اتفاقاتی که از همان ابتدای سال 97، گریبانگیر اقتصاد ایران شد باعث شد تا گرانی در مقاطعی آرام، و در مقاطعی با شیب تند، سرازیر خانه بسیاری از خانواده‌های ایرانی شود؛ موضوعی که به دنبال آن خرید برخی از اقلام از لیست خرید خانواده‌ها خط خورد و خیلی از خانواده‌ها یا کلاً خرید و استفاده آن را برای خود ممنوع اعلام کردند یا اقلام دیگری را جایگزین آن کردند.
در این میان، خوراکی‌ها هم سهمی در این لیست داشتند؛ خوراکی‌هایی که خط خوردن آنها از لیست اقلام مصرفی خانوارهای ایرانی، رونق کسب و کار اصناف مرتبط با این خوراکی‌ها را حسابی کساد کرد.
کباب و جوجه‌کباب قربانی گرانی 97 / کاهش 70 درصدی کباب‌خورهای تهران
کباب و جوجه‌کباب شاید یکی از اصلی‌ترین غذاهایی بود که در سال گذشته با گرانی گوشت و مرغ، خیلی‌ها روی خرید آن خط قرمز کشیدند؛ موضوعی که باعث شد تا کسبه مرتبط با آن یعنی رستوران‌داران به شدت دچار مشکل شوند تا جاییکه علی‌اصغر میرابراهیمی رئیس اتحادیه رستوران‌داران تهران در گفت‌وگویی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به این مشکلات از تعطیلی یک چهارم رستوران‌ها بدلیل گرانی مواد اولیه رستوران‌ها و افزایش مشکلات رستوران‌داران خبر داده بود.
او می‌گوید: متأسفانه با گرانی‌های اخیر، قیمت مواد اولیه از جمله گوشت، مرغ، حبوبات و رب به‌اندازه‌ای بالارفته که هم باعث کاهش میزان مشتریان شده و هم گلایه همکارانمان را به‌دنبال داشته و همکارانمان هر روز در تماس با ما از وضعیت قیمت مواد اولیه، افزایش هزینه‌ها، مالیات بر ارزش افزوده و... گلایه می‌کنند و ما هم جوابی نداریم.
رئیس اتحادیه رستوران‌داران تهران خاطرنشان می‌کند: این وضعیت به‌گونه‌ای است که امسال به‌طرز بی‌سابقه‌ای، شاهد کاهش مشتری در رستوران‌ها هستیم به‌طوری که از 700 رستوران ثبت‌شده و دارای مجوز در تهران، 180 رستوران تقاضای انصراف از مجوز و ابطال مجوز خود را به ما اعلام کرده‌اند.
حتی ناصر حسینی تبریزی، رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش هم با بیان اینکه قیمت مواد اولیه رستوران‌ها بیشتر از ٥� درصد گران‌تر شده و حالا آنها مجبورند قیمت غذاهایشان را افزایش دهند و همین موضوع موجب شده است که مشتریان رستوران‌ها به شدت کاهش یابد از آمار دیگری خبر می‌دهد؛ آمار کاهش 60 تا 70 درصدی خریداران چلوکباب و چلوخورش در جنوب شهر و کاهش آمار مصرف این غذاها تا 30 درصد در شمال تهران.
او معتقد است: «مراجعه به رستوران‌ها در شمال تهران حدود ٣� درصد و در مناطق جنوب تهران ٦� تا ٧� درصد کاهش یافته است و بسیاری از چلوکبابی‌های جنوب و مرکز تهران تعطیل شده‌اند. در مناطقی که سرپرست خانوار یک میلیون و ٢� � هزار تومان درآمد دارد، نمی‌توان انتظار رفتن به رستوران را داشت چرا که این حقوق را اگر املت با آن بخوری آخر ماه نرسیده، تمام می‌شود.»
تهرانی‌ها کمتر کله پاچه می‌خورند
اما کباب و جوجه‌کباب و حتی چلوخورش، تنها قربانیان گرانی‌های 97 نبودند؛ چراکه گرانی گوشت، کله پاچه را هم از لیست غذاهای بسیاری از خانواده‌های ایرانی حذف کرده است. حسین رواسی رئیس اتحادیه طباخان، فروشندگان کله پاچه و سیرابی تهران با گلایه از گرانی‌ها و کاهش فروش به خبرنگار تسنیم، گفت: متاسفانه با گرانی کله و پاچه و کاهش قدرت خرید مردم، واحدهای صنفی طباخی در تهران بین 60 تا 70 درصد کاهش فروش داشته‌اند و این باعث شده مشکلات زیادی برای طباخی‌ها بوجود آید چراکه میزان فروش آنها نمی‌تواند هزینه‌های جاری مغازه، حقوق کارگر و سایر هزینه‌های آنها را تامین کند.
او معتقد است: این مشکلات به حدی است که تعداد زیادی از طباخی‌ها در تهران بسته شده و تعداد زیادی از طباخان، پروانه‌های کسب خود را باطل کرده‌اند و آن‌هایی هم که به دنبال کسب پروانه بودند، مراحل تکمیل کسب پروانه خود را رها کرده‌اند.
به گفته وی، بیش از 20 درصد واحدهای صنف طباخان، پروانه کسب خود را باطل کرده‌اند و حدود 150 نفری که برای اخذ پروانه کسب، تشکیل پرونده داده بودند، دیگر تمایلی به اخذ پروانه ندارند و پرونده خود را رها کرده‌اند.
مردم تهران یک چهارم سال قبل آجیل می‌خورند
اما شاید در صدر خوراکی‌های حذف شده از لیست اقلام خوراکی خانواده‌ها، آجیل و خشکبار باشد؛ آجیل‌هایی که گرانی آنها در بازار، بسیاری از مشتریانش را پراند تا جاییکه مصطفی احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران اعلام کرده بود: به دلیل کاهش تولید وافزایش قیمت‌ها میزان فروش آجیل و خشکبار به یک چهارم سال 96 کاهش یافته است،
این یعنی کاهش 75 درصدی خرید آجیل توسط تهرانی‌ها در سال گذشته.
این کاهش فروش آجیل باعث شد تا احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار با اشاره به تاثیر کاهش تولید بر اثر سرمازدگی و خشکسالی و افزایش قیمت آجیل گفته بود: سرمازدگی و خشکسالی، باعث شده است تا 20 درصد افراد از دریافت پروانه کسب انصراف دهند.
همچنین سید ناصر کمالی، یکی از فعالان حوزه توزیع آجیل و خشکبار هم می‌گوید: متاسفانه به تبع افزایش افسار گسیخته قیمت ها، مراجعه مشتری نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته و ریزش متقاضی خشکبار به نسبت سال گذشته بیش از 60 درصد برآورد می‌شود و متقاضیان فعلی نیز عمدتا به خرید محصولات ارزان قیمت مبادرت می‌ورزند.
کام مردم تهران به شیرینی سال قبل نیست
علی بهره‌مند رئیس اتحادیه قنادان در گفت‌وگویی در خصوص افزایش مواد اولیه و عدم گران‌شدن شیرینی و در عین حال کاهش فروش شیرینی گفته بود: علی‌رغم افزایش قیمت مواد اولیه و مشکلات همکارانمان در تهیه این اقلام، امکان افزایش قیمت شیرینی به دلیل عدم توان خرید مردم وجود ندارد و در همین مدت نیز شاهد بسته شدن تعداد قابل توجهی از قنادی‌ها به دلیل مشکلات موجود هستیم.
رئیس اتحادیه قنادان تهران تاکید کرده بود: بر اساس آمار فعلی ما، به واسطه کاهش توان خرید مردم میزان فروش قنادان در تهران بیش از 40 درصد کاهش داشته است.
ساندویچ‌خورها هم سال خوشی نداشتند
علاوه بر کباب و چلوخورش، ساندویچ هم از گرانی‌های 97 در امان نبود و این ماجرای گرانی، دامن ساندویچ‌خورها را هم گرفت. اسدالله احمدی شهریور رئیس اتحادیه اغذیه فروشان مواد غذایی، در گفت‌وگویی درباره آخرین وضعیت اغذیه فروشی در تهران گفته بود: درحال حاضر میزان خرید ساندویچ 30 تا 40 درصد اُفت کرده چرا که قیمت مواد اولیه آن بالا رفته و به تبع آن قدرت خرید مردم کاهش یافته است.
وی این کاهش مشتریان را به قدری جدی توصیف کرده بود که با هشدار نسبت به گرانی و کمبود مواد اولیه ساندویچ از جمله گوشت و روغن، عنوان کرده بود: واحدهای صنفی دچار مشکل هستند و احتمال تعطیلی آنها دور از انتظار نیست.
شیر و لبنیات هم ...
علاوه بر ساندویچ، آجیل و کباب، افزایش قیمت شیر و لبنیات هم باعث شد تا میزان سرانه مصرف شیر و لبنیات در کشور کاهش یابد به گونه‌ای که اوایل آذر ماه سال گذشته، صادق بشیری عضو انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان با اشاره به گرانی های اخیر لبنیات گفته بود: مصرف مواد لبنی متاثر از افزایش قیمت ها و کاهش قدرت خرید مردم طی ماه گذشته (مهر ماه) 20 درصد کاهش یافته است.
صادق بشیری ضمن اشاره به اینکه بیشتر صنایع لبنی کشور در حال حاضر با کمبود و گرانی شیر خام مواجه هستند، افزوده بود: هیچ تولید کننده ای امروز در بازار نمی تواند شیرخام را به قیمت مصوب پیدا کند.
وی ضمن اشاره به وجود 1500 واحدهای لبنی کوچک و بزرگ در ایران اظهارداشته بود: از این تعداد در حال حاضر تنها 500 واحد فعال است.
عضو انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان گفته بود: خیلی از واحدهای لبنی کشور به دلیل گرانی مواد اولیه از قبیل کمبود شیر خام، گرانی ظروف بسته بندی محصولات لبنی و همینطور رشد بالای نرخ ارز و افزایش سایر هزینه های سربار در آستانه تعدیل نیرو یا تعطیلی قرار دارند.
منبع: خبرگزاری تسنیم