری!
درست است که ایرانی‌های میهمان‌نواز، علاقه زیادی دارند که با بهترین غذاها و امکانات از میهمان شأن پذیرایی کنند، اما باور کنید که همه ما شرایط جیب همدیگر را به خوبی می‌دانیم و نیازی نیست که فیلم بازی کنیم. یادتان باشد ما برای دیدن دوستان و خویشاوندمان می‌رویم و نمی‌خواهیم با میز رنگارنگ رستوران مواجه شویم. قاعده ساده دیدار برای دوستی و نه دیدار برای صرف غذا! را جا بیندازیم تا میزبانمان تحت فشار قرار نگیرد.
می‌توانیم زمان میهمانی‌های ناهار و شام را تغییر دهیم و وقتی به دیدار دوستانمان می‌رویم به یک عصرانه مختصر یا میان وعده‌ای ساده اکتفا کنیم. ضرورتی ندارد که میهمانان ما در این گرانی گوشت، حتماً کباب یا جوجه سرو کنند و یا باقالی پلو با ماهیچه… به میزبانمان بگوییم که یک غذای ساده و کم هزینه بپزد. اگر یادتان باشد در گذشته زیاد با درخواست میهمانان مواجه می‌شدیم که فقط به صرف یک غذای حاضری می‌آیند. دسرها و پیش غذاهای رنگارنگ را فاکتور بگیریم. باور کنید به جز هزینه، خوردن آن همه چربی و شیرینی و کالری اضافه به زیان سلامتی‌تان است. احترام، ادب و دوستی حکم می‌کند که با رفتارهای منفی میزبان را درباره کیفیت پذیرایی و نوع غذاها و مخلفات آزار ندهیم.
روزنامه شهروند