دنیای اقتصاد نوشت: آینده بازار بیت‌کوین تحت‌کنترل یک اقلیت جریان‌ساز ملقب به «وال»ها و یک گروه از معامله‌گران نوسان‌گیر مشهور به سفته‌بازان قرار گرفته است. در واقع، شدت و جهت امواج آتی در بازار این ارز رمزپایه تحت‌سیطره کامل این ۲ دسته خواهد بود. وال‌ها تنها در ۱۶۰۰ حساب دیجیتالی خود، نزدیک به یک‌سوم از کل بیت‌کوین‌های موجود را در اختیار دارند. همزمان، سرمایه‌گذاران نیز بخش زیادی از دارایی‌های خود را به سفته‌بازان فروخته‌اند. با این اوصاف، ریسک کوتاه‌مدت از جریان سفته‌بازان و ریسک بلندمدت از جبهه وال‌ها بر آینده بیت‌کوین سایه انداخته است.
نقش سفته‌بازان و «وال»ها در تعیین مسیر آینده بازار ارزهای دیجیتالی به‌ویژه بیت‌کوین افزایش قابل توجهی یافته است. ظرف ۶ ماه گذشته بالغ بر ۳۰میلیارد دلار بیت‌کوین از دارایی‌های متعلق به سرمایه‌گذاران (معامله‌گران بلندمدت) به سفته‌بازان (دلالان با فعالیت کوتاه‌مدت) منتقل شده که به معنای افزایش تاثیر گروه دوم در روند قیمتی این ارز دیجیتالی است. علاوه‌بر این، نزدیک به یک‌سوم از کل بیت‌کوین‌های موجود در چرخه، تحت کنترل تنها ۱۶۰۰ حساب حقیقی یا حقوقی قرار دارند. این عده که در بازار به دسته «وال»ها مشهور شده‌اند، در صورت تغییر رفتار، نوسانات شدیدی تولید می‌کنند. با این اوصاف، مسیر آتی بیت‌کوین به‌شدت تحت نفوذ وال‌ها و سفته‌بازان است.
رشد سهم سفته‌بازان
به‌منظور شناخت بهتر نسبت به «اقتصاد ارزهای رمزپایه»، مکانیزم عرضه پول به بازار بیت‌کوین و دسته‌بندی دارندگان این ارز دیجیتالی الزامی است. براساس تقسیم‌بندی مرکز پژوهشی «چین‌آلایسِس» (Chainalysis)، کاربری شبکه بیت‌کوین شامل ۴ شاخه سفته‌بازان، شرکت‌های خدماتی، سرمایه‌گذاران و «بیت‌کوین‌های گمشده» می‌شود. آخرین گزارش این مرکز تحقیقاتی از چرخش سهم دارندگان این ارز دیجیتالی با سبقت سفته‌بازان از سرمایه‌گذاران حکایت دارد. سفته‌بازان (دارندگان کوتاه‌مدت)، از ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ تا ماه آوریل سال‌جاری میلادی بالغ‌بر ۳۰ میلیارد دلار از دارایی‌های سرمایه‌گذاران (دارندگان بلندمدت، بیش از یک سال) را خریداری کرده‌اند. نزدیک به نیمی از حجم انتقال سرمایه در ۳۰ روز ابتدایی این دوره رخ داده است. دلیل اهمیت چرخش سهم دارندگان در این بازه زمانی، تقارن آغاز فروش فراگیر بیت‌کوین به سفته‌بازان با قله قیمت بیت‌کوین در ماه دسامبر به‌شمار می‌رود.
پیش از صعود قیمت بیت‌کوین به قله ۲۰ هزار دلاری در ماه دسامبر سال گذشته میلادی، سهم سرمایه‌گذاران از کل بیت‌کوین‌های در چرخه، بیش از ۳ برابر سفته‌بازان گزارش شده بود؛ اما این نسبت تا ابتدای ماه مه سال‌جاری میلادی تغییر قابل‌توجهی را تجربه کرد که با نزدیک شدن سهم این دو طیف همراه بود. در حال حاضر، بیش از ۵ میلیون بیت‌کوین در اختیار سفته‌بازان و نزدیک به ۶ میلیون به بخش سرمایه‌گذاری اختصاص دارد. با توجه به شیفت سهم صاحبان ارزهای دیجیتالی، روند آتی قیمت بیت‌کوین تاثیرپذیر شدیدی از این تغییر ساختاری خواهد داشت.
نقشه توزیع ثروت دیجیتالی
براساس الگوریتم شبکه بیت‌کوین، تنها میزان محدودی از این ارز رمزپایه عرضه خواهد شد و سقف آن برابر با ۲۱ میلیون است. تاکنون نزدیک به ۱۷ میلیون بیت‌کوین وارد چرخه بازار شده‌اند که نشان می‌دهد تنها ۴ میلیون بیت‌کوین دیگر قابل عرضه خواهد بود. باتوجه به سهم ۶ میلیونی سرمایه‌گذاران و سهم ۵ میلیونی سفته‌بازان، حدود ۶ میلیون بیت‌کوین دیگر باقی می‌ماند که به دو بخش خدمات و «گمشده‌ها» اختصاص دارد. سهم شرکت‌های خدماتی ظرف ۶ ماه اخیر تغییر خاصی را تجربه نکرده و نزدیک به ۱/ ۲ میلیون ثبت کرده است. بخش دیگر که به «گمشده‌ها» مشهور شده، شامل ارزهای رمزپایه‌ای است که اطلاعات مربوط به آنها (به‌عنوان مثال گذرواژه دسترسی) از بین رفته یا سال‌ها از آنها استفاده نشده است. براساس پژوهش‌های صورت گرفته در این خصوص، حدود ۹/ ۳ میلیون بیت‌کوین گمشده وجود دارد.
ریسک اقلیت در بازار
شواهدی که از بررسی نحوه توزیع ثروت در بازار بیت‌کوین به‌دست آمده، از ریسک نوسانات ناشی از جابه‌جایی سرمایه توسط «وال»ها حکایت دارد. «وال»ها اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که بخش قابل توجهی از کل دارایی‌های یک بازار به‌خصوص را در اختیار دارند و با تغییر رفتار خود توانایی تولید روند دلخواه‌شان را دارند. وال‌ها در بازار نوظهور بیت‌کوین نیز رسوخ کرده‌اند و در حال حاضر قادر به نوسان‌گیری و جهت‌دهی به روند قیمت‌های آتی هستند. با اینکه شناسایی سرمایه‌داران کلان بازار ارزهای رمزپایه به دلیل ویژگی «عدم افشای هویت» معامله‌گران امکان‌پذیر نیست؛ اما حجم ثروت آنها براساس قاعده «شفافیت» تراکنش‌های مالی بیت‌کوین قابل مشاهده است. دارایی‌های فعالان بازار بیت‌کوین در حساب‌های منحصر به فرد آنها تحت عنوان «کیف پول دیجیتالی» ثبت می‌شود. کیف پول‌‌های حاوی بیش از هزار عدد بیت‌کوین معیار استاندارد شناسایی تعداد وال‌های بازار به شمار می‌رود. در حال حاضر ۱۶۰۰ حساب با این ویژگی ثبت شده که متعلق به هر ۲ دسته سرمایه‌گذاران و سفته‌بازان است. در مجموع ۵ میلیون در این حساب‌ها وجود دارد که نشان می‌دهد نزدیک به یک‌سوم کل بیت‌کوین‌های در چرخه تحت کنترل وال‌ها هستند. نزدیک به ۱۰۰ کیف پول حاوی ۱۰ تا ۱۰۰ هزار بیت‌کوین در کل بازار ثبت شده که اکثریت آنها به سرمایه‌گذاران بلندمدت اختصاص دارد. با این اوصاف، بخش اعظم ثروت دیجیتالی در اختیار تعداد قلیلی از فعالان بازار قرار گرفته و این مساله ریسک ناشی از ورود و خروج وال‌ها در بازار بیت‌کوین را تقویت کرده است. در واقع، روند آتی قیمت بیت‌کوین به شدت از رفتار این عده تاثیر خواهد پذیرفت. از آنجا که سهم سرمایه‌گذاران (معامله‌گران بلندمدت) بیش از سفته‌بازان است، ریسک بلندمدت در بازار نسبت به ریسک کوتاه‌مدت عمق بیشتری دارد.