در کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی مطرح شد: نرخ بازگشت 25 تا 27 درصدی سرمایهگذاری در حوزه انرژی‌های بادی و خورشیدی
کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در بیست و ششمین جلسه خود، یک بار دیگر موضوع «تعیین فرصت‌های سرمایه گذاری در حوزه انرژی و گاز استان» را در دستور کار قرار داد. در نشست مذکور، مجریان این طرح مطالعاتی با استناد به بررسی‌های صورت گرفته ، سرمایه گذاری در دو عرصه سیستم های خورشیدی(فتوولتائیک) و بادی (مزرعه بادی) را دارای ظرفیت‌های مطلوب‌تر و زیرساخت های مناسب تر اعلام کردند.
جواد باقری شیروانی، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق بازرگانی استان با اشاره به مطالعات جامعی که با همراهی شرکت گاز استان و توسط تیمی تخصصی در دانشگاه صنعتي سجاد مشهد انجام شده، عنوان کرد: باید از همکاری و همسویی که در به ثمر نشستن این طرح مطالعاتی شکل گرفت، تقدیر کنیم. این تحقیقات نمونه موفقی بود که توسط اتاق بازرگانی به عنوان نماینده بخش خصوصی، با مشارکت بخش دولتی و همراهی دانشگاه هدایت شد و امیدواریم نتایج حاصل از آن قابل قبول و مفید برای کشور باشد.
وی ادامه داد: تلاش ما احصاء مشکلاتی است که در بحث سرمایه گذاری در حوزه انرژی وجود دارد. همه آن چالش‌هایی که باعث می‌شوند تا یک طرح صرفا روی کاغذ موفق عمل کند اما در مسیر اجرا، موانعی پدید می آید که فراتر از محاسبات بوده‌اند پس از هر رویکرد مطالعاتی که این جنس مباحث را شفاف‌تر سازد، استقبال می‌کنیم.
وی به شرایط موجود کشور در بحث تامین انرژی برق اشاره کرد و گفت: در برهه کنونی، با وضعیت شکننده‌ای مواجهیم چنان‌که افزایش سطح مصرف، می تواند به یک چالش برای ساختار تولید و تامین تبدیل شود و حتی اثرات و تبعات اجتماعی نیز در پی داشته باشد.
وی اذعان کرد: در حال حاضر در بحث انرژی های مختلف، بستری در کشور ما فراهم است که چنانچه سرمایه گذاری تمایل به ورود بدان داشته باشد، باید برای وی توجیهات و مطالعات کافی را ارائه کنیم و انجام طرح پژوهشی مذکور نیز به نوعی همین هدف را دنبال می کرد.
باقری از عزمِ جزم کمیسیون سرمایهگذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی برای ادامه این مسیر مطالعاتی گفت و خواستار همراهی هرچه بیشتر اعضا، دستگاه های دولتی و فعالان دانشگاهی شد.
*در این مطالعات در پی دستیابی به زبانی مشترک بودیم
ستاره بصیری، دبیر کمیسیون سرمایهگذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در همین رابطه عنوان کرد: تلاش کردیم در این مطالعات به این پاسخ برسیم که واقعیت امر برای متقاضی سرمایه گذاری در حوزه انرژی چیست و او با چه فضایی در این عرصه روبه روست؟ ما فرصت ها و توانمندی هایی در اختیار داریم که می توانیم براساس آن‌ها تکنولوژی را وارد کنیم و یا به ثمر برسانیم و از این منظر، سرمایه گذاری و یا توجه به بعضی اشکال انرژی مقرون به صرفه‌تر و منطقی تر خواهد بود.
وی گوشه‌چشمی داشت به دیگر رویکردها در انجام این طرح مطالعاتی و گفت: یک پروژه اگر در زمره ظرفیت های سرمایه گذاری قرار بگیرد؛ نیازمند آن است که بدانیم در فاز صفر خود باید حائز چه اطلاعاتی باشد و سرمایه گذار باید از چه مقولاتی مطلع گردد؟ همه این ها ما را در مسیر تهیه یک متدولوژی منسجم و کاربردی ، هدایت می کند.
بصیری تاکید کرد: در حال حاضر ما با سازمان هایی مواجهیم که در طرح های حوزه انرژی نقش هایی همچون ذی نفع، ذی صلاح و بعضا کارفرما را ایفا می کنند. برای تعامل با آن‌ها جلسات متعددی برگزار می شود برهمین اساس، تلاش ما در این برنامه مطالعاتی، دستیابی به یک زبان مشترک بوده تا بدانیم تعریف و نگاه هر کدام از طرفین نسبت به فرصت ها، با توجه به کدام پیش زمینه ها و بسترها بوده است؟
دبیر کمیسیون سرمایهگذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطر نشان کرد: برآوردهای ما بدان معنا نیست که حتی اگر بستری مساعد در عرصه سرمایه گذاری وجود داشته باشد، زیرساخت ها نیز به تبعیت آن فراهم هستند. در یک سرمایه گذاری انرژی گاهی شاهدیم فراتر از ایجاد سایت تولید، هزینههای تامین زیرساخت از سوی سازمان های مختلف به سرمایهگذار تحمیل میگردد. منطقا این مباحث در مطالعات اقتصادی یک پژوهش نمی گنجند چرا که فراتر از روش های معمول انجام یک طرح پژوهشی هستند. ولی با این وجود، تا فاز صفر را نداشته باشیم نمی توانیم به گام اول بیاندیشیم. در واقع، این اعداد و ارقام سیمای شفاف‌تری از وضعیت موجود به ما ارائه می کنند و به اقتضای آن ها در می یابیم که به چه امکانات، زیرساخت ها، زمینه سازی ها، حمایت ها و... نیازمندیم.
*نرخ بازگشت 25 تا 27درصدی سرمایه در حوزه انرژی های بادی و خورشیدی
اما در ادامه این نشست، علی حائریان اردکانی، رئیس دانشگاه صنعتی سجاد و مجری طرح مطالعاتی «مطالعه و تعیین فرصت‌های سرمایه گذاری در حوزه انرژی و گاز استان» عنوان کرد: آنچه امروز در اختیار اعضای این کمیسیون قرار می گیرد، در واقع گزارش نهایی و جمع‌بندی پژوهش مذکور است و تلاش کردیم امتیازات و زمینه های سرمایه گذاری در هر عرصه را احصاء نماییم.
او سرمایه گذاری در دور حوزه سیستم های خورشیدی(فتوولتائیک) و بادی (مزرعه بادی) را دارای مزیت دانست و خاطر نشان کرد: بررسی ها نشان می دهد، طی سال های 2006 تا 2016، سرمایه گذاری در حوزه انرژی های تجدیدپذیر در دنیا رو به افزایش بوده است و 10برابر شده است. این امر حکایت از عزم جهانی برای بهره مندی از این ظرفیت دارد که باید مدنظر ما قرار گیرد.
وی از بحران انرژی در کشورمان سخن به میان آورد و خاطر نشان کرد: شرایط موجود حکایت از آن دارد که مصرف انرژی در کشور ما بالاست و اگر روند موجود تداوم یابد در سال 1400باید واردکننده انرژی باشیم. این موضوع، ضرورت توجه به افزایش ظرفیت های تولید و بهره گیری از منابع جدید برای این امر را ضروری می سازد.
حائریان یادآور شد:توامان افزایش مصرف انرژی و فراتر رفتن سطح آن در مقایسه با حجم تولید در این بخش باعث شده تا زمینه های تجارت انرژی به کشورهای همسایه را نیز از دست بدهیم. این ها همه نگرانی‌های عمده ما در این حوزه هستند.
وی با ابراز نگرانی نسبت به ابهاماتی که در عرصه ارتباطات تجاری و بین المللی ایران وجود دارد، متذکر شد: شرایط موجود در برجام و ابهاماتی که در این رابطه وجود دارد، باعث شده تا چشم انداز عرصه سرمایه گذاری انرژی نیز با نوعی عدم شفافیت مواجه باشد.
ابراهیم رضایی نیک، رئیس دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت دانشگاه صنعتی سجاد مشهد نیز در ادامه اظهارات مطرح شده به تشریح نتایج طرح مطالعاتی مذکور پرداخت و گفت: گام های ما در مسیر تحقق مطالعات مذکور شامل؛ بررسی ادبیات موضوع تحقیق و اسناد بالادستی، مستندسازی وضعیت استان در حوزه انرژی (تولید و مصرف برق و گاز)، معرفی مدل تصمیم‌گیری اولویت‌بندی گزینه‌های سرمایهگذاری انرژی و نهایتا تحلیل و تدوین راهبردهای سرمایهگذاری بود.
وی ادامه داد: در بحث سرمایه گذاری های انرژی، حوزه های مختلفی مدنظر ما بود که بسته به ظرفیت ها، زیرساخت ها و بسترهای موجود، نهایتا دو اولویت برتر «مزرعه بادی» و «فتوولتائیک » مشخص شد و رتبه سوم نیز به بحث «بازیافت تلفات حرارتی» اختصاص یافت. با توجه به اولویت بندی مذکور، ظرفیتی را به صورت نمونه برای اجرای پروژه در دو گزینه نخست با محوریت جغرافیای استانمان مدنظر قرار دادیم که در بحث ایجاد «مزرعه توربین بادی»، ظرفیتی 15مگاواتی مدنظر بود و برای «مزرعه خورشیدی» نیز ظرفیت 10مگاواتی تعیین کردیم. با پیشبرد کار، برآوردهای ما مشخص می کرد که نرخ بازگشت سرمایه در حوزه انرژی بادی، 27درصد و در انرژی خورشیدی، 25درصد می باشد.
رضایی نیک به چالش‌های این تحقیق نیز اشاره کرد و گفت: مشکلات سرمایهگذاری با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشور ایران، فقدان اطلاعات مورد نیاز برخی از گزینه‌های سرمایهگذاری در حوزه انرژی، نداشتن تجربه کافی و عدم دسترسی به فناوری برای تولید انرژی از بعضی از گزینه‌ها مثل GTL و ... در داخل کشور ، عدم ثبات متغیرهای کلان اقتصادی و دشواری برنامه‌ریزی بلندمدت و گستردگی حوزههای مورد بررسی سرمایهگذاری انرژی و محدود بودن هزینه و زمان پروژه از جمله این موارد بودند.
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر در خراسان رضوی با فرض وجود سرمایه گذار، به دلیل پُر شدن ظرفیت ها، مجوز جدیدی در این بخش صادر نمی شود اما از آنجایی که بعضی طرح های گذشته به ثمر نرسیده‌اند، به نظر می رسد باید بر تعیین تکلیف آن ها تاکید شود تا بسترهای جدید به مانع برنخورند.
*از ظرفیت‌های جدید سرمایه گذاری تا نگرانی از مانع تراشی دولتی ها
پس از طرح نکاتی در باب این مطالعات، اعضای حاضر در جلسه به بیان دیدگاه ها و آرای خود پرداختند.
محمد استادی، نایب رئیس خانه صنعت ، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: تمام تلاش ما نباید بر بحث تولید انرژی و جذب سرمایه گذاری برای آن تمرکز یابد و عرصه های مصرف و تبدیل انرژی نیز بسترهای مطلوبی برای سرمایه گذاری در اختیار دارند.
او از ساعات «کم باری» در شبکه برق رسانی به عنوان فرصتی در این حوزه یاد کرد و توضیح داد: در این ساعات که مصرف انرژی به حداقل خود می رسد، از آنجایی که توان تولید در بازه مذکور در همان سطح حداکثری قرار دارد، اتلافی رخ می دهد. سرمایه گذار می تواند با تکنولوژی مربوطه، برق را در ساعت کم باری تحویل گرفته و در آغاز پیک به شرکت برق تحویل دهد. این یک نمونه از سرمایه گذاری در عرصه مصرف به شمار می آید که اختلاف قیمت برق در این دو بازه کاملا متفاوت، حدود 9 برابر عنوان می شود. وی در حوزه ذخیرهسازی انرژی به بحث استفاده از ابرخازن ها اشاره کرد که سالهاست تجاری شده و این قابلیت را دارد که انرژی را در ساعات کم باری ذخیره کرده و در ساعات اوج مصرف به شبکه تزریق کند.
وی اذعان کرد: شاید در برهه کنونی، بتوانیم توصیه کنیم بر روی امکانات و زیرساخت های موجود تمرکز شود و برای آن ها بستر سرمایه گذاری جدید تعریف گردد.
اما هاشمیان کارشناس بخش انرژی و استاد دانشگاه نیز در همین رابطه عنوان کرد:یک تیم اجرایی شامل کارشناسان امر و مسئولان و متولیان باید این مطالعات را پیگیری کرده و بستر عملیاتی آن را در فاز بعد مورد توجه قرار دهند چرا که بسیاری از این طرح ها در مرحله اجرا با موانعی مواجه می شوند که مزایا و سود آن را تا حد زیادی کاهش می دهد، برای نمونه مالیات ها و... از این جمله اند که تاثیر زیادی بر این بحث دارند.
مهدی کفاش، دبیر کارگروه انرژی انجمن مدیران صنایع نیز در این خصوص گفت: این پژوهش نکات و ظرفیت های زیادی دارد که باید برای تکمیل آن، پایان نامه های متعددی از دل کار تعریف شود.
وی مدیریت تلفات انرژی را یکی از ظرفیت هایی دانست که باید بر روی مزایای سرمایه گذاری در آن مطالعه انجام گیرد.
هاشم قربانپناه که به نمایندگی از دفتر تحقیقات شرکت توزیع نیروی برق مشهد در جلسه حضور داشت، متذکر شد: در بحث مدیریت مصرف کشورهایی موفق عمل کرده اند که بخشی از سرمایه گذاری خود را به این عرصه هدایت نموده اند. اگر یک پروژه جامع در این رابطه برای استان ما تعریف شود، در آتیه می تواند بسیار موثر واقع گردد. وی همچنین ضرورت توجه به زیرساختها و مباحث تکنولوژیک را یکی از مسائل مهم کنونی عنوان کرد و با اشاره به تجربه سایر کشورها در حوزه انرژی، یادآور شد که این کشورها 15-10 سال وقت صرف مطالعه و سرمایهگذاری در حوزههای پاییندست کردهاند و اکنون با ارزش افزوده ایجاد شده، به جهش در تولید انرژی دست یافتهاند.
یعقوبی از فعالان حوزه سرمایه گذاری در زمینه احداث نیروگاه و تولید برق، گفت: اگر دولت همت کند و وارد سرمایه گذاری در عرصه انرژی های خورشیدی شود، هزینه کمتری برای تامین برق می پردازد اما متاسفانه همراهی دستگاه های دولتی برای بخش خصوصی که خود مشتاق به این کار و سرمایه گذاری در این عرصه است، بسیار محدود بوده و چه بسا مانع سازی انجام می گیرد.
اما بصیری، دبیر کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی خراسان رضوی ضمن تشکر از اساتید و مسئولانی که به طور مستقیم و غیرمستقیم در این طرح همکاری داشته و ظرفیت های علمی و عملی استان را در حوزه سرمایهگذاری در انرژی روشن کردند، در جمع بندی بحث گفت: نتایج این طرح در ابعاد گوناگون میتواند دستاوردهای متفاوتی برای افراد در حوزه های مختلف داشته باشد. لذا پیشنهاد میشود برای به ثمر نشاندن این بحث، جلساتی تخصصی با گروه های کاری و کارشناسان مرتبط و همگن در هر کدام از حوزه های مطرح شده برگزار شود و در هر کدام از سرفصل ها مسیر بررسی ادامه یابد.
باقری، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری و تأمین مالی نیز بار دیگر ضمن قدردانی از تلاش های تیم اجرایی طرح "مطالعه و تعیین فرصت های سرمایه گذاری در حوزه انرژی و گاز استان" و نیز دست اندرکاران شرکت گاز خراسان، با اشاره به مشکلات میدانی موجود در حوزه سرمایهگذاری در انرژی خاطرنشان کرد باید سعی کنیم این طرح را در ابعاد گوناگون بررسی کرده و ضمن تقسیم آن به قسمتهای مختلف، موانع سرمایهگذاری در هر بخش را احصاء و راهکارهای لازم را در هر حوزه تبیین نماییم.
همچنین وی ابراز امیدواری کرد که بتوانیم گامهای بعدی این طرح را تا اجرایی شدن برای تولید انرژی های تجدیدپذیر به انجام برسانیم.
منبع: اتاق مشهد