تازه‌ترین آمار رسمی از وضعیت بازار کشوری معاملات مسکن از رسیدن میانگین قیمت هرمترمربع واحد مسکونی به مرز ۲ میلیون تومان در بهار امسال حکایت دارد و در عین حال از نبض تند معاملات مسکن در ۱۱ استان کشور خبر می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، این استان‌ها، هم‌اکنون استثنائات بازار مسکن کشور محسوب می‌شوند که به رغم رشد بیش از ۵۰ درصدی حجم معاملات خرید واحدهای مسکونی در آنها در بهار ۹۷، در مقایسه با بهار سال گذشته، نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در آنها به میزان قابل‌توجهی، کمتر از نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در همین بازه زمانی در استان تهران است. مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود از تحولات بازار مسکن در شهرهای ۳۱ استان کشور، میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی معامله شده در سه ماهه اول امسال را معادل یک میلیون و۹۳۷ هزار تومان اعلام کرد؛ میانگین کشوری قیمت مسکن نسبت به یک فصل قبل-زمستان سال ۹۶- معادل ۸/ ۵درصد و در مقایسه با بهار سال ۹۶، برابر با ۳/ ۳۰درصد افزایش داشته است. براساس این گزارش که تحولات مربوط به بازار مسکن هر کدام از استان‌های کشور در آن به تفکیک اعلام شده است، همچنین تعداد معاملات خرید مسکن در شهرهای مختلف کشور در بهار ۹۷، نسبت به زمستان سال گذشته ۹/ ۳درصد کاهش و در مقایسه با بهار سال ۹۶ معادل ۷/ ۲۹درصد افزایش یافته است.
میانگین قیمت اعلام شده برای هر مترمربع واحد مسکونی در شهرهای کشور، براساس میانگین وزنی محاسبه شده است؛ به این معنا که سهم هر کدام از استان‌ها از تعداد کل معاملات صورت گرفته در سه ماهه اول سال جاری در محاسبه میانگین کشوری قیمت مسکن تاثیر داشته است؛ یافته‌ها نشان می‌دهد از آنجا که معاملات مسکن استان تهران به‌طور متوسط ۴۱درصد از حجم کل معاملات کشوری مسکن را به خود اختصاص می‌دهد بدون محاسبه تهران در تحولات کشوری بازار مسکن، میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهرهای کشور در حدود یک میلیون تومان برآورد می‌شود؛ این در حالی است که به دلیل سهم قابل‌توجه استان تهران در معاملات کشوری مسکن، میزان رشد قیمت در این استان در تحولات کشوری قیمت مسکن اثر قابل ملاحظه‌ای دارد.به ویژه آنکه از سهم ۴۱درصدی استان تهران در حجم کل معاملات مسکن کشور، حدود ۳۰درصد از این سهم مربوط به معاملات مسکن شهر تهران است و از این رو جهش قیمت مسکن شهر تهران نقش قابل‌توجهی در میانگین کشوری قیمت مسکن داشته است.
بدون محاسبه تحولات قیمتی بازار مسکن استان تهران، میزان رشد میانگین قیمت مسکن در بهار امسال در سایر استان‌های کشور به‌طور میانگین ۵/ ۱۸درصد برآورد می‌شود؛ این در حالی است که با محاسبه تحولات قیمتی بازار معاملات مسکن استان تهران در تحولات کشوری بازار ملک، نرخ رشد میانگین قیمت مسکن کشور در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته، حدود ۳۰درصد گزارش شده است. بررسی‌ها از جزئیات مربوط به تحولات کشوری بازار مسکن در سه ماهه اول سال‌جاری نشان می‌دهد، از میان ۳۱ استان، حجم معاملات خرید و فروش واحدهای مسکونی در ۱۱ استان کشور در سه ماهه اول سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۵۰درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده تندشدن نبض معاملات ملک در این استان‌ها وبروز رونق در بازار مسکن آنهاست.
بهار امسال، تعداد معاملات خرید وفروش واحدهای مسکونی در استان‌های البرز، ایلام، خراسان‌جنوبی، خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی، فارس، کرمان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویر‌احمد، لرستان و هرمزگان در مقایسه با بهار سال ۹۶ بیش از ۵۰درصد افزایش یافت؛ در این میان بیشترین نرخ رشد حجم معاملات خرید مسکن مربوط به استان کرمانشاه با رشد ۹/ ۹۴درصدی، خراسان‌جنوبی با رشد ۸/ ۸۱درصدی و هرمزگان با رشد ۱/ ۷۳درصدی بوده است. این در حالی است که تحت‌تاثیر جهش قیمت‌ها و آغاز سریال افت ماهانه حجم معاملات مسکن در تهران، تعداد معاملات واحدهای مسکونی در این استان طی بهار ۹۷ در مقایسه با بهار ۹۶ تنها ۸/ ۱۲درصد رشد کرد؛ با این حال میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در استان تهران بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته ۳/ ۳۵درصد افزایش یافت؛ به این معنا که نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در این بازه زمانی در استان تهران به مراتب جلوتر از نرخ رشد حجم معاملات خرید آپارتمان در این استان بوده است؛ این در حالی است که در ۱۱ استان گفته شده همواره نرخ رشد حجم معاملات خرید واحدهای مسکونی با فاصله قابل‌توجهی، جلوتر از نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در این استان‌ها حرکت کرده است.
در استان کرمانشاه در حالی تعداد معاملات خرید مسکن در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته ۹/ ۹۴درصد افزایش یافته که نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در این استان در بازه زمانی یادشده ۸/ ۱۶درصد بوده است؛ در استان خراسان‌جنوبی هم نرخ رشد میانگین قیمت مسکن به‌رغم افزایش ۸/ ۸۱درصدی حجم معاملات، ۸/ ۱۱درصد افزایش یافته و در استان هرمزگان نیز که معاملات خرید مسکن در بهار ۹۷ معادل ۱/ ۷۳درصد افزایش یافت، نرخ رشد میانگین قیمت واحدهای مسکونی در حد ۶/ ۲۵درصد گزارش شده است. در مجموع از میان ۱۱ استان گفته شده که حجم معاملات خرید مسکن در همه آنها بیش از ۵۰درصد افزایش یافته است، نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در ۲ استان کمتر از ۱۰درصد، در ۳ استان کمتر از ۲۰درصد و در ۵ استان کمتر از ۳۰درصد بوده است.از این لحاظ می‌توان این استان‌ها را به‌عنوان استان‌های استثنا در بازار معاملات کشوری مسکن اعلام کرد؛ به این معنا که اگرچه حجم معاملات مسکن در این استان‌ها از ۵۰ تا حدود ۹۵درصد در سه ماه اول امسال نسبت به سه ماه اول سال گذشته افزایش یافته است اما نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در تمام این استان‌ها نسبت به نرخ رشد حجم معاملات بسیار کمتر بوده؛ طوری‌که نرخ رشد میانگین قیمت مسکن در آنها در بدترین حالت به ۳۰درصد هم نمی‌رسد.
این موضوع به آن معناست که نبض معاملات مسکن در این استان‌ها با سرعت بیشتری نسبت به سایر استان‌ها می‌زند و نه تنها شرایط شبه رکودی حاکم بر بازار مسکن تهران در این استان‌ها مشاهده نمی‌شود بلکه میزان رشد حجم معاملات مسکن در آنها به مراتب بیشتر از نرخ رشد میانگین قیمت واحدهای مسکونی در این استان‌هاست. در واقع به‌رغم افزایش شدید حجم معاملات خرید واحدهای مسکونی در این استان‌ها به واسطه افزایش تقاضا در بازار مسکن، متقاضیان مسکن این استان‌ها با جهش قیمت روبه‌رو نشده‌اند. از میان ۱۱ استان گفته شده سه استان خراسان رضوی، البرز و فارس، جزو استان‌هایی هستند که مراکز آنها شامل شهرهای مشهد، کرج و شیراز در فهرست کلان‌شهرهای کشور قرار دارند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بررسی تحولات بازار کشوری مسکن همچنین از کاهش شیب رشد فصلی قیمت مسکن در استان‌های کشور طی سه ماهه اول سال جاری در مقایسه با یک فصل قبل-زمستان ۹۶- خبر می‌دهد.
در گزارشی که پیش‌تر از سوی مرکز آمار درخصوص تحولات بازار مسکن یک فصل قبل از بهار ۹۷ منتشر شد، تحولات بازار کشوری مسکن در زمستان سال گذشته اعلام شد. بر این اساس، در زمستان ۹۶، میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی در کشور به یک میلیون و۸۰۰هزار تومان رسید که نسبت به پاییز ۹۶ با ۱۲درصد افزایش روبه‌رو شد؛ این در حالی است که نرخ رشد فصلی میانگین قیمت مسکن در استان‌های کشور در بهار ۹۷ معادل ۸/ ۵درصد گزارش شده است.حجم معاملات خرید مسکن نیز که در زمستان سال گذشته معادل ۱۷درصد نسبت به پاییز ۹۶ رشد کرده بود در بهار امسال در مقایسه با زمستان ۹۶ با افت ۹/ ۳درصدی روبه‌رو شد.کارشناسان مسکن علت افت فصلی حجم معاملات کشوری مسکن در بهار امسال را ناشی از قرار گرفتن یک ماه نیمه تعطیل-فروردین ماه- در این فصل و همچنین سرایت جهش قیمت مسکن از تهران به برخی دیگر از کلان‌شهرها و در نتیجه افت تعداد معاملات خرید مسکن در آنها نسبت به زمستان سال گذشته می‌دانند.
