رئیس کمیته بررسی بودجه شرکت‌های دولتی در مجلس ضمن آسیب شناسی نظام بودجه‌ریزی شرکت‌های دولتی، جزئیات بودجه شرکت ملی نفت را تشریح کرد.

محمد حسینی رئیس کمیته بررسی بودجه شرکت های دولتی در مجلس در گفتگو با مهر، با اشاره به بررسی بودجه شرکت های دولتی در کمیته ای به ریاست وی در کمیسیون برنامه و بودجه، آسیب های بودجه ریزی شرکت های دولتی را تشریح کرد و گفت: لایحه بودجه سال ۱۳۹۸  بالغ بر ۱.۷۱۰ هزار میلیارد تومان است که مبلغ ۴۰۷ هزار میلیارد تومان آن بودجه عمومی دولت و مبلغ ۱.۲۷۵ هزار میلیارد تومان آن بودجه شرکت های دولتی را شامل می شود.

وی افزود: بودجه ۱۲۷۵ میلیارد تومانی شرکت های دولتی، تعداد ۳۷۲ شرکت های دولتی، ۹ بانک دولتی و ۲ موسسه انتفاعی وابسته به دولت را در بر می گیرد که از این تعداد شرکت های دولتی،۳۰۷ شرکت سود ده و در نقطه سر به سر و تعداد ۶۵ شرکت زیان ده در لایحه بودجه سال ۹۸ مشاهده می شوند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه ادامه داد: با مقایسه تعداد شرکت های زیان ده با سال گذشته به این نتیجه می رسیم که تعداد شرکت های زیان ده افزایش یافته است.

نماینده مردم تفرش در مجلس تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که برای اولین بار، بودجه تعداد ۷ منطقه آزاد تجاری نیز به عنوان یک جدول مستقل در پیوست شماره ۳ لایحه بودجه کل کشور به استناد حکم قانون برنامه ششم توسعه لحاظ شده است.

حسینی گفت: مبلغ بودجه شرکت های دولتی در لایحه بودجه سال ۹۸ بالغ بر ۱.۲۷۵ هزار میلیارد تومان که با رقم سال گذشته که بالغ بر ۸۶۲ هزار میلیارد تومان بوده دارای رشدی برابر حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد است که بیشترین رشد صرفا در تعداد اندکی از شرکت ها از جمله شرکت ملی نفت ایران مشاهده می شود.

رشد ۵۰ درصدی بودجه شرکت ملی نفت در سال ۹۸

وی به مبلغ اختصاصی بودجه برای شرکت نفت در سال ۹۷ اشاره و خاطرنشان کرد: بودجه شرکت ملی نفت در سال ۹۷ بالغ بر ۳۱۰ هزار میلیارد تومان مصوب شد در صورتی که در سال ۹۸ در لایحه دولت مبلغ ۶۱۲ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده که اولا: دارای رشد ۵۱ درصد نسبت به سال گذشته است و ثانیا: ۴۵ درصد بودجه شرکت های دولتی را شامل می شود.

رئیس کمیته بررسی بودجه شرکت های دولتی، گفت: امسال برای اولین بار در راستای ایجاد شفافیت در بودجه شرکت های دولتی، بودجه تعدادی از شرکت های دولتی و بانک ها با همکاری مرکز پژوهش های مجلس، دیوان محاسبات و جلسات کارشناسی با حضور نمایندگان دولت و  این شرکت ها بررسی شد.

حسینی گفت: با توجه به روند تدوین بودجه شرکت‌های دولتی بعد از ابلاغ بخشنامه تهیه بودجه توسط رئیس جمهور در قالب فرم‌های مشخص و اعلام الزامات مد نظر، شرکت‌های دولتی مکلف به تکمیل فرم‌های مذکور مطابق مفاد بخشنامه و بررسی آن با کارشناسان سازمان برنامه و بودجه هستند.

تخلفات و انحرافات بودجه شرکت های دولتی

وی با بیان اینکه بودجه سالیانه هر شرکتی باید بعد از تنظیم توسط هیئت مدیره به صورت تفصیلی به تصویب مجمع عمومی برسد و سپس در لایحه بودجه کل کشور درج شود،اظهارداشت: متأسفانه به علت وقت کم و لحاظ الزامات مندرج در بخشنامه ابلاغی جهت تدوین بودجه، این موضوع به صورت دقیق رعایت نشده و بودجه شرکت‌های دولتی مطابق با فرم‌های ابلاغی و به شکل جداول مندرج در پیوست شماره ۳ نهایی و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال شد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه  بودجه شرکت‌ها بر اساس یک روش بنگاه داری تهیه نشده است، گفت:بودجه شرکت های دولتی بدون تصویب مجمع عمومی و در بعضی از قسمت‌ها خارج از اختیار ارکان شرکت مذکور تهیه می‌گردد که در عملکرد آنها انحرافات مساعد و نامساعد زیادی مشاهده می‌شود.

حسینی اضافه کرد: شرکت‌های دولتی در طی سال،اجازه اصلاح بودجه خود را با رعایت الزاماتی دارند به همین جهت اکثراً در طی سال، اصلاحیه بودجه داشته و رقم مصوب مجلس تغییر می‌کند که لازم است در این خصوص احکام لازم، تدوین و در قوانین دائمی یا قانون بودجه سالیانه لحاظ شود.

وی با بیان این مطلب«بودجه شرکت‌های دولتی کمتر بر اساس عملکرد واقعی آنها، نهایی می‌ شود بلکه بر اساس بودجه سال قبل آنها تهیه و نهایی می شود»،افزود: با توجه به شرایط اقتصادی، نوسانات و وظایف قانونی آنها نیاز به بررسی واقعی بودجه این شرکت ها است که برای هیئت مدیره شرکت قابلیت دفاع داشته باشد.

سه پیشنهاد مهم برای ساماندهی بودجه شرکت های دولتی

عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: جهت ساماندهی بودجه شرکت های دولتی باید برای سال ۹۸ در چارچوب اقدامات کوتاه مدت تعداد احکام انضباطی و تکلیفی تصویب و در میان مدت تنظیم بودجه واقعی برای شرکت های دولتی مدنظر قرار گیرد و در بلند مدت نیز ساماندهی و استقرار نظام مدیریت در شرکت های حرفه ای وتدوین دستورالعمل انتخاب مدیران و اعضا هیئت مدیره برای شرکت های دولتی مد نظر قرار گیرد.

حسینی با تاکید بر لزوم تغییر نگاه دولت به شرکت های دولتی،تصریح کرد: سود سهام و مالیات شرکت های دولتی باید بعد از تدوین صورت های مالی کامل با حاکمیت شرکت اخذ گردد نه اینکه صرفا برای تامین منابع بودجه عمومی قبل از عملکرد دریافت شود.

بودجه بانک ها ۴ درصد و بودجه شرکت ملی نفت ۵۹ درصد رشد یافت

وی اظهار داشت: همان طور که ملاحظه می‌شود بودجه بانک ها در سال ۹۸ تنها حدود ۴ درصد رشد داشت و بودجه موسسات انتفاعی وابسته به دولت نیز در سال ۹۸ به میزان ۱۵ درصد رشد یافته اما بودجه شرکت ها در سال مذکور ۵۹ درصد افزایش داشته است که بیشترین رشد مربوط به بودجه شرکت ملی نفت ایران بوده که تنها در فروض بودجه شرکت مذکور نسبت به سال گذشته تغییر شاخص نرخ ارز بود که از ۳۵۰۰۰ ریال به ۸۰۰۰۰ ریال تغییر یافت که به شرح ذیل آورده می‌شود.

بودجه شرکت ملی نفت ایران: ردیف بودجه ای ۲۲۰۰۰۰-  (ارقام به میلیارد تومان)

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: در بودجه شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۸ قیمت هر بشکه نفت خام ۶۵ دلار و نرخ ارز ۸۰۰۰۰ ریال و میزان تولید ۲۶۸۷۶۰۰ بشکه در روز نفت خام و ۷۳۱۹۷۵ بشکه در روز میعانات گازی پیش بینی شده است.

حسینی گفت: در بخش درآمد، تنها فروش نفت خام صادراتی و داخلی و میعانات گازی از رشد بالایی برخوردار است و سایر اقلام شرایط عادی را داشته بنابراین حدود ۵۰ درصد از بودجه شرکت ملی نفت مربوط به فروش نفت خام به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی است که به صورت حسابداری  ثبت می‌شود.

رئیس کمیته بررسی بودجه شرکت های دولتی گفت:  افزایش نرخ نیمایی ارز موجب افزایش بودجه شرکت ملی نفت شده است.

وی در ادامه بررسی بودجه شرکت ملی نفت،افزود: در بخش هزینه رقم عمده بهاء تمام شده نفت خام تولیدی و میعانات گازی سهم دولت و صندوق توسعه ملی است که بالغ بر ۵۷۷ هزار میلیارد تومان که ۹۳ درصد بودجه شرکت را تشکیل می دهد و تنها ۷ درصد بودجه بابت هزینه ها، حقوق و دستمزد و سایر است.

حقوق و دستمزد شرکت نفتی ها که نسبت به سال ۹۶ حدود ۶۴ درصد رشد خواهد داشت

حسینی گفت: بودجه شرکت ملی نفت ایران با تعداد ۲۸۶۰۳ نفر کارمند رسمی و ۲۸۰ نفر کارگر، مبلغ ۶.۲۰۰ میلیارد تومان است که بابت حقوق و دستمزد و مزایای مرتبط پیش بینی شده است.

وی ادامه داد: بنابراین حقوق شرکت نفتی ها نسبت به سال ۹۶ حدود ۶۴ درصد و نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۵ درصد رشد داشته است.

وی تاکید کرد: با توجه به عملکرد سال ۹۶ که مبلغ ۴.۴۰۰ میلیارد تومان بوده با لحاظ ۶ درصد افزایش سال ۹۷ و ۸ درصد مصوبه شورای حقوق و دستمزد، بابت شایستگی حدود ۱۴ درصد رشد داشت به همین جهت رقم سال ۹۷ به میزان ۵ هزار میلیارد تومان تعیین می شود که با رشد ۲۰ درصد در سال ۹۸ و پیش بینی ۵ درصد با دریافت مصوبه شورای حقوق و دستمزد بابت شایستگی به رقم ۶.۲۰۰ میلیارد تومان بابت حقوق و دستمزد سال ۹۸ می رسیم که امکان کاهش این رقم با کسر درصدهای شایستگی به میزان ۶۰۰ میلیارد تومان وجود دارد.

تشریح سهم ۱۴.۵ درصدی وزارت نفت از فروش محصولات

وی در خصوص  موضوع درآمد و هزینه ۱۴.۵درصد  سهم شرکت ملی نفت ایران نیز گفت: با توجه به کل درآمد شرکت ملی نفت که بر اساس کل فروش نفت خام، میعانات، گاز خام و سایر درآمدها بالغ بر ۶۵۳ هزار میلیارد تومان است، سهم شرکت نفت عبارت است از:

الف: ۱۴.۵ درصد فروش نفت خام صادراتی – ۲۷۵۲۱ میلیارد تومان

ب:  ۱۴.۵ درصد فروش نفت خام داخلی -  ۱۲۱۷۶ میلیارد تومان

ج- ۱۴.۵ درصد فروش میعانات صادراتی  - ۴۲۶۶ میلیارد تومان

د- ۱۴.۵ درصد فروش میعانات داخلی پالایشگاه – ۳۱۲۳ میلیارد تومان

ه- ۱۴.۵ درصد فروش میعانات داخلی پتروشیمی – ۳۷۶۷ میلیارد تومان

بنابراین جمع کل درآمدهای ۱۴.۵ درصد سال ۹۸ – ۵۰.۸۵۲ میلیارد تومان است

و: ۱۰۰ درصد فروش گاز خام – ۶۹۳۷ میلیارد تومان

ز: ۱۰۰ درصد فروش میعانات گازی به صنایع پتروشیمی ۱۶۱۸۰ میلیارد تومان

ح: سایر درآمدها (درآمد حاصل از ارائه خدمات عمومی، بهداشتی، بازیافت انبار پالایشگاه، فروش برق مازاد سود حاصل از سرمایه گذاری) ۲۳۰۸ میلیارد تومان

جمع کل درآمدشرکت ملی نفت ایران  ۷۶۲۷۷ میلیارد تومان است

حسینی تاکید کرد: بنابراین جمع کل درآمد در اختیار شرکت ملی نفت ایران  ۷۶۲۷۷ میلیارد تومان است از این رو در تشریح هزینه ها از محل درآمد شرکت نفت به خصوص ۱۴.۵ درصد سهم نفت به موارد ذیل می توان اشاره کرد:

الف: حقوق دستمزد  مزایای مرتبط: ۶۲۵۷ میلیارد تومان

ب: سنوات خدمت و مستمری بازنشستگان:  ۲۳۵۵ میلیارد تومان

ج: حقوق کارکنان قراردادی و پیمانکاری: ۷۰۶۰ میلیارد تومان

د: خرید کالا و مواد مصرفی جاری:  ۱۳۸۴ میلیارد تومان

ه: هزینه آب، برق، سوخت و درمان:  ۱.۶۴۰ میلیارد تومان

و: هزینه های تولیدی به پیمانکاران: ۱.۹۷۰ میلیارد تومان

ز: بیمه تأسیسات و کارمزد سود تسهیلات:  ۲۲۴ میلیارد تومان

ح: هزینه حمل و نگهداری و صادرات نفت خام: ۱۵۲۹ میلیارد تومان

ط: ما به التفاوت نرخ ارز:  ۵۰۲۲ میلیارد تومان

جمع هزینه های پرداختی در شرکت ملی نفت بالغ بر  ۲۹.۴۵۰ میلیارد تومان است

رئیس کمیته بررسی عملکرد شرکت های دولتی، گفت: علاوه بر این، با احتساب هزینه استهلاک ۱۴۶۷۱ میلیارد تومان، جمع هزینه های پرداختی در شرکت ملی نفت بالغ بر  ۲۹.۴۵۰ میلیارد تومان است.

جمع هزینه های سهم دولت و صندوق: ۵۷۶.۶۹۲ میلیارد تومان

جمع کل هزینه سال ۹۸: ۶۲۰۸۱۳ میلیارد تومان

سود قبل از کسر مالیات: ۳۲۱۵۶ میلیارد تومان

کسر  مالیات و سود سهام: ۶۱۲۳ میلیارد تومان

سود قبل از کسر اندوخته ها: ۲۶۰۳۳ میلیارد تومان است.

عضو ناظر مجلس در صندوق توسعه ملی گفت: با توجه به میزان حجم سرمایه گذاری ها و تأمین منابع مورد نیاز در مقابل سرمایه گذاری و بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت و بلندمدت و تسهیلات دریافتی و قراردادهای بیع متقابل، اعتبارات موضوع بند (ق) تبصره ۲ قانون بودجه سال ۹۳ موضوع ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به شرح ذیل آورده شده است:

هزینه استهلاک محاسبه شده:  ۱۴۶۷۱ میلیارد تومان

تسهیلات بانک ها و وام ها:  ۱۱۱۸۷۰ میلیارد تومان

سود قبل از کسر اندوخته ها: ۲۶۰۳۳ میلیارد تومان

جمع کل منابع پیش بینی شده: ۱۵۲۵۷۷ میلیارد تومان

وی در تشریح مصارف این بخش گفت: بازپرداخت طرح های بیع متقابل اوراق مشارکت: ۲۳۱۰۴۴ میلیارد تومان،وام صندوق توسعه ملی، سود تسهیلات و سرمایه گذاری از محل وام های خارجی قرارداد بیع متقابل: ۹۲۸۹۸ میلیارد تومان،خطوط لوله سراسری و اوراق مشارکت از مصارف این بخش است.

 حسینی گفت: جمع کل بازپرداخت و سرمایه گذاری دشرکت ملی نفت ۳۲۳.۹۴۲ میلیارد تومان است.

شرکت ملی نفت بدهی های خود را در بودجه ۹۸ کمتر از میزان واقعی برآورد کرده است

وی تاکید کرد : شرکت ملی نفت در بودجه پیشنهادی سال ۹۸ در موضوع پرداخت بدهی ها به خصوص بدهی به صندوق توسعه ملی و سایر تسهیلات دریافتی و اوراق مشارکت منتشره را کمتر برآورد کرده است.

عضو ناظر مجلس در صندوق توسعه ملی با بیان اینکه در لایحه تنها مبلغ ۱۴۳.۲۰۰ میلیارد تومان منابع و مصارف دیده شده و دریافت وام داخلی و خارجی و سایر دریافت ها مبلغ ۹۹۰۶۷ میلیارد تومان پیش بینی شده است، اظهارداشت: در صورتی که در بودجه تفصیلی نفت این عدد بالغ بر ۱۱۱۸۷۰ میلیارد تومان می باشد که حدود ۱۲۸۰۳ میلیارد تومان کمتر از بودجه تفصیلی نفت است و به الطبع باز پرداخت کامل بدهی ها در بودجه افشاء نشده است.

سهم دولت از فروش بنزین فقط ۷۰۰ تومان است

حسینی اظهار داشت: یکی از نکات مهم در موضوع بودجه شرکت ملی نفت ایران و سایر شرکت های وابسته، موضوع قیمت ۵ فرآورده اصلی (بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، مازوت) که با توجه به قیمت فروش آنها مبالغی باید براساس قوانین و مقررات از آنها کسر شود ضمن آنکه بنزین دارای انواع بنزین معمولی، بنزین سوپر، بنزین سوخت هواپیما یا در سایر فرآورده ها دارای این تنوع است بنابراین،اهمیت روشن شدن موضوع در جدول زیر آمده است: