دکتر کامران پاکیزه در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در پاسخ به اینکه چرا بورس پس از یک رشد بی‌سابقه، اکنون در وضعیت رکود قرار دارد گفت: بنده در به کارگیری واژه رکود مقداری محتاط‌تر هستم و بیشتر واژه اصطلاح (Correction)  در بورس در این دوره زمانی را ترجیح می‌دهم و چند دلیل برای این می‌بینم؛ نخست خروج نقدینگی از بورس به علت نبود فرهنگ و دانش سرمایه‌گذاری در سهام در بین مردم، دوم پیش‌بینی اقتصاد رکودی تورمی (Stagflation) برای سال آینده توسط مجامع اقتصادی جهانی، سوم اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا در 13 آبان و عملیاتی شدن جنگ روانی و اقتصادی گسترده در این راستا و در آخر کاهش چشم گیر قیمت نفت در این اصلاح موثر بوده است.

وی افزود: نوسان یا همان ریسک بازار سرمایه، مشخصه هر بازاری است بنابراین سرمایه گذاران حرفه‌ای ترسی از نوسان ندارند و آن را لازمه بازار پویا می‌دانند اما با افزایش تعداد معامله‌کنندگان احساسی در شرایط ابهام فضای تجاری و اقتصادی کشور به دلیل ضعف برنامه‌ریزی راهبردی سازمان‌های داخلی و تغییر مداوم دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها و افزایش تحریم‌های همه جانبه آمریکا، نوسانات بورس تشدید می‌شود.

وی ادامه داد: در چنین وضعیتی پیش‌بینی عملکرد آتی شرکت‌ها و بورس با عدم قطعیت ( Uncertainty) بیشتری روبرو شده و در نتیجه با نوسانات شدید در قیمت سهام شرکت‌ها مواجه می‌شویم، در این راستا حمایت عملی و درست نهادهای دولتی و نه فقط کلامی، می‌تواند شدت این نوسانات را کاهش داده و مسیر هموارتری برای سرمایه گذاری مردم عادی هموار کند.

این متخصص بازار سرمایه و دارنده مدرک بین‌المللی CFA از انستیتیو CFA آمریکا، ادامه داد: همیشه بهترین روش سرمایه‌گذاری، تشکیل سبدی از طبقه دارایی‌های مختلف است که در عین کاهش ریسک، افزایش بازده را به همراه داشته باشد، با این وجود در حال حاضر بهترین آلترناتیو از بین طبقات مختلف دارایی‌های موجود اعم از طلا و ارز، اوراق مشارکت، مستغلات، و کالاها، سهام شرکت‌های بورسی هستند که کمتر از ارزش ذاتی (Undervalue) قیمت خورده‌اند اما تأکید می‌شود هر سهامی نیز مناسب سرمایه گذاری نخواهد بود، شرکت‌هایی با سودآوری و نقدینگی مداوم و باثبات مناسب هستند.

تحریم‌ها حداکثر 30 درصد بر شرکت‌های صادراتی اثر دارد

پاکیزه افزود: در حال حاضر با توجه به پیش‌بینی اقتصاد رکودی تورمی در سال آینده، شرکت‌هایی که مصرف کننده داخلی دارند برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند چرا که محصولات آنها با کاهش تقاضا و کاهش سودآوری مواجه خواهند شد اما شرکت‌های صادرات محور اعم از فلزات، معدنی و پتروشیمی‌ها که پیش‌بینی می‌شود تحریم‌ها حداکثر تا 30 درصد صادرات آنها را از لحاظ مقداری با مشکل مواجه کند، مناسب هستند.

این استاد دانشگاه خوارزمی گفت: سود سال‌های آتی شرکت‌ها به مراتب بیشتر از امسال خواهد بود و این با گذشت زمان، تطابق با تحریم‌ها و اجرایی شدن ساز و کار معاملاتی اروپا ( SPV )در چند ماه آتی چشم انداز بهتری را نمایان خواهد کرد، به هر حال در تحلیل گزارش‌های ماهیانه شرکت‌ها نیز نباید عجله کرد چرا که پیش‌بینی می‌شود تطابق با تحریم‌ها چند ماه زمان خواهد برد و به نظر می‌رسد گزارش‌های ماهانه در زمستان امسال دریچه بهتری را برای تحلیل به دست خواهند داد.

اگر خودت را نشناختی بورس جای سختی برای شما خواهد بود

پاکیزه در ادامه به اشاره به نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در جذب نقدینگی سرگردان، گفت: یک جمله معروف در وال استریت هست که می‌گوید، « اگر خودت را نشناختی بورس جای سختی برای شما خواهد بود»؛  سرمایه‌گذاری در بورس موضوعی است که به دانش، تخصص و تجربه احتیاج دارد و برای سرمایه گذاران خرد و تازه وارد که بی محابا وارد معاملات می‌شوند درس عبرت خواهد بود و اساسا بورس جای خودشناسی است اینکه چقدر ما احساسی و با طمع و آز معامله می‌کنیم و چه مقدار عقلانی و با توجه به عوامل بنیادین شرکت‌ها معامله می‌کنیم.

وی افزود: در دیگر نقاط جهان، فاندها (Mutual Funds) و یا همان صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک که در آنها جمعی از مدیران کارکشته و حرفه‌ای در بورس فعالیت می‌کنند، علاوه بر داشتن دانش و تجربه بالا در این بازار، سوگیری رفتاری و روانشناختی کمتری داشته و می‌توانند سود مناسبی را نصیب سرمایه‌گذاران کنند، در ایران نیز از لحاظ کمی این صندوق‌ها رشد مناسبی داشته‌اند و تحقیقات دانشگاهی انجام شده نیز نشان می‌دهند که عملکرد بهتری نسبت به سرمایه‌گذاران خرد داشته‌اند اما متأسفانه دارایی‌های تحت مدیریت آنها مبالغ بسیار کمی است بنابراین تاثیر زیادی بر بازار ندارند.

این استاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به  چرایی عدم اعتماد مردم به صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خاطرنشان کرد: متأسفانه حرفه سرمایه‌گذاری در ایران با افت دانش و عدم توجه به اصول علمی، عملی و استانداردهای اخلاق حرفه‌ای در نهادها و صندوق‌های سرمایه گذاری مواجه است.

وی افزود: این صندوق‌ها بدون استراتژی مشخص به معامله و سرمایه‌گذاری می‌پردازند که همین باعث عدم اعتماد مردم شده است؛ این در حالی است که در اکثر صندوق‌های بین المللی، مدیران سرمایه‌گذاری افراد خبره‌ای هستند که علاوه بر سابقه کار بالای سرمایه‌گذاری، سه مرحله آزمون سخت  « تحلیلگری خبره مالی بین المللی یا ( Chartered Financial Analyst )، سی اف ای از موسسه CFA Institute » را می‌گذرانند که در آن علاوه بر دانش، تجربه و تخصص، رعایت کردن بالاترین استانداردهای اخلاق حرفه‌ای جزو مبانی اصلی حرفه سرمایه‌گذاری و الزامی است.