گمانه زنی‌ها در پی بررسی علت انتشار بوی نامطبوع در شهر تهران به سمت ماده شیمیایی مرکاپتان رفت که بر این اساس سعی داریم در این گزارش شما را با ماهیت این ماده آشنا کنیم.

انتشار بوی نامطبوع در برخی از مناطق شهر تهران طی روز گذشته شهروندان تهرانی را آزرده کرد و مسئولان دستگاه‌های مختلف را برای بررسی و شناسایی علت و منشأ این بو به تکاپو انداخت، برهمین اساس برای شناسایی منشأ بوی نامطبوع کمیته‌ای متشکل از اداره کل محیط زیست استان تهران، شهرداری، آتش‌نشانی، مدیریت بحران و غیره جلسه‌ای را برای بررسی دقیق این موضوع تشکیل دادند.

در این کارگروه تمام موارد احتمالی از جمله ترکیدگی لوله گاز، شبکه فاضلاب و آتش سوزی پسماند مورد بررسی قرار گرفت، به همین منظور گروه‌هایی برای بررسی بیشتر به مناطق مختلف شهر اعزام شدند.

در این میان دستگاه‌های مربوطه در خصوص انتشار بوی نامطبوع در برخی از مناطق شهر تهران اظهارنظرهای مختلفی کرده بودند که باشگاه خبرنگاران جوان در این گزارش به برخی از آن‌ها اشاره می‌کند.

کیومرث کلانتری مدیرکل اداره محیط زیست استان تهران در بررسی علت و منشأ بوی نامطبوع اظهار کرد: هنوز منشأ انتشار بوی نامطبوع در سطح شهر تهران مشخص نیست و تیم‌های آتش‌نشانی و محیط زیست در تلاش هستند تا منشأ آن را پیدا کنند.

وی افزود: از شهروندان درخواست می‌شود که اگر مورد مشکوکی در سطح شهر دیدند، آن را به محیط زیست یا آتش‌نشانی اطلاع دهند.

حال در این میان برخی رسانه‌ها مدعی شدند که منشأ بوی نامطبوع تهران، ترکیدگی شبکه فاضلاب در میدان انقلاب است.

در همین راستا مدیرکل اداره محیط زیست استان تهران گفت: این بو شبیه ماده‌ای به نام مرکاپتان است که شرکت گاز آن را به گاز مصرفی تزریق می‌کند، اما تا این لحظه شرکت گاز این موضوع را تأیید نکرده و ممکن است یکی از پیمانکاران این ماده را به گاز اضافه کرده باشد.

همچنین محمدحسین بازگیر رئیس محیط زیست شهر تهران در این باره گفت: کمیته ویژه‌ای برای بررسی علت انتشار بوی نامطبوع در شهر تهران تشکیل شده است.

وی افزود: انتشار خبری مبنی بر اینکه علت این بوی نامطبوع، ترکیدگی لوله فاضلاب بوده است را تأیید نمی‌کنیم.

صدرالدین علیپور رئیس سازمان محیط ‌زیست شهرداری تهران نیز در این باره اظهار کرد: سازمان مدیریت بحران، محیط زیست، قرارگاه ثارالله، آتش نشانی، شرکت فاضلاب، شهرداران مناطق و سازمان پدافند غیرعامل در کارگروه ویژه در حال بررسی موضوع هستند.

وی افزود: وارونگی دما علت بو نیست، بو باید کانون داشته باشد، این در حالی است که وارونگی به انباشت آلودگی گفته می‌شود.

بهنام سعیدی سخنگو و معاون سازمان مدیریت بحران کشور نیز در خصوص بوی بد پخش شده در سطح پایتخت، گفت: نظر نهایی در خصوص منشأ این بو، پس از جمع بندی نظرات سازمان‌ها و ارگان‌های بررسی کننده، توسط سازمان محیط زیست اعلام خواهد شد.

گفتنی است؛ برخی منشأ بوی نامطبوع را مربوط به مترو می‌دانستند که در همین رابطه علی امام مدیرعامل شرکت راه آهن شهری تهران و حومه اظهار کرد: احتمال انتشار بوی نامطبوع از ایستگاه‌‌های مترو غیرممکن است و این موضوع را تکذیب می‌کنیم.

همچنین فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهره‌‌برداری مترو تهران نیز در خصوص اینکه انتشار بوی نامطبوع به مترو ارتباط دارد، گفت: این بو ارتباطی با ایستگاه‌‌های مترو تهران ندارد و سرویس‌‌‌دهی در خطوط مترو با روال عادی در حال انجام است.

بیشتر بخوانید: بوی نامطبوع در پایتخت مسئولان را کلافه کرد

بوی نامطبوع تهران ارتباطی با عملیات شرکت ملی گاز ندارد

مجید بوجارزاده سخنگوی روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران گفت: بوی نامطبوع تهران هیچ ارتباطی با عملیات مجموعه شرکت ملی گاز ندارد.

وی افزود: شایعات مطرح شده مبنی بر انجام عملیات تزریق گاز یا متصاعد شدن بوی نامطبوع ناشی از نشت گاز در سطح تهران، تکذیب می‌شود.

لازم به ذکر است که سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل منشأ بوی بد تهران را زیست محیطی اعلام کرد و گفت: مدیریت بحران امشب برای تشخیص منشأ بوی بد در تهران تشکیل جلسه می‌دهد.

وی افزود: از اداره گاز و فاضلاب پیگیری کردیم، گزارشی از منشأ بو نداشته‌اند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: هنوز گزارشی مبنی بر اینکه بو در کدام منطقه بیشتر است، به دستمان نرسیده است.

وی بیان کرد: در صورتی که منشأ بو به خاطر مواد شیمیایی باشد، سازمان پدافند غیرعامل وارد کار می‌شود و در حال حاضر موضوع محیط زیستی است.

علت بوی بد در تهران مشخص نشده است/ بسیج دستگاه‌ها برای کشف علت بو

طیبه سیاوشی نماینده مردم تهران در این رابطه اظهار کرد: آنچه احساس می‌شود بوی گوگرد نیست، بلکه بویی شبیه آمونیاک است که مشابه آن در مرکز دپوی زباله کهریزک به مشام می‌رسد.

کاهش بوی نامطبوع در تهران

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران گفت: در برخی مناطق که بوی نامطبوع باعث آزار شهروندان شده بود شدت بو کاهش پیدا کرده و در حال حاضر این بو، دیگر آزاردهنده نیست.

بوی نامطبوع در پایتخت ارتباطی با مرکز پردازش و دفع پسماندها ندارد

عبدلی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با صدور تکذیبیه‌ای، ادعای مطرح شده از سوی برخی افراد در خصوص نسبت دادن منبع بوی نامطبوعی که از بعدازظهر امروز در سطح شهر تهران به مشام می‌رسد؛ به مرکز پردازش و دفع پسماندها را قویا تکذیب و رسما اعلام کرد: از آنجا که گزارش‌ها از انتشار بوی نامطبوع در محدوده مرکزی شهر تهران حکایت می‌کند و گزارشی از سوی ساکنان جنوب شهر دریافت نشده لذا منبع این بو هیچ ارتباطی به مرکز پردازش و دفع پسماند آرادکوه که در پهنه جنوبی تهران و در نزدیکی کهریزک واقع شده است، ندارد و همچنان منبع بو نامعلوم است.

انوشیروان محسنی بندپی استاندار تهران نیز از آخرین جزئیات علت انتشار بوی نامطبوع روز گذشته شهر تهران خبر داد و گفت: آنچه دیروز عصر در تهران شاهد بودیم، منبع مشخصی برای شناسایی نداشت و تاکنون علت آن پیدا نشده است؛ ضمن اینکه ستاد مدیریت بحران نیز تشکیل شده و چیزی را که به عنوان ترکیدگی لوله گاز، فاضلاب یا از تصفیه‌خانه بوده مشخص نشده است.

وی ادامه داد: احتمال دارد یک ماده شیمیایی که بوی تندی دارد مانند مرکاپتان آن هم به صورت عمد یا سهو در جایی ریخته شده باشد و این در قسمتی از فضای تهران منتشر شده بود که ظرف ۲-۳ ساعت برطرف شده است.

مرکاپتان چیست؟

استاندار تهران اشاره‌ای به ماده شیمیایی به نام مرکاپتان کرد که در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا در رابطه با این ماده شیمیایی مطالبی را ارائه دهد. پس برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید تا اطلاعات عمومیتان کمی بالا رود!

مرکاپتان‌ها نوعی از سولفیدهای آلی هستند که به‌ طور گسترده‌ای در محصولات نفتی وجود دارند و اغلب موجب کاهش کیفیت محصول نهایی آن‌ها می‌شوند. به همین دلیل حذف ترکیبات سولفوره از هیدروکربن‌های نفتی که در صنایع نفت و گاز به عملیات شیرین سازی مشهور است، به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.

بنابراین فرآیندهایی به منظور جداسازی ترکیبات حاوی سولفور (هیدروژن سولفید DMD/DMC شیرین سازی چون فرآیندهای مراکس و مرکاپتان‌های سبک) با استفاده از عملیات شستشو با محلول سدیم هیدروکسید، کاتالیست آلی – فلزی و تزریق اکسیژن طراحی شده‌اند. در این فرآیندها مرکاپتان ها به دی سولفیدها تبدیل می‌شوند.

به عبارتی دیگر در شیمی آلی تیول ترکیبی است که دارای یک گروه عاملی به شکل(-SH) باشد. پیشتر به تیول‌ها مرکاپتان نیز می‌گفته‌اند. این نام گذاری به علت شباهت خواص آن‌ها با ترکیبات جیوه است.

وجود ترکیبات گوگردی و مرکاپتان‌ها در برش‌های نفتی موجب آلودگی محیط زیست و در خطوط انتقال و مخازن نگهداری، باعث خوردگی می‌شود. بنابراین لازم است تا مقدار گوگرد و مرکاپتان‌ها در برش‌های نفتی تا حد استانداردهای بین‌المللی، کاهش یابد. بدین منظور فرآیند DMD جهت مرکاپتان زدایی بسط یافته است که با این روش امکان مرکاپتان زدایی از برش‌های مختلف نفتی و حتی نفت خام به عنوان خوراک ورودی مسیر است.

همچنین غالبا عامل اصلی بوی نامطبوع در هیدروکربورها، ترکیبات گوگردی هستند و به صورت شاخص می‌توان مرکاپتان‌ها را نام برد.

می‌توان گفت هم‌اکنون واحد مرکاپتان زدایی فازهای ۴ و ۵ میدان گازی پارس جنوبی در حال نصب شده است که هدف از طراحی آن فرآیند مرکاپتان زدایی برای ال.پی.جی حذف کامل H۲S و نیز کاهش میزان متیل و اتیل مرکاپتان موجود در خوراک به مقدار کمتر از پنج پی.پی.ام است.

دانش فنی فرآیند و ساخت کاتالیست‌های مورد نیاز برای مرکاپتان زدایی از ال.پی.جی به طور کامل در پژوهشکده توسعه فناوری‌های پالایشی بومی شده و از این فناوری می‌توان در تمام پالایشگاه‌های نفت، گاز و پتروشیمی‌ها استفاده کرد.

با اینکه دیگر بوی نامطبوعی در شهر تهران به مشام نمی‌رسد، اما تدابیر اندیشیده شده کافی نبوده و براساس پیگیری‌های صورت گرفته تاکنون هیچ دستگاهی عهده دار مسئولیت این موضوع نبوده و تنها به تشکیل جلسات و اظهار نظرهایی از سوی مسئولان شهری ختم شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان