با صدای بلند فریاد می‌زند و می‌گوید ما شکایت بنزین غیراستاندارد را به کجا ببریم؟ چقدر خسارت بنزین نامرغوب را بدهیم؟ کارگر جایگاه سوخت آزادی، سر شادمان با لحن نامناسبی جواب می‌دهد این‌جا دادنزن برو هر کاری دلت می‌خواهد انجام بده… وقتی قضیه را جویا می‌شوم توضیح می‌دهد خودروی بنز من تنها ٨٠٠کیلومتر راه رفته اما پیستون موتور آن دچار مشکل شده است. به نمایندگی بنز در ایران مراجعه کرده‌ام و آنها به من گفته‌اند که کیفیت بد بنزین باعث خرابی موتور شده است.
او که خود را فکوری معرفی می‌کند، توضیح می‌دهد: «یک بار دیگر هم بلافاصله بعد از سوخت‌گیری در جاده اصفهان خودرویش خاموش شده و به ناچار خودرو را با جرثقیل تا تهران حمل کرده است.»
مسئول فنی نمایندگی بنز و هیوندا در ایران ادعاهای این فرد را تأیید می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر خودروهای لوکسی را سراغ دارند که چیزی حدود ٧ ماه به دلیل همین بنزین نامرغوب زمین‌گیر شده‌اند و چون به دلیل تحریم‌ها و معضلات تبادل پول، تأمین قطعه این خودروها دچار مشکل است، خودرو به ناچار در پارکینگ مانده است.»
آنها توضیح می‌دهند عدد اکتان بنزین سوپر در ایران با مدل خودروهای لوکس همخوانی ندارد و همین موضوع موجب خرابی زودهنگام موتور، پیستون، کاتالیست و برخی دیگر از قطعات این خودروها می‌شود. هرچند که شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی زیر بار این موضوع نمی‌رود و می‌گوید هیچ شکایتی در این زمینه دریافت نکرده‌اند.
داستان بنزینی که خودروی آمریکایی را زمین‌گیر کرد
فکوری مردی میانسال است با خودروی بنز مشکی مدل E٣٥٠ که در شلوغی روزهای قبل عید ناچار می‌شود در محدوده آزادی سوخت‌گیری کند و پس از سوخت‌گیری است که خودرو چند بار در ترافیک خاموش می‌شود. او می‌گوید: «نمایندگی مجاز بنز دلیل این اتفاق را کیفیت بد بنزین اعلام کرده و البته او تأکید می‌کند که تاکنون چندین‌بار به دلیل نامرغوب‌بودن کیفیت بنزین، خودرویم را به نمایندگی برده‌ام. »
او می‌گوید: «صرف نظر از گرانی قطعات بنز، قبلاً هم ناچار شده است ٢ میلیون تومان برای جابه‌جایی خودروی درراه‌مانده‌اش تا تهران بپردازد.»
آن‌گونه که از صحبت‌های این دارنده خودروی خارجی برمی‌آید، کیفیت بنزین در شهرهای حومه از تهران هم بدتر است.
هزینه سنگینی که بنزین‌های ایران به دارندگان خودروهای خارجی تحمیل می‌کند
البته فکوری تنها کسی نیست که یورو ٦ نبودن بنزین داخلی خرج زیادی روی دستش گذاشته و کاسه صبرش از ناهماهنگی لبریز شده است. اسلامی کارشناس فنی نمایندگی هیوندا در این باره می‌گوید: «بخش زیادی از مراجعاتی که به نمایندگی‌ها برای تعمیر خودرو می‌شود، مربوط به همین موضوع است.»
او ادامه می‌دهد: «بر اساس مصوبه‌ای که حدود ٣ سال پیش به تصویب رسید، تمامی خودروهای وارداتی باید استاندارد یورو ٦ را داشته باشند؛ این در حالی است بنزینی که در جایگاه‌های سوخت عرضه می‌شود، یورو ٤ است.»
به گفته او، عدم همخوانی سیستم فنی تمامی خودروهای خارجی با بنزینی که در ایران تولید می‌شود، همه ساله هزینه سنگینی را به دارندگان خودروهای وارداتی تحمیل می‌کند و دارندگان خودرو در بسیاری موارد ناچار به تعویض‌کردن قطعه‌هایی همچون کاتالیست می‌شوند.
بنزین یورو ٤ چه آسیبی به خودروهای مدرن می‌زند
«ساختار موتور خودروهای مدل بالا و لوکس با عدد اکتان بنزین در ایران همخوانی ندارد و با احتراق زودهنگام موجب آسیب به پیستون این خودروها می‌شود.» این کلیت توضیحی است که کارشناسان فنی خودرو برای این پدیده دارند. آنها می‌گویند پلتفرم خودروهای داخلی و خودروهای مونتاژی که بیشتر از ٢٠درصد داخلی‌سازی شده‌اند، با عدد اکتانبنزین‌های موجود در ایران همخوانی دارد و بنابراین آنها از این نظر کمتر دچار مشکل می‌شوند.
و البته نمایندگی‌های خودروهای خارجی هم بر این باورند که بنزین یورو ٤ موتور خودروهای یورو ٥ و ٦ را از بین می‌برد و این اتفاق در شرایط تحریمی مشکلات بیشتری را برای این خودروها ایجاد می‌کند. مدیر بخش فنی و مهندسی نمایندگی هیوندا در این باره می‌گوید: «هستند خودروهایی که به دلیل کیفیت بد بنزین، مشکل پیدا کرده‌اند و ٧ ماه است معطل تأمین و واردات قطعه‌اند.»
مصرف ٤ برابری سوخت خودروهای لوکس در ایران
اسلامی در ادامه یکی از عوارض استفاده از بنزین یورو ٤ را در خودروهای خارجی افزایش مصرف سوخت اعلام کرد و افزود: «به عنوان مثال خودرویی که باید به ازای هر ١٠٠ کیلومتر ٦ لیتر بنزین مصرف کند، در برخی موارد تا ١٦ لیتر هم بنزین مصرف می‌کند.»
او که معتقد است میزان آسیب نبود همخوانی بین استاندارد خودروها و بنزین در خودروهای ٤ سیلندر بیشتر، ٦ و ٨ سیلندر است، در رابطه با دیگر آسیب‌های این ناهماهنگی گفت: «در بنزین‌های اکتان پایین امکان خودسوزی وجود دارد و زمانی که بنزین در موتور دچار خودسوزی می‌شود، به پیستون، سیلندر و حتی رینگ‌ها آسیب وارد می‌شود و خودرو در وضع نامناسبی کار خواهد کرد.»
او تاکید کرد: «در جایگاه‌های خارج شهر که نظارت در کیفیت توزیع بنزین آنچنان وجود ندارد، آمار مشکلات بیشتر گزارش شده و برای جلوگیری از ایجاد مشکلات راه‌های پیشگیری ارائه شده که از آنها می‌توان به استفاده از مکمل‌های تأیید شده از سوی شرکت مادر در هر ١٠هزار کیلومتر اشاره کرد، تا کربن احتمالی موجود از سیستم سوخت‌رسانی خودرو پاک شود.»
این مدیر بخش فنی و مهندسی بیان کرد: «در خودروهای هیبرید مشکلات ناشی از مصرف بنزین بی‌کیفیت نیز احساس می‌شود و خودروهای هیبرید و توربو نسبت تراکم بالاتری نسبت به موتورهای معمولی دارند و برای آنها مکمل‌های خاصی توصیه شده است.»
به گفته او بیشترین خسارت به خودروهای هیبرید در استفاده از بنزین بی‌کیفیت به کاتالیزور، رینگ و انژکتور وارد می‌شود.
بنزین معمولی بزنید
البته بیژن حاج محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت هم این ادعا را تأیید می‌کند و می‌گوید: «تنها در کلانشهرها بنزین یورو ٤ عرضه می‌شود و سوختی که در شهرهای کوچک وجود دارد، همچنان یورو ٢ است.»
در حالی که کمپانی‌های تولید خودروهای خارجی، دارندگان این خودروها را به استفاده از بنزین سوپر موظف کرده‌اند. بیژن حاج محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت می‌گوید: «اتفاقا استفاده از بنزین معمولی برای این خودروها زیان کمتری دارد.»
او با بیان این که ما در دنیا نخستین کشوری هستیم که بنزینی با اکتان ٨٥ را به عنوان بنزین سوپر تولید می‌کنیم، ادامه داد: «بنزین سوپری که در ایران عرضه می‌شود، بنزین سوپر بدون سرب است که اکتان آن هم ٨٥ است، در حالی که میزان اکتان بنزین سوپر بدون سرب بالای ٩٧ بوده و همین اختلاف مشکلاتی را برای خودروهای خارجی ایجاد می‌کند.»
آن‌گونه که این مقام مسئول می‌گوید در کشورهای اروپایی بنزین یورو ٥ و یورو ٦ باکیفیت تولید می‌شود اما در ایران بنزین یورو ٢ یا همان بنزین معمولی کیفیت بهتری نسبت به بنزین سوپر دارد و عدد اکتان آن حدود ٩٢ است.
به گفته حاج محمدرضا، بنزین سوپر بدون سرب جز ضرر برای خودرو حاصلی ندارد ولی به خاطر نام «بنزین سوپر» و این‌که مثلاً در کاتالوگ خودرو مرسدس نوشته شده که غیر از بنزین سوپر مصرف نشود، این تصور به وجود می‌آید که استفاده از بنزین سوپر مناسب‌تر است، در صورتی که بنزین یورو ٤ بسیار پاک‌تر از بنزین سوپر است.
شکایت رسمی از نمایندگی خودروهای خارجی نداشتیم
با این حال شرکت پخش و پالایش زیر بار انتقاد نسبت به کیفیت بنزین در ایران و کیفیت خدمات‌رسانی در جایگاه‌های سوخت نمی‌رود. پورفرجودی، سخنگوی شرکت پخش و پالایش این ادعاها را کاملاً غیر کارشناسی دانسته و آنها را رد می‌کند و دراین‌باره می‌گوید: «تاکنون هیچ شکایت رسمی از طرف خودروسازان و نمایندگی شرکت‌های واردکننده مبنی بر این‌که مصرف بنزین داخلی در خودروهای سواری کوچک مشکلی ایجاد کرده، نداشته‌ایم.»
او تاکید می‌کند تولید بنزین با سرب سال‌هاست که دیگر در هیچ کشوری اتفاق نمی‌افتد. پورفرجودی اما عدد اکتان٨٥ را برای بنزین سوپر قبول ندارد و به می‌گوید: برخلاف ادعاهای مطرح شده، اکتان بنزین سوپر ٩٥ است و بنزین یورو ٤ هم مطابق استانداردهای اروپایی اکتان ٩١ دارد.
اما گویا تولید بنزین یورو ٥ در ایران به تازگی استارت خورده است و البته با رقم ناچیز ٣ میلیون لیتر در روز عرضه می‌شود. اینها نکاتی است که پورفرجودی می‌گوید و تاکید می‌کند: در حال حاضر در برخی از جایگاه‌های استان‌های شمال غرب کشور روزانه حدود ٣ میلیون لیتر بنزین یورو ٥ که در پالایشگاه تبریز تولید شده، عرضه می‌شود.
روزنامه شهروند